Samenvatting scheikunde hoofdstuk 10: Organische verbindingen/chemie (Nova) vwo 5. Het is duidelijke, overzichtelijke, goede samenvatting waarmee je een goed punt kan halen op je toets.
Een koolstofatoom kan 4 bindingen vormen die teraëdisch rond het C-atoom zijn geplaatst.
Hierdoor kunnen driedimensionale, ruimtelijke moleculen worden gemaakt die veel meer
functies kunnen vervullen dan lineaire of platte moleculen (bv. als bouwsteen of receptor).
Organische moleculen komen vooral voor in fossiele brandstoffen. Ze zijn hydrofoob en
kunnen weinig reacties aangaan en hierdoor komen ze niet veel voor in organismen. In
organismen zijn bijna altijd 1 of meerdere H-atomen vervangen door een ander atoom. En
hierdoor ontstaat een karakteristieke groep. Deze groepen hebben effect op de
oplosbaarheid en reactiviteit van een stof. De plaats waar de groep zit maakt daar ook nog
eens een verschil in.
Anorganische verbindingen zijn verbindingen die niet bij de organische verbindingen horen
zoals zouten en water.
Carbonzuren: koolwaterstoffen met een carboxygroep. Deze stoffen hebben doordat de
COOH-groep waterstofbruggen kan vormen, een hoog kookpunt. Het H-atoom van de
carboxygroep kan worden afgestaan in een zuur-base reactie. Er ontstaat dan een
zuurrestgroep (COO). Een zuurrestion van een alkaanzuur heet een elkanoaation. Bij de
naamgeving telt het C-atoom van de zuurgroep mee in de hoofdketen en krijgt altijd plaats
1. Bij een cyclische verbinding kan dit niet en dan ligt het er buiten (uitgang is dan geen zuur
maar carbonzuur).
Aldehyden en ketonen: koolstofverbindingen met een dubbel gebonden O-atoom dat niet
verzegeld gaat van een hydroxygroep. Het dubbel gebonden O-atoom van een aldehyden
bevindt zich aan het uiteinde van de keten (achtervoegsel -al). Een koolstofverbinding met
als enige karakteristieke groep een aldehydegroep heet een alkanal.
Bij een keton bevindt de dubbel gebonden O zich ergens in het midden van de koolstofketen
(achtervoegsel -on). En dit is dus een alkanon.
Aldehyden en ketonen verschillen enomr van die van carbonzuren: ze hebben geen zure
eigenschappen, ze zijn minder hydrofiel en daardoor veel vluchtiger dan carbonzuren.
Ethers: koolstofverbinding met een O-atoom dat zich tussen 2 koolstofatomen bevindt.
Wanneer de ethergroep de enige karakteristieke groep van de verbinding is, spreek je van
een alkoxyalkaan. Voor de naamgeving wordt het kortste deel van de koolstofketen samen
met het O-atoom als een karakteristieke groep beschouwd (voorvoegsel alkoxy). Vb. kortste
keten is 1 dus voorvoegsel is methoxy, kortste keten is 2 dus ethoxy. Deze krijgen gewoon
een plaatsaanduiding.
Ethers zijn vluchtige verbindingen die erg brandbaar zijn. Ze zijn chemisch stabiel en worden
veel toegepast als zwak polaire oplosmiddelen in de organische chemie. Met de naam ether
wordt over het algemeen ethoxyethaan bedoeld. Deze stof is lang gebruikt als anestheticum
bij operaties.
Esters komen voor in rijp fruit en bloemen. Daarom kunnen we veel esters onderscheiden
met ons reukzintuig. Het zijn vluchtige verbindingen die slecht oplossen in water. De
estergroep lijkt op een carboxygroep alleen is de H vervangen door een alkylgroep. De rest
van het molecuul heeft de structuur van een zuurrestion van een carbonzuur (COO). Je kunt
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LizzyM. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.44. You're not tied to anything after your purchase.
