12.1.1 Oorzaken en gevolgen
obesitas
Zeer frequent, sluipend en moeilijk om te keren
Maar ingewikkelde problematiek: complex vetweefsel, bijdrage vele genen, obesogene leefomgeving
Wat is obesitas
= overschrijden normale bovengrens opgeslagen TG in vetcellen (+ophoping in andere cellen)
= chronisch metabole ziekte
BMI
=> meten vetopstapeling
gewicht
= (in kg/m²)
lengte ²
Voordeel: Eenvoudig, bij groot #mensen volgen => goed OZ
Nadelen
Niet bij kids (gaat om groei)
Kijkt naar totale lichaamsgewicht (vet + spier + bot +…)
<> vetmassa enkel
Geeft locatie vetmassa niet
Geen diagnose TOFI
Locatie vetmassa
Buikstreek/ abdominaal/ visceraal vet => appel-/ androïde type (in lever, ingewanden, …), ♂ meestal
=> meer complicaties: risico ontwikkelen chronisch metabole ziekte:
- intermediaire risicofactoren: insuline resistent, hoge BD, hoge LDL/HDL, hyperurikemie
- ziekte: cardiovasculaire aandoening, jicht, kanker, diabetes
Onderhuids, subcutaan vet => peer-/ gynecoïde type
=> minder complicaties
bij vrouw ♀ = E-reserve voor zwangerschap en lactatie door hormonale factoren (vet stapelt hier)
TOFI = thin outside, fat inside
= normaal BMI, maar toch vet opstapel abdominaal (in ingewanden, leververvetting,..)
=> gestegen abdominaal vet zonder verhoogd totaal vet
Oorzaak = excessief suikerconsumptie
=> niet alcoholische leversteatose (chronische leververvetting)
Obesitas is een complexe ziekte (meest frequente vorm obesitas)
Polygenetische vorm obesitas (99% gevallen)
= complexe ziekte: vele genen kleine bijdrage, grote bijdrage omgevingsfactoren
DUS reeks genen (=thrifty genes: coderen voor zuinig E metabolisme: dr selectie), zeer FREQUENT
ook bij jicht, diabetes, metabool syndroom
Monogenetische vorm obesitas
= monogenetische-/stofwisselingsziekte: 1 gen => gevolg, kleine bijdrage omgeving
DUS mendeliaans overerving => morbide obesitas op jonge leeftijd, ZELDZAAM
1
, Gevolg: talrijke en lange-termijn complicaties
- Versnelde atherosclerose => schade cardiovasculair en aan hersenen (effect op vele organen)
- Grotere kans diabetes, kanker, licht
- P (dood/ernstige reactie op virale infectie) stijgt
- Psychische problemen (afvallen lukt maar niet)
=>Negatief effect op levensverwachting: mortaliteit en morbiditeit (vatbaar voor ziekten)
Fundamentele risicofactoren en hun gevolgen
Fundamentele (primaire) risicofactoren
= Voeding, beweging, roken, alcohol en drug
=> intermediaire risicofactoren (meetbaar, wijst op risico voor patiënt )
= hoog BMI, hoge [LDL]/[HDL]-cholesterol, hyperglycemie, hyperurikemie, hypertensie
=> ziekte => dood (morbiditeit en motaliteit)
= weefsel en orgaanschade => hart- en vaatziekte, diabetes, jicht, kanker, dementie, obesitas
(zelfde oorzaken dus overlap obesitas en andere metabole ziekte)
Moeilijk omkeren
Onderzoek: 10 jaar lang 200 000 obesen opvolgen
Kans herstel: terug naar normale BMI <1% (bij mannen moeilijkst)
Kans verlies 5% gewicht 1/10 (kans stijgt hoe hoger BMI ligt => makkelijker (5% verlies))
Conclusie:
Eens BMI te hoog => moeilijk terug naar normale BMI
PREVENTIE nodig voor toekomst
Obesitas pandemie => zeer frequent voorkomen
Prevalentiecijfers obesitas: BMI > 30 (= #obesen in populatie)
Stijgen in alarmerende snelheid en verspreid
- WERELDWIJD (ook arme landen bv. Nauru, eilanden: want obesogene leefomgeving)
- Op 1 generatie: normale BMI gem. abnormale BMI
- Meer bij vrouwen dan mannen, MAAR ander type vetopstapeling => minder complicaties
- Morbide obesitas BMI > 40: enorme opmars: 200 milj.! => onmiddellijke risico’s
Mijlpalen van obesitas pandemie
- 1997: erkent als globale epidemie door WHO
- 2013: erkent als chronische ziekte
- 2014: morbide obesitas heeft mindervalide statuut (maatschappij past aan)
Recente opvattingen obesitas
Vroeger: Verkeerde ideeën (misvattingen) over obesitas vs recente opvatting
- Een calorie = een calorie => tel deftig <> ene cal is niet de andere
- Ik ben niet dik dus ik heb geen metabool probleem <> TOFI
- Obesitas gevolg verantwoordelijkheid (lui) <> obesogene leefomgeving (beperkte
invloed individu, wordt automatisch dik)
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller paulinebal. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.22. You're not tied to anything after your purchase.