, Borstkanker en lymfoedeem
1 Inleiding
Lymfoedeem in het bovenste lidmaat
95% van de gevallen van lymfoedeem in het bovenste lidmaat is veroorzaakt door
borstkanker lymfe wegenemen en bestraling
2 Borstkanker
2.1.1 Inleiding
Cijfers
- 10% van alle kanker wereldwijd zijn borstkankers
- 35% van alle kanker bij vrouwen zijn borstkanker
- 1 man op 100 vrouwen wordt gediagnostiseerd met borstkanker
We zien een stijging in incidentie over de jaren.
- 1/8 vrouwen
- 1/150 mannen
België staat helemaal bovenaan de lijst met de incidentie van borstkanker maar de
mortaliteit is ongeveer gelijk aan de andere landen.
5 jaar overleving in België:
- 88% in vrouwen
- 78,2% in mannen wordt meestal later ontdekt
We zien dus een goede overlevingskans ten opzichte van andere kankers. Hierdoor is de QoL
na de genezing heel belangrijk morbiditeiten aanpakken en voorkomen.
2.2 Wat is borstkanker
Cellen in de borst groeien, delen en gaan dan dood. Hierbij kunnen er fouten in de cellen
ontstaan waardoor er maligne cellen kunnen ontstaan. Er is echter geen duidelijke oorzaak
voor het ontstaan van de slechte cellen.
Hoe minder de nieuwe cellen lijken op de normale cellen, hoe agressiever ze gaan zijn en
hoe slechter de prognose.
, - Kanaal kankers = start vanuit de melkkanalen
- Lobulaire kankers = start vanuit de melk lobben
Spreiding
- Invasieve carcinoma = spreid tot buiten de kanalen of lobben in het nabijgelegen
weefsel kan metastasen veroorzaken
- Carcinoma in situ = is nog niet gespreid in het omliggend weefsel = geen metastasen
Kan evolueren naar een invasieve carcinoma
Voorkomen
- Lobulair carcinoma in situ 2,5%
- Kanaal carcinoma in situ 2,5%
- Invasieve kanaal carcinoma 80%
- Invasieve lobulair carcinoma 10%
- Andere 5%
2.2.2 Metastasen
Er kunnen metastasen ontstaan doordat er cellen afbreken van de tumor en door het bloed-
en lymfesysteem vervoerd worden door het lichaam. Ze zetten zich vast op de wanden van
de vaten waar er een nieuwe tumor ontstaat.
Het is dus belangrijk dat de lymfeknopen, longen, lever, hersenen en beenderen ook
nagekeken worden!
2.2.3 Risicofactoren
2.2.3.1 Hormonale factoren
Hormonen die een rol spelen:
- Oestrogeen
- Progesteron
- Estradiol
Condities die zorgen voor een afwijkingen in de hormonen:
- Vroege eerste menstruatie (< 12 jaar)
- Late menopauze (> 55 jaar)
- Late zwangerschap (> 35 jaar)
- Geen biologische geboorte
- Geen borstvoeding geven of niet lang misschien reden voor lage incidentie 3 de
wereld, hebben meer kinderen en geven langer borstvoeding
Externe hormonen:
- Anticonceptie pillen
- Hormoon substitutie therapie
Hierover is echter geen consensus in de literatuur
, - Hoog vet en laag vezels dieet
- Hoog BMI
- Weinig fysieke activiteit
- Frequente blootstelling aan radiatie (monogram is dus eigenlijk een risicofactor
waardoor het pas aangeraden word na 50 jaar)
2.2.3.3 Persoonlijke factoren
- Geslacht meer vrouwen dan mannen
- Leeftijd > 80% boven de 50 jaar
- Erfelijk
Erfelijk
Mutaties in de genen kunnen borstkanker veroorzaken.
5 tot 10% van de borstkanker hebben een genetische oorsprong.
BRCA1 en BRCA2 (meest voorkomende borstkanker genen):
- Kanker op jonge leeftijd
- Kanker in beide borsten is veelvoorkomend
- Meerde gevallen in de familie
- Hoger voorkomen van baarmoeder- en baarmoederhalskanker
Het betekend niet dat je sowieso de kanker krijgt als je de genen draagt.
2.2.3.4 Twijfelachtige risicofactoren
- Roken (ook passief)
- Deo
- Dragen van een BH
- Vervuiling
- Nachtwerk
nog geen consensus in de literatuur
2.3 Diagnose
2.3.1 Zelf onderzoek
Beste moment = 1 week na de menstruatie minst gevoelig en gezwollen
1. Armen omhoogheffen
2. Parten borst palperen naar knobbels
3. Oksel palperen naar knobbels
4. In tepel knijpen
Dokter contacteren bij 1 of meerde symptomen:
- Zwelling, hardheid of knobbel in de borst
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller KaatFrancken. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.95. You're not tied to anything after your purchase.