Summary
Samenvatting Nederlands Taalbeschouwing 1 deel 1
- Course
- Institution
Samenvatting van deel 1 van de cursus van het vak Nederlands Taalbeschouwing gegeven in het 1ste semester in het eerste jaar door H. Kloots
[Show more]
Seller
Follow
laideelen
Reviews received
Content preview
Samenvatting Nederlands taalbeschouwing 1 deel 1Nederlands taalbeschouwing
deel 1
Inhoud
Inleiding..................................................................................................................................................2
Taalbeschrijving..................................................................................................................................2
Lexicon............................................................................................................................................2
Grammatica....................................................................................................................................2
Traditionele grammatica....................................................................................................................3
De Algemene Nederlandse Spraakkunst (ANS)...................................................................................3
Oorzaken nieuwe versies................................................................................................................3
Labels gebruikt in de ANS...............................................................................................................3
DEEL 1: het woord..................................................................................................................................4
1. Morfologie......................................................................................................................................4
2. Het zelfstandig naamwoord (substantief).......................................................................................4
3. Het lidwoord (artikel)......................................................................................................................7
4. Het voornaamwoord (pronomen)................................................................................................10
De voornaamwoorden als verwijswoorden......................................................................................11
5. Het telwoord (numerale)..............................................................................................................16
6. Het bijvoeglijk naamwoord (adjectief)..........................................................................................17
7. Het bijwoord (adverbium)............................................................................................................22
Definitie........................................................................................................................................22
Indeling van de bijwoorden..........................................................................................................23
Het gebruik van -er.......................................................................................................................25
8. Het werkwoord (verbum).............................................................................................................25
1
, Samenvatting Nederlands taalbeschouwing 1 deel 1
Inleiding
Taalbeschrijving
Lexicon
Elementen van een taal:
Woorden & uitdrukkingen Boek, kleur bekennen, kant en klaar, …
Morfemen <…> - Kleinste betekenisdragende elementen van een taal
- Bouwstenen van een woord
- Weeg, -pje, -en,
Fonemen /…/ - Kleinste betekenisonderscheidende elementen van
een taal
- Kleinste eenheden in het klanksysteem van een taal
- /e/, /a/
Grammatica
Syntaxis Verbinding van woorden tot woordgroepen
Verbinding van woordgroepen tot zinnen
Morfologie Verbinding van morfemen tot woorden
- Vervoeging
- Verbuiging
- Woordvorming
Fonologie Verbinding van fonemen tot morfemen
Semantiek Betekenis
- Lexicale semantiek: betekenis van woorden en
morfemen
- Grammaticale semantiek: semantische beperkingen
op grammaticale verbindingen
Morfologisch: kan het woord verbogen of vervoegd worden?
Syntactisch: met welke andere woordsoort kan de woordsoort gecombineerd worden?
Semantisch: wat is de typische betekenis van de woordsoort?
2
, Samenvatting Nederlands taalbeschouwing 1 deel 1
Traditionele grammatica
Woordleer Zinsleer
Woordontleding Zinsontleding
Taalkundige ontleding Redekundige ontleding (functie in de zin)
10 woordsoorten:
Kijk inhoudsopgave + voorzetsel (prepositie), voegwoord (conjunctie) en tussenwerpsel (interjectie)
Overzicht van zinsdelen:
1. Gezegdes (werkwoordelijk, naamwoordelijk)
2. Onderwerp
3. Voorwerpen: LV, MV, BV, VzV (= voorzetselvoorwerp)
4. Bijwoordelijke bepaling: tijd, plaats, reden, …
5. Andere bepalingen: bv. niet
De Algemene Nederlandse Spraakkunst (ANS)
Belgisch-Nederlandse samenwerking
Financiering door Nederlandse Taalunie (opgericht in 1980)
Descriptief (beschrijvend)
Editie 1 1984 1 deel
Editie 2 1997 2 delen
Editie 3 2021 online
Oorzaken nieuwe versies
- Taal verandert
- Normen over taal veranderen
- Nieuw onderzoek is gepubliceerd over de grammatica in het Nederlands
Labels gebruikt in de ANS
Geografische variatie Stilistische variatie
<in NN>, <in BN>, <in SN> <-ST>, <ST?>, <formeel>, <informeel>
<vooral in NN>, <vooral in BN>, <vooral in SN>
3
, Samenvatting Nederlands taalbeschouwing 1 deel 1
DEEL 1: het woord
1. Morfologie
2. Het zelfstandig naamwoord (substantief)
Verwijzen naar personen, dieren en concrete of Fietser, zebra, kasteel, vriendschap
abstracte zaken
Verwijzen naar eigennamen (uniek + Klaasje, Antwerpen, Rodestraat, Kerstmis
hoofdletter)
Enkelvoud – meervoud Appel – appels
Combineren met een lidwoord De, het, een
Semantisch
Concreta (waarneembaar):
Soortnaam Eigennaam
Voorwerpsnaam
Persoonsnaam Schilder, kabouter Rubens, Plop
Diernaam Hond, beer Max, Baloe
Zaaknaam Stad, rivier Brugge, Schelde
Stofnaam Hout, beton /
Verzamelnaam (collectiva) Gebergte, vee Ardennen, Antillen
Abstracta (niet waarneembaar):
Soortnaam Eigennaam
Schoonheid, geluk, liefde, vriendschap Beerschot, woensdag, mei
Voorwerpsnamen wijzen niet alleen naar voorwerpen
Zaaknamen verwijzen niet altijd naar tastbare zaken
Voorwerpsnaam ≠ zaaknaam
Eigennamen zonder hoofdletter: dagen, maanden, periodes
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller laideelen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.30. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now
Recently viewed by you
