Summary
Biologie samenvatting vwo5 hoofdstuk 10 vertering
- Course
- Level
Biologie samenvatting van hoofdstuk 10 vertering
[Show more]
Seller
Follow
manoukmels
Content preview
10.1 je lichaam en je voedselJe eigen darmbacteriën
Je eerste darmbacteriën kreeg je van je moeder:
- Voor je geboorte
- Moedermelk
- Contact met borst
- Maar ook met de box
In de loop van je leven zijn daar nog meer soorten bijgekomen. Ongeveer 500-1000 verschillende
soorten in je darmkanaal: je darmflora. Meer darmbacteriën dan al je lichaam cellen bij elkaar. Een
goede darmflora is belangrijk voor een goede vertering, stimuleert de ontlasting en speelt een tol bij
de afweer.
Bacteriën stimuleren en weren
Met voedsel krijg je nuttige bacteriën binnen die je gezondheid bevorderen, zijn probiotica, kun je
ook in capsules eten. Voeding als uien, appels, prei in deze voeding zitten namelijk prebiotica, hier
leven de nuttige bacteriën van, de probiotica.
Met voedsel krijg je ook schadelijke bacteriën (en schimmels) binnen. In het maagzuur gaan de
meeste dood. Een goede hygiëne verkleint de kans dat je te veel van deze micro-organismen
binnenkrijgt.
Groepen voedingsstoffen
Je eet omdat je voedingsstoffen nodig hebt. Voedingsmiddelen bestaan uit de volgende
voedingstoffen:
- Koolhydraten : dienen als brandstof, leveren energie in vorm van ATP & bouwstof als
onderdeel van receptoreiwitten. Glycogeen is een reservestof.
- Vetten : brandstof, bouwstof voor membranen en hormonen, warmte-isolatie. Lichaam slaat
vetten onder andere op onder de huid.
- Eiwitten : zijn bouwstoffen voor spiereiwitten en hemoglobine en anistoffen, brandstof. Je
kunt ze niet opslaan.
- Water : bouwstof voor cellen, transportmiddel (bloedplasma), warmtebuffer (houdt
lichaamswarmte vast). Via voedsel 0,5 L water, rest via drinken = totaal 1,5-2 L nodig.
- Mineralen : bouwstof (kalkzouten bijv. bij botten), spelen rol bij verschillende processen (Na +
en K+ bij werking van zenuwcellen). Typen en hoeveelheden mineralen variëren per
voedingsmiddel. Zink is een spoorelement omdat je er maar weinig van nodig hebt. In tarwe
veel K en Na in melkproducten Ca
- Vitaminen : essentiële voedingsstoffen die het lichaam in kleine hoeveelheden gebruikt.
Zitten in plantaardige en dierlijke voedingsmiddelen. Bij tekort ontstaan gebreksziekten.
Goede darmwerking
Voedingsvezels zijn onverteerbare plantaardige koolhydraatmoleculen, bijv. cellulose en pectine.
Functie: stimuleren van de darmperistaltiek en daarmee een goede doorstroming. Ze nemen veel
water op, zodat volume van darminhoud toeneemt en de ontlasting structuur krijgt en soepel blijft.
Eet je hier te weinig van dan: last van obstipatie. Groenten, fruit, graanproducten bevatten veel
voedingsvezels.
Niet iedereen eet evenveel
De wereldgezondheidsdienst (WHO) heeft per voedingsstof een aanbevolen dagelijkse hoeveelheid
of ADH aangegeven, dit zijn gemiddelden. Wat een gezonde hoeveelheid voedsel per dag is hangt af
van de persoon en zijn activiteiten.
- Jongvolwassenen gebruiken meer energie dan kinderen en ook meer dan veel volwassenen.
, - Mannen verbruiken gebruiken gemiddeld meer energie dan vrouwen.
- Grote mensen meer dan kleine .
- Fysiek werk kost meer dan zittend werk.
Voor energierijke stoffen (koolhydraten, vetten en eiwitten) geeft WHO alleen de percentages van
energie behoefte, hiermee kun je berekenen hoeveel van deze stoffen je nodig hebt.
Je lichaamsomvang
Obesitas in westerse landen groot probleem, voedsel overal beschikbaar.--> advies: minder eten,
meer bewegen. Maar meer factoren: bij muizen: hebben een allel dat vetcellen aanzet tot deling,
hoe meer vetcellen hoe dikker het dier. Ook bij mensen beïnvloedt DNA de omvang. Er zijn allelen
gevonden die het eetgedrag beïnvloeden.--> eiwitten (waarvoor deze allelen coderen) leggen
verbindingen tussen zenuwcellen in de hersenen, betrokken bij hongergevoel.--> beïnvloedt de
voedselconsumptie.
Andere stoffen in je voedsel
In verpakte voedingsmiddelen zitten ook conserveringsmiddelen en kleur-, geur- en smaakstoffen,
deze stoffen zijn goedgekeurd door de EFSA en hebben E-nummers. Het zijn additieven: stoffen die
zijn toegevoegd om het voedingsmiddel aantrekkelijker/ langer houdbaar te maken. Alleen in grote
hoeveelheden kunnen sommige schadelijk zijn. Daarom is er een maximale hoeveelheid bepaald die
je per dag per kg lichaamsgewicht zonder problemen kunt eten.--> is de ADI (de aanvaardbare
dagelijkse inname)
Heftige reacties op voedingsstoffen
Ongeveer 1% van de Nederlanders heeft een voedselallergie. Hun immuunsysteem reageer (heel)
sterk op bij voorbeeld:
- Melkproducten
- Pinda’s
- Gluten
Eten zij deze voedingsmiddelen dan komt in hun lichaam de stof histamine vrij.-->
- Slijmvliezen zetten op
- Bloedvaten verwijden
Dit kan leiden tot:
- Benauwdheid
- Jeuk
- Bultjes op huid
Problemen voorkomen door contact met bepaalde producten te vermijden. In westerse wereld komt
allergie steeds vaker voor, oorzaken: sterk toegenomen hygiëne en bewerkte voedingsmiddelen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller manoukmels. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.10. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now