E-modules HH
Thermoregulatie:
Inleiding:
Verschillende anatomie met omgevingstemperaturen: bijv. woestijnvos heeft grote oren om
warmte af te staan en poolvos heeft dikke pels om warmte te behouden.
Balans tussen warmteproductie en -opname en warmteverlies.
Warmteproductie door onderhoud, groei, lactatie en spierarbeid
Warmteopname door stroming, straling en geleiding
Warmteverlies door lagere omgevingstemperatuur dan lichaamstemperatuur, bij stroming,
geleiding, straling en verdamping.
Bij winterslaap weinig warmteproductie dus dan ligt de balans naar het warmteverlies,
waardoor de lichaamstemperatuur afneemt.
Lichaamstemperatuur:
Onder 0 graden ijskristallen en beschadiging cel processen
Boven 41 graden denaturatie eiwitten en dus verslechtering van metabole processen
Te lage temperatuur vet verminderd vloeibaarheid celmembraan
Kerntemperatuur in het lichaam wordt constant gehouden. Rectale temperatuur meet je,
deze is representatief. Zie hieronder referentie waarden.
Thermale classificatie:
Endotherm: produceert zelf voldoende warmte om
lichaamstemperatuur op peil te houden
Ectotherm: lichaamstemperatuur is volledig afhankelijk van
warmte uitwisseling met de omgeving
Homeotherm: lichaamstemperatuur wordt binnen nauwe
grenzen gereguleerd
Poikilotherm: lichaamstemperatuur is erg variabel
,Een jong zoogdier is ergens afhankelijk van warmte uit omgeving dus glijdende schaal ecto-
endotherm.
Warmteproductie:
Wet van behoud van energie: er gaat geen energie verloren
In het lichaam wordt de energie omgezet in warmte. Chemische energie kan gebruikt
worden in weefsels, melk, maar ook voor beweging.
Verhoogde warmteproductie is handig bij koude omgevingstemperaturen, maar bij hogere
temperaturen wordt het lastig om de warmte kwijt te kunnen.
Warmte uitwisseling:
De uitwisseling van warmte vindt plaats aan de oppervlakte van het lichaam, terwijl het in de
kern van het lichaam door metabole processen wordt geproduceerd. De warmte wordt door
de circulatie doormiddel van stroming getransporteerd.
Warmte uitwisseling oppervlak van dier via:
- Radiatie/straling: ieder object straalt infrarode straling uit en
deze straling kan door omgevende voorwerpen worden
geabsorbeerd zonder contact
- Conductie/geleiding: via contact wordt warmte uitgewisseld
- Convectie/stroming: warmte wordt via stroming aan- of
afgevoerd. Stroming van bijvoorbeeld gas of vloeistof
- Evaporatie/verdamping: water wordt verdampt en de
energie die hiervoor nodig is wordt als warmte aan het
lichaam onttrokken
Er zijn nog verschillende factoren van belang bij warmte
uitwisseling:
Hoe kleiner het dier hoe groter de oppervlakte/inhoud ratio. Dit betekent dat ze relatief veel
warmte verliezen aan de omgeving en daardoor een hoger metabolisme hebben. Dus jonge
dieren moeten warmer gehouden worden dan wanneer ze volwassen zijn.
Haren, veren en een vetlaag zorgt ervoor dat de geleidingscapaciteit verlaagd wordt.
, Thermoregulatie:
Twee manieren om de warmteproductie te verhogen:
- Shivering thermogenese: rillen, spiermetabolisme verhogen korte termijn
- Non-shivering thermogenese: basaalmetabolisme verhogen lange termijn
De geleidingscapaciteit wordt gereguleerd door bijvoorbeeld pilo-erectie (rechtop staan van
haren) en het bol zitten bij vogels. Dit zorgt voor een dikkere isolerende luchtlaag en verlaagt
op korte termijn de geleidingscapaciteit. Ook kan de dikte van de vacht natuurlijk
veranderen en kan er een subcutane vetlaag aangelegd worden.
De hoeveelheid warmte die aan de omgeving
verloren gaat kan ook aangepast worden door
vasodilatatie en vasoconstrictie.
Afkoeling door evaporatie vindt plaats door zweten
en hijgen (panten). Paard en rund kunnen als enige
zweten en hond, kat, rund en vogel kunnen hijgen.
Varkens verliezen juist warmte door gedragsmatige
thermoregulatie, bijv. het nemen van een
modderbad.
In de thermo-neutrale zone kun je gebruik
maken van vasodilatatie of -constrictie of van
pilo-erectie.
LCT = lower critical temperature
UCT = upper critical temperature
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annereniers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.32. You're not tied to anything after your purchase.