100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Samenvatting Landschap, stad en openbare ruimte - Sven Verbruggen - BA2 ARC $5.36
Add to cart

Summary

Samenvatting Landschap, stad en openbare ruimte - Sven Verbruggen - BA2 ARC

1 review
 81 views  5 purchases
  • Course
  • Institution

Samenvatting van de hoorcolleges van Architectuur en Omgeving: Landschap, stad en openbare ruimte. Het betreft notities uit de lessen, inhoud van PowerPoint slides, samenvatting van teksten.

Preview 4 out of 39  pages

  • August 3, 2022
  • 39
  • 2021/2022
  • Summary

1  review

review-writer-avatar

By: aysenurgulmez2003 • 6 months ago

avatar-seller
Architectuur en omgeving: landschap, stad en openbare ruimte


Les 1. Introductie Utopia als contemplatief instrument
Utopia als contemplatief instrument laat toe om een gerichte dwarssnede doorheen de geschiedenis te maken
waarbij een evolutie in de gedachte op het maken van de stad getoond wordt. Van Thomas More’s impliciete kritiek
op het Engeland van Hendrik VIII, over verschillende modellen van de ideale stad, Bacon’s Atlantis, de maakbare
samenleving van Saint Simon versus het traag evoluties model van Edmund Burke, het sociaal contract van een
maakbare samenleving, tuinsteden, de lijnstad, tot de functionele stad van CIAM. Deze introductie levert tevens een
eerste kijk op de historische lezing die Colin Rowe en Fred Koetter hanteren om hun argument in Collage City te
maken. Finaal zien we het wantrouwen in de utopie culmineren in ‘Exit Utopia’ in de jaren 90 om via een omweg
terug zijn weg in het discours te vinden met ‘Utopia’s Ghost’ van Reinhold Martin in 2010.

De utopische stad

Utopische stad vs Historisch gegroeide stad

‘gepland’ vs ‘organisch’

Utopische stad = denkbeeldige ideale stad

Stad gecreëerd met oog op groots mogelijke geluk en groots mogelijke harmonie in sociale samenleving vaak
gekoppeld aan herstructurering en droom wetenschappelijke vooruitgang.

Utopie: niet te verwezenlijken ideaal > niet bedoeld om na te streven

Eschatologie: dogmatisch, droom voor het hiernamaals > verwachtingen ooit daar te komen

Ideologie: geheel van ideeën die richtinggevend zijn voor sociaal-politiek handelen

Relevantie?

Utopie als instrument om over de stad na te denken, kritiek, actieplan > manier om gedachten van de stad te
organiseren

In welke stad wonen we? Van welke stad dromen we? Welke stad willen we? Schetsen evolutie van
menselijke idealen in verband met stedelijkheid, maatschappij en wereldbeeld.

Utopia van Thomas More – 1478-1535

Kritiek op Hendrik VII (Engeland)

Auteur Utopia (1516), sociaal manifest gebaseerd op Griekse ideaal (plato) > verdoken vorm van kritiek

Utopia = nergensland

- Kritiek op bestaande toenmalige maatschappij en samenleving in Engeland
- Visie dat ‘eigendom’ en ‘bezit’ verderfelijk zijn en slechte invloed uitoefenen op samenleving

Utopia = representatie van volmaakte maatschappij: overheid, samenleving, economie, religie, …



Basisideeën model maatschappij:

- Eigendom en winst maken komen niet voor ( geen concentratie macht)
- Bestuur obv representatieve, parlementaire democratie
- Strikte reglementering van beroepen (max. 6u werken per dag, voor iedereen: verplichte tewerkstelling
in agrarische sector,..)
- Gemeenschapsleven en opvoeding zijn belangrijke elementen

,Eiland Utopia en hoofdstad Amaurote

Cirkelvormig eiland van 200 mijl doorsnede

Opgebouwd uit 54 steden, op een dagreis van elkaar gelegen > verschillende steden naast elkaar

Steden volgen zelfde patroon als hoofdstad Amaurote > steden volgens zelfde systeem opgebouwd

Utopia beginnen bedenken wanneer hij aan de voet van de kathedraal in Antwerpen staat

Grid: 3300m x 3300 m

Bevolking: max 6000 gezinnen (10-16 personen): 60 000 – 96 000 inwoners

Zieken worden buiten de stad gevestigd

Vanuit abstract niveau bedacht > geometrische figuur > context verdwijnt voor een stuk

Francis Bacon: New Atlantis – 1627

Wetenschap staat centraal

Niet volledig afgewerkt

Geometrische figuur

Vrije metselaarij

Geloof dat wetenschap de vooruitgang zal verzorgen

Huis van de wetenschap = gebaseerd op de tempel van Zadel? Salamo?

 Hoe zou die er uit zien

Tommaso Campanella’s Città del Sole - 1616-1636

Tommaso Campanelle, Italiaanse monnik, komt in conflict met kerk

Zonnestad als ‘politiek manifest’:

Communistische visie

- Uitschakelen van particuliere bezit en gelijke verdeling / toegankelijkheid van producten
- Gemeenschap domineert (geen traditionele gezinnen)
- Arbeidsplicht is een erezaak
- Gemeenschap neemt rol van opvoeding over
- Komische orde centraal

Kerk centraal, verdedigen stad, handel beschermen

Morfologie

- Gebouwd als een heuvel, doorsnede van 2 mijl
- Opgebouwd uit 7 concentrische muren
- Concentrische wallen hebben militaire en educatieve functie, daartussen wooneenheden
- Wooneenheden: gelijkvloers gemeenschappelijke delen, daarboven gaanderij
- Centraal in plan: stadsplein en tempel

Oorlogsingenieurs om aan stadsplanning te doen

7 concentrische cirkels > stad 7 keer overwinnen: ring per ring

, In gevangenschap getekend > abstract bedacht omdat

1. Kritiek niet mochten uiten
2. Niet geloven dat ze het 1 op 1 gingen volhouden

Johan Valentin Andrea’s Christianopolis – 1623

Duitse predikant

Christianopolis als Luthers – christelijke variant Zonnestad

Ideale samenleving gebaseerd op vroomheid, reinheid en tucht. 10 geboden als gedragsregels voor
samenleving

Elementen van bijbel om regels op te stellen

Morfologie

- Versterkte stad
- ‘gezinswoningen’ gegroepeerd in 4 rondgaande huizenrijen (telkens 3 verdiepingen)
- Een centrale as die uitgeeft op centraal plein met kerk
- Zonering via functies (clustering van agrarische bedrijven, industrie, handel,..)

Dromen van een rationele industriële maatschappij

Claude-Nicolas Ledoux – 1735-1806

La ville idéale de Chaux

Bevolking groeit, moet meer bij de industrie betrokken worden

Geloof in de kracht van de bevolking > groeien ideeën rond de maakbaarheid van de stad

 Ideaalmodellen deels overgenomen in de stadsplanning

Salines Royale

Zoutstad

Personeel in huizen rond fabriek > controle in en out

Als landheer in nabijheid van volk

Voorbeelden dichter bij huis: Bruno Renard: Le Grand Hornu – 1815

Reactie op industriële maatschappij

Arturo Soia Y mata’s – Ciudad Lineal, Bandstad of Lijnstad – 1882

- Ideaal: ont-stedelijken stad en verstedelijken platteland
- Resultaat: één enkele gordel die kan lopen van Madrid tot Brussel en verder
 Continu zelfde ding aanbieden

Centrale gordel biedt alle mogelijkheden van transport, nutsvoorzieningen, winkels, parken en publieke
gebouwen , waarrond woningen geconcentreerd worden. > gelijk voor iedereen

Reactie op evolutie eind 19de eeuw:

Ontstaan van concept Garden Cities, tuinsteden, en oprichting van Garden City Association (1899) olv Brit
Howard Abenezer

- Aanvankelijk ontworpen als ‘groene, zelfvoorzienende steden (met beperkte omvang) met eigen
werkgelegenheid ‘ en sociale mix (arbeiders en middenklasse)
- Concept slechts deels gerealiseerd in praktijk: later steeds meer ‘slaapsteden’ of dormitory suburbs

, - In realiteit ook beperkt sociale diversiteit

Staatsstructuur veranderd > belastingssystemen nationaal > stadsomwalling verdwijnt

Arbeiders kunnen ook iets verder wonen van industrie

 Goedkoper
 Netwerk: wonen in landschap geconnecteerd met grootstad (satelliet) > radiaalplan

Letchworth Garden City (Hertfordshire UK) – 1903 – Howard Ebenezer

Tuinsteden in België in eerste instantie slechts beperkt ontwikkeld via ‘tuinwijken’ tijdens het interbellum
(reactie op woningnood na WOI)

Vb: Cité moderne – 1922 – Sint-Agatha Berchem – Victor Bourgeois

Tuinwijk Klein Rusland – 1921 – Zelzate – Huib Hoste

Ontstaan van moderne denken over stedenbouw in het interbellum

Vertrek- of pijnpunt:

- Vroeg 20ste- eeuwse stad wordt gedomineerd door productie (liberale stad) en dan vooral door tertiaire
sector (handel, diensten en transport) > organiseren van wonen = ondergeschikt
o Begin 20ste eeuw komt hier sterke kritiek op (parallel met opkomst socialisme en modernisme)
- Toenemende consumptie van vrije ruimte in platteland

Nood aan analyse van de verschillende stedelijke functies: > naar satelietsteden

- Wonen
- Werken
- Ontspanning (zowel geestelijk als lichamelijk)
- Transport
 Le corbusier – 1900

Plannen moet maken, beroep stedenbouwkundig bestaan

De utopische modernistische stad

Le corbusier (1887 – 1965): ville contemporaine pour trois million d’habitants – 1922

Antwoord op toenemende woningtekort, gebrek aan kantoorruimte en verkeerschaos

Project linkeroever

Chicago blokken zijn geïnspireerd op dit plan

Oplossing voor de stad: de ring laten verzinken en overkappen

Dromen van een groene stad / wereld

Frank Lloyd Wrights (1867-1959) – Broadacre City – 1932

Anti- stad

Morfologie

o Decentralisatie ( mogelijk door nieuwe vormen van transport en communicatie)
o Organische architectuur
Landschap organiseren met torens

Pampus-plan Bakema – 1965

Uitbreiding Amsterdam

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller loreheymans1. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $5.36. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

52510 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling
$5.36  5x  sold
  • (1)
Add to cart
Added