DEEL 1: INLEIDING
Hoofdstuk 1: Wat is recht?
je bestaan wordt bepaalt door recht
we sluiten elke dag overeenkomsten (bv: broodje kopen)
omschrijving recht → 3 componenten
1. recht wil ons gedrag ordenen
2. recht moet afdwingbaar zijn (zonder sancties geen recht)
3. recht moet aanpasbaar zijn (recht evolueert)
2 soorten recht
1. objectief recht: geheel van rechtsregels → door Vlaams parlement, federale
regering,...
bv: rechtsregels
↕
2. subjectief recht: rechten die u ontleent aan het objectief recht →
individualisering vh objectief recht
bv: recht op vrije meningsuiting → recht om je vrij te uiten
,Hoofdstuk 2: Indeling van het recht
recht bestaat uit 2 componenten
nationaal recht internationaal recht
recht met Belgische oorsprong (gemaakt recht dat voorkomt uit internationale bron
door Belgische regelgevers)
nationaal recht → onderscheid tussen
1. privaat recht: recht dat relaties/verhoudingen regelt tussen private personen
2. publiek recht: recht dat relatie tussen u en de overheid & overheden onderling regelt
bv: betalen belastingen
Het onderscheid privaat-publiek recht
PRIVAATRECHT → 3 rechtsdomeinen
1. Burgerlijk recht: toepasselijk op burgers → regelt ons hele functioneren
bv: regels geboorte, ons functioneren, meerderjarig = 18 jaar, overlijden, erfenissen,
overeenkomsten
→ vind je terug in Burgerlijk Wetboek = verzameling regels
wetgevende evolutie: BW = zeer oud (19e eeuw) → moet aangepast worden
aan onze tijd DUS Nieuw Burgerlijk Wetboek (door Geens) = herschrijving oude
boek maar met structuur
bv: bewijsrecht is vernieuwd
2. Ondernemingsrecht: recht dat toepasselijk is op ondernemingen → bepaalt
functioneren onderneming
bv: technieken om aan handel te doen (vennootschapsrecht)
→ ondernemingen hebben eigen eisen (moet snel gaan!) DUS eigen recht
Wetboek van Economisch Recht (WER) (door vd Lamotte) = wetboek met
samenvoeging alle economische regels
3. (privaat)Gerechtelijk (proces)recht: regelt afdwingbaarheid vh recht →
bepaalt welke rechtbanken wij hebben, voor welke materie je naar welke
rechtbank moet gaan, hoe de procedures verlopen
→ Gerechtelijk Wetboek
PUBLIEK RECHT → 5 rechtstakken
1. Grondwettelijk recht:
→ vind je terug in grondwet (GW)
→ onderdelen:
a. staatsstructuur
b. beginselen die fundamenteel zijn voor onze democratische samenleving
bv: scheiding der machten
c. rechten en vrijheden
2. Bestuursrecht: regelt organisatie van uitvoerende macht (=ministers)
bv: stedenbouw
→ afzonderlijke wetten die niet zijn samengebracht in een wetboek
3. Fiscaal recht: relatie tussen u en overheid
→ verschillende wetboeken
, 4. Strafrecht: handelingen die ingaan tegen essentie en goede organisatie
maatschappij → OH maakt deze strafbaar
bv: gevangenisstraf, boetes
→ vind je terug in StrafWetboek: handeling + straf
MAAR ook strafbepalingen in andere wetboeken
5. Strafprocesrecht: vervolg van strafrecht → procedures en rechtbanken die
zorgen dat strafrechtelijke feiten geprocedeerd worden
⇔ tegenhanger: gerechtelijk recht bij privaat recht
→ OH dagvaardigt
→ vind je terug in Wetboek van Strafvordering
Het onderscheid + relativering
wordt steeds minder relevant
1. aanvullend of suppletief recht:
→ kan je van afwijken en andere regels bepalen
bv: huwelijksvermogensstelsel
2. regels van openbare orde → kan je niet van afwijken!
3. regels van dwingend recht (privaat) → kan je niet van afwijken MAAR onder
sommige omstandigheden wel
→ beschermen private belangen
bv: ter bescherming vd consument
onderscheid moet je relativeren: nog wel belang MAAR verliest belang
1. rechtsdomeinen zijn niet perse zuiver privaat of publiek (zowel regels privaat en
publiek)
bv: economisch recht: regels over organisatie markt
bv: sociaal recht: arbeidsrecht heeft beide componenten, sociale
zekerheid = herverdeling = publiekrecht → kan je niet onderverdelen in
privaat of publiek
2. juridische problemen die ontstaan zijn niet altijd een probleem van of
privaat recht of publiekrecht → toepassing nodig uit beide componenten
3. Europees recht: onze wetgeving vindt vaak oorsprong in Europese regels
→ geen onderscheid privaat en publiekrecht DUS minder relevant
4. gebruik van privaatrechtelijke technieken: OH doet meer en meer beroep op
privaatrecht
bv: werknemers bij OH werden ambtenaar MAAR maakt nu niet meer ambtenaar wel
contract zoals bij privaat
bv: OH verkrijgt goederen door onteigening = publiekrecht MAAR sluit nu contracten
met burgers = privaatrecht
, Hoofdstuk 3: Het internationaal recht
3 onderdelen:
Het internationaal privaatrecht
→ bepaalt welk nationaal recht gebruikt moet worden bij juridische problemen
met buitenlandse element(en)
→ wetboek van internationaal privaatrecht (W IPR)
landen hebben internationale overeenkomsten gesloten DUS voor een stuk nationaal en
internationaal
Het internationaal publiekrecht of volkerenrecht
recht dat de relaties regelt tussen landen, ook tussen landen en internationale organisaties
en internationale organisaties onderling
landen hebben onderlinge overeenkomsten = probleem (privaat of publiek)
bv: defensie
→ verdragen: in fases
1. onderhandelen
2. verdrag ondertekenen
3. goedkeuring door nationale parlement
Europees recht BELANGRIJK!!
bepaalt in grote mate ons functioneren (actief in beide domeinen)
→ belangrijke kenmerken:
- overdracht bevoegdheden = als lidstaat bij EU draag je een deel van je
bevoegdheden over → materies niet zelf meer reglementeren (geen
beleidskeuzes) MAAR wel door europese unie
bv: veiligheid van wagens
- primauteit of voorrang europees recht: alle regels die door EU worden
gemaakt hebben voorrang op Belgische wetgeving en Belgische
wetgeving moet overeenkomen met die van EU
→ mag niet strijdig zijn met die van EU anders aanpassen
- rechtstreekse werking of directe werking vh europees recht: belgische norm kan
strijdig zijn met europees recht en zo subjectieve rechten ontlenen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lottemaes1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.52. You're not tied to anything after your purchase.