Inleiding tot de geschiedenis van de vroegmoderne tijd - herwerkt
Op mijn profiel zal je enkele samenvattingen vinden omtrent dit vak. Dit zijn vaak hoofdstukken waaraan Prof. Vermeir veel aandacht hecht. Ze zijn vaak niet gemakkelijk en belangrijk voor het examen.
Ik heb ze dus voorgoed samengevat en in een apart document geplaatst! :)
2.4.3. De Opstand in de Nederlanden | 80-jarige oorlog (1568-1648)
Oorzaken Tachtigjarige Oorlog :
- Religieus: Repressie van de ‘nieuwe religie’ (protestantse aftakkingen: lutheranisme, anabaptisme,
calvinisme) → Filips II eist onverbiddelijke toepassing van de ketterplakkaten > executies
=> Eedverbond der Edelen: door onenigheid met Filips II wordt de opschorting van de d plakkaten
tegen ketterij het streefdoel van de adel, met het smeekschrift tot
gevolg:
1566: Smeekschrift wordt afgegeven aan landvoogdes Margaretha van Parma
→ eis afschaffing van de inquisitie
- Economisch: > eco. Maleise was sinds 1550 toegeslaan en maakte bevolking vatbaar voor rad. Ideeën
▪ Staatsbankroet 1557 -> door Frans-Spaanse oorlogen
▪ Problemen Engeland (1563) -> stapelmarkt voor verhandeling van Engels laken uit Antwerpen
teruggetrokken = werkloosheid
▪ Strenge winter “kleine ijstijd” 1564-65 -> misoogst = honger
▪ Sontdoorvaart gesloten 1565 (door ruzie Denemarken en Zweden) -> Balticum is de graanschuur van
Europa, door gesloten doorvaart is er een dalen de aanvoer van graan
- Politiek:
▪ Raad van State: vooral prins Willem v Oranje, maar ook graven Egmond en Hoorn waren niet
akkoord
▪ Edelen kregen minder te zeggen in het beleid (dan bij Karel V), in principe geen probleem
met centralisatie macht, zolang het niet ten koste van hun eigen machtspositie ging
▪ Raad v State wenst verzachting of intrekking plakkaten tegen de ketterij, want in HRR
lutheranisme wel officieel erkent door Goesdienstvrede van Augsburg
▪ 1566: smeekschrift (cf. supra)
Beeldenstorm:
Aanleiding: 1566 = vurige calvinistische preek in Steenvoorde
- Eerst werden spontaan vernielingen aangebracht, maar naderhand werd het goed georganiseerd door
protestantse leden van de burgerij en de lager adel.
▪ Reactie Filips II: zend hertog van Alva om strenge repressie door te voeren
▪ Bloedraad (1568): uitzonderingsrechtsbank waar iedereen die iets te maken had met de
beeldenstorm gestraft werd. De edelen dachten dat ze hier van veilig waren, omdat de
ridders van het gulden vlies onaantastbaar waren, maar ze werden toch opgepakt en
geëxecuteerd.
▪ Ook nieuwe innovatie zoals onafhankelijk fiscaal systeem
GEVOLG: Opstand tegen Filips II
- 1568: Slag bij Heiligerlee → Oranje en volgelingen boeken eerste overwinning op het Spaanse leger
→ BEGIN 80 JARIGE OORLOG
Verloop tachtigjarige oorlog:
• Opstandelingen (bijnaam: de geuzen):
- Militante protestanten maar ook katholieken
- Centrumgewesten: anti-Spaanse opstandelingen (vooral Holland en Zeeland)
→ door grote inwijking is calvinistische radicalisering hier het sterkst
- Perifere gebieden: minder oppositie
MAAR! Deze verdeling is geen oorzaak voor scheiding Noord-Zuid, dit kwam vooral door verzoeningsbeleid
en heroverings van grondgebieden op de rebellen door landvoogd Alexander Farnese (cf. infra)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller FearOfTheFury. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.43. You're not tied to anything after your purchase.
