Summary
Samenvatting Hoofdstuk 7 en 8, gezondheidspromotie
- Course
- Institution
onderdeel van het vak gezondheidspromotie
[Show more]
Seller
Follow
katodanneels
Reviews received
Content preview
HOOFDSTUK 7 : Opvattingen binnen degezondheidspromotie
De weg naar een goede preventieve gezondheid wordt echter met meer dan één
bewandeld. Om die reden zal in dit hoofdstuk dieper worden ingegaan op de
verschillende visies die in de gezondheidssector zelf bestaan over
gezondheidsvoorlichting.
7.1 Het medisch preventieve model
7.1.1 Filosofische achtergrond
Dit model is gebaseerd op de overtuiging dat preventieve geneeskunde de
voorkeur geniet boven een curatieve aanpak.
Ondanks de beklemtoning van het preventieve ten nadele van het curatieve,
blijkt dat alle andere onderliggende veronderstellingen waarop het medisch
denken en handelen gebaseerd is, behouden blijven. Het gaat m.a.w. slechts om
een lichte accentverschuiving binnen één en hetzelfde denkkader.
Vuori ( 1979 ) vermedt een viertal belangrijke karakteristieken van het
medisch preventieve model :
.
1. Ziekten worden gezien als welomschreven entiteiten waaraan
welomlijnde problemen en oplossingen verbonden zijn. Dit betekent dat
hier vooral gewerkt wordt aan ziektepreventie in de vorm van campagnes
gericht op één, medisch gedefinieerd probleem per keer.
2. Ziekten zijn voornamelijk biologische problemen die door medische
middelen dienen opgelost te worden. Daarom is één van de voornaamste
taken van dezevorm van ziektepreventie de consumenten op een
adequate manier gebruik leren maken van de beschikbare
gezondheidsdiensten zonder de relevantie en de doeltreffendheid ervan in
vraag te stellen.
3. biologische kennis word aanzien als neutraal en waardenvrij. Vandaar
dat ziektepreventie ook neutraal moet zijn en zich hoofdzakelijk moet
bezighouden met het uitdragen van objectieve, wetenschappelijk bewezen
feitenkennis. Probleemomschrijvingen en –oplossingen gebeuren in dit
kader louter descriptief en niet interpretatief. Met dit laatste wordt bedoeld
dat voorbijgegaan wordt aan het feit dat alle betrokkenen de cognitief
gevatte feiten verdiepen met een emotionele en sociale dimensie en er
een eigen betekenis aan verlenen.
1
,Vermits deze biologische kennis louter objectief is betekent dit tevens dat zij het
exclusieve
terrein is van deskundigen (artsen, verpleegkundigen, diëtisten, e.a.). Zij zorgen
voor de
verspreiding van het feitenmateriaal.
Een voorbeeld: wetenschappelijk is uitgemaakt waaruit een evenwichtig en
gezond
voedingspatroon dient te bestaan. Toepassing van dit “feitenmateriaal” door de
aanwezige
toehoorders stuit in de praktijk op nogal wat moeilijkheden. Hoe dagelijks met de
gewenste
afwisseling en smaak gezonde maaltijden bereiden? Wat met de school- en
bedrijfsmaaltijden? Wat met budgetbeperkingen? Waar als alleenstaande de zin
vandaan
halen om tijd en energie aan maaltijden te besteden?
4. biologische problemen zijn essentie problemen van individuen. Deze
activiteiten zijn dan ook individu-gericht. Hierbij wordt uitgegaan van de idee dat
een individu een “ziekte in zijn gedrag” heeft. Gedrag zou namelijk een
belangrijke rol spelen in de etiologie van vele chronische aandoeningen.
Wetenschappelijk onderzoek moet dan die gedragselementen opsporen die
voor het euvel verantwoordelijk zijn en tevens middelen ter beïnvloeding van dit
gedrag aanduiden
7.1.2 Doelstellingen
Activiteiten dienen ervoor te zorgen dat ziekte en ongemak voorkomen worden
door een gedragsverandering bij het individu te realiseren, die erin bestaat dat
het nieuwe “gezonde” gedragingen aan de dag legt en “ongezonde” gedragingen
afzweert.
7.1.3 Methodieken : hoe dit doel bereiken?
Om deze doelstelling te realiseren, maakt de gezondheidswerker binnen het
medisch preventieve
model gebruik van voorlichtings- en overtuigingstechnieken. Door middel
van een waardenvrije,
waarschuwende voorlichting, opgevat als een zuiver fysio-medische
aangelegenheid, wil men de
mensen er toe brengen hun risicovol gedrag te veranderen of een
gezondheidsvriendelijke houding
aan te nemen. Het gaat m.a.w. om eenvoudige kennisoverdracht. Dat daarbij
overtuigingstechnieken
en verschillende publiciteitsvormen en media worden gebruikt, is vrij evident.
Tot slot nog dit: bij de diverse voorlichtingsactiviteiten hoort een vrij verticale
opstelling van
deskundige naar publiek toe, omdat de kennis gecentraliseerd is bij de
deskundige
2
, 7.2 Het educatief model
7.2.1 Filosofische achtergronden
Het individualisme is hier ook belangrijk.
Ziekten worden veroorzaakt door individuele gedragsfactoren. Een tweede
belangrijk uitgangspunt is het geloof dat het onethisch is overtuigingstechnieken
of andere dwangmiddelen aan te wenden om een individu te motiveren een
gezonde levensweg te bewandelen.
Activiteiten om het gezondheidsgedrag van individuen te beïnvloeden, moeten
zich dan ook beperken
tot het aanbieden van informatie en helpen uitdiepen en verhelderen van de
onder- en achterliggende
waarden en overtuigingen. Op basis van deze gegevens zal het individu dan een
rationele keuze maken, die dan al of niet bevorderend is voor de gezondheid.
Onderliggend is de idee aanwezig dat elke mens over voldoende mogelijkheden
beschikt om zelf te
oordelen en te handelen in functie van de eigen gezondheid. Door het helpen
ontwikkelen van die
mogelijkheden, via bevragingen van het eigen doen en laten en via het inoefenen
van nieuwe
vaardigheden, zullen mensen er toe gebracht worden zelf mee te denken en mee
te werken aan het
bevorderen of het herstellen van hun eigen gezondheid. De begrippen
autonomie en geïnformeerde
keuze (informed consent) staan hierbij centraal.
men ervan uitgaat dat de probleemomschrijvingen en –oplossingen bij deze
benadering geberut via interpretatief gebeuren. Gezondheidsgedrag is wel
degelijk gebonden aan individuele normen en
waarden.
Dit model heeft in de laatste decennia in belangrijke mate gebruik kunnen
maken van belangrijke
ontwikkelingen in de gedragswetenschappen en is de klemtoon komen te liggen
op het beïnvloeden
van de centrale determinanten van gedrag.
Ook in dit model zijn deskundigen belangrijk, echter niet als aanbieders van de
enige juiste waarheid,
maar wel als aanbieders van verschillende waarden en overtuigingen.
Vermits dit educatief model
minder medisch geïnspireerd is zullen de deskundigen echter ook minder uit de
medische sfeer komen
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller katodanneels. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
49497 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now