Summary
Samenvatting Europese en Belgische privaatrechtsgeschiedenis - Extern recht
- Course
- Institution
Samenvatting van het luik Extern recht van het vak Europese en Belgische privaatrechtsgeschiedenis.
[Show more]
Seller
Follow
KLBG
Reviews received
Content preview
EUROPESE EN BELGISCHE PRIVAATRECHTS-GESCHIEDENIS – EXTERN RECHT
Inhoudsopgave
Inleiding........................................................................................................................................................ 3
Periodisering................................................................................................................................................. 4
De Romeinse periode (753 v.C. – 565)............................................................................................................ 6
Oud-Romeinse periode (753 v.C. – 250 v.C.).........................................................................................................6
Voor-Klassieke periode (250 v.C. – 0)....................................................................................................................7
Klassieke periode (0 – 250)...................................................................................................................................9
Na-klassieke periode (250 – 527)........................................................................................................................10
Justinianus (527 – 565).......................................................................................................................................11
De costumiere periode (476 – 1100)............................................................................................................. 13
Primitief lokaal gewoonterecht..........................................................................................................................13
Probleem: Germaans recht.................................................................................................................................13
Karolingische periode..........................................................................................................................................13
De Kerk................................................................................................................................................................13
Achteruitgang tov dominaat...............................................................................................................................14
Periode van het ius commune (1100 – 1800)................................................................................................15
Maatschappelijke veranderingen ca. 1100.........................................................................................................15
Herontdekking Corpus Iuris Civilis.......................................................................................................................15
Opkomst universiteiten.......................................................................................................................................15
Ontstaan ius commune.......................................................................................................................................15
Verschillende scholen..........................................................................................................................................15
Ius commune verspreidt zich over Europa..........................................................................................................18
Succesfactoren ius commune..............................................................................................................................20
Verzet tegen ius commune..................................................................................................................................20
Reactie van het gewoonterecht..........................................................................................................................20
Bolwerken gewoonterecht..................................................................................................................................22
Verlichting................................................................................................................................................... 23
Breuk rond 1800..................................................................................................................................................23
Vernuftrecht........................................................................................................................................................24
1
, Code Civil.............................................................................................................................................................24
Gevolgen Codificatie...........................................................................................................................................25
De 19e eeuw................................................................................................................................................ 27
Opkomst nationaal recht in Europa....................................................................................................................27
Stagnatie in Europa...................................................................................................................................... 29
Voorbeelden: Code Civil en BGB................................................................................................................... 29
Duitsland verliest leiderschap aan VS........................................................................................................... 29
België loopt zelf achter................................................................................................................................ 30
Dominantie VS............................................................................................................................................. 30
Toekomst..................................................................................................................................................... 31
Opkomst niet-Europees recht.............................................................................................................................31
Regionalisering....................................................................................................................................................31
Nieuwe uitdaging: digitalisering.........................................................................................................................32
2
,INLEIDING
Recht = het geheel van sanctioneerbare regels die gangbaar zijn in een samenleving
Rechtsgeschiedenis = de studie van het recht doorheen de eeuwen
! Recht ≠ logica
Extern recht
gaat over de vorm
- materiële bronnen van het recht
- formele bronnen van het recht (worden bepaald door de machtsverhoudingen)
> wetgeving door machthebbers
> rechtspraak door rechters
> rechtsleer door geleerden
> gewoonte door maatschappij
> caveat (algemene rechtsbeginselen; niet altijd in romeins recht)
- kenbronnen (geven info over de rechtsbronnen)
Intern recht
gaat over de inhoud
interne privaatrechtsgeschiedenis: in welke mate verschillen/beïnvloeden de verschillende
inhoudelijke regels (van) elkaar?
Publiekrecht versus privaatrecht
Problematische indeling, want veel regels vallen onder beide rechtstakken
Recente indeling: romeinen kenden onderscheid wel, maar hechten er geen belang aan
3
, PERIODISERING
1) Oud-romeins recht (753 v.C. – 250 v.C.): begin
Romelus en Remus; opgevoed door wolvin; broedermoord; Romelus Rome
Geen indrukwekkende stad, slechts een boerendorpje
Vanuit Rome veroveringstochten om het hele Italiaanse schiereiland te veroveren
2 staatsvormen: Koninkrijk en Republiek
Einde Koninkrijk (510v.C.): Lucretia werd verkracht door de zoon van de koning koning werd afgezet
2) Voor-klassieke recht (250 v.C. – 0): take off
Veroveringen gaan nog steeds door: Rome wordt een wereldrijk
Einde periode voor-klassieke recht valt ongeveer samen met einde van de Republiek Start keizerrijk
3) Klassieke recht (0 – 250): hoogtepunt
Probeert rijk te consolideren door vb. grenzen te versterken
Hoogtepunt Rome = hoogtepunt romeins recht
Germanen vallen binnen verval
4) Na-klassieke recht (250 – 527): verval
Verval door invallen van de Germanen
Bedreigingen zowel van binnenuit als buitenuit
Periode van tetrarchie: in 395 wordt het Romeinse rijk in 2 gesplitst
Rijk in verval = recht in verval ° samenloop evolutie recht en evolutie maatschappij
5) Justinianus (527 – 565): kort herstel
“Laatste echte keizer van het Romeinse Rijk”
6) Costumier recht (476 – 1100)
Gewoonte bepaalt hoe de maatschappij wordt geordend
7) Ius commune (1100 – 1800)
Romeins recht + gewoonte ° algemene verspreiding via universiteiten over West-Europese continent
8) Verlichting (+- 1800)
Totaal andere visie over het recht
Revolutie: vrijheid boven alles, alles ondernemen om die vrijheid te bekomen
9) Nationaal recht (1800 – vandaag)
Nationaal wettenrecht ° komt door de Verlichting, die de wetgever aanduidde als de belangrijkste vormer
van het recht
10) Toekomst?
Het ziet ernaar uit dat het Unierecht steeds belangrijker zal worden
3 bedenkingen
I. Gebrekkige indeling (chronologie)
Veranderingen gebeuren geleidelijk aan
Niet altijd gelijktijdig
Niet altijd tabula rasa, het ‘oude’ blijft soms voortbestaan
II. Afwijkend van gebruikelijke periodisering
Rechtsgeschiedenis Algemene geschiedenis
Sterke opdeling Romeins recht
+- 1100: veranderingen, herontdekking Romeins +- 1100: verandering, economisch en institutioneel
recht
+- 1500: weinig verandering +-1500: continuïteit (ontdekking Amerika, Val ORR;
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller KLBG. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.72. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78998 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now