Hoofdstuk 6: Samenhang en statistische controle ...............................................................................3
1. Inleiding ......................................................................................................................................3
2. Analyse van de samenhang tussen nominale en/of ordinale variabelen adhv kruistabellen .........3
2.1. Onderzoeksvraag en probleemstelling ..................................................................................3
2.2. Data en operationalisering ...................................................................................................3
2.3. Analyse samenhang in tweedimensionale kruistabel ............................................................3
2.3.1. Drie doelstellingen .........................................................................................................3
2.3.2. Anatomie van een kruistabel .........................................................................................4
2.4. Statistische onafhankelijkheid ..............................................................................................4
2.4.1. Wat is het? ....................................................................................................................4
A) Definitie en implicaties ....................................................................................................4
B) Voorbeeld .......................................................................................................................5
2.4.2. Aard van de samenhang: Rij- en kolompercentages .......................................................5
A) Wat we al weten .............................................................................................................5
B) Vergelijking rij- en kolompercentages: Vuistregels ...........................................................5
C) Voorbeeld .......................................................................................................................6
2.5. Significatietoetsing bij kruistabellen: Chi-kwadraat ...............................................................7
2.5.1. Wat is het? ....................................................................................................................7
2.5.2. Anatomie Chi-kwadraattoets .........................................................................................7
2.5.3. Voorbeeld......................................................................................................................7
A) Algemeen ........................................................................................................................7
B) Toegepast op de casus.....................................................................................................9
2.6. Sterkte van de samenhang: Associatiematen ...................................................................... 10
2.6.1. Waarom associatiematen?........................................................................................... 10
2.6.2. Associatiematen op nominaal niveau ........................................................................... 11
A) Phi-kwadraat ................................................................................................................. 11
B) Cramer’s V..................................................................................................................... 11
C) Odds.............................................................................................................................. 12
D) Odds-ratio ..................................................................................................................... 12
2.6.3. Associatiematen op ordinaal niveau............................................................................. 13
2.6.4. Tabelsplitsing ............................................................................................................... 13
A) Wat? ............................................................................................................................. 13
B) Voorbeeld ..................................................................................................................... 13
C) Mogelijke uitkomsten bij elaboratie............................................................................... 13
D) Tabelsplitsing toegepast op de casus ............................................................................. 17
E) Conclusies...................................................................................................................... 18
, 2
3. Analyse van de samenhang tussen interval en/of ratiovariabelen .............................................. 18
3.1. Scatterplot/Spreidingsdiagram ........................................................................................... 18
3.1.1. Wat zijn scatterplots? .................................................................................................. 18
A) Definitie ........................................................................................................................ 18
B) Adhv een voorbeeld ...................................................................................................... 18
3.1.2. Analytische en stochastische (on)afhankelijkheid ......................................................... 19
A) Analytische afhankelijkheid ........................................................................................... 19
B) Stochastische afhankelijkheid ........................................................................................ 19
C) Stochastische onafhankelijkheid .................................................................................... 19
3.2. Maatstaven voor samenhang tussen interval- en/of ratiovariabelen................................... 19
3.2.1. Covariatie en covariantie ............................................................................................. 19
A) Inleiding ........................................................................................................................ 19
B) Formules en hun betekenis............................................................................................ 21
3.2.2. Pearson product-moment correlatiecoëfficiënt............................................................ 21
A) Definitie ........................................................................................................................ 21
B) Interpretatie .................................................................................................................. 22
3.2.3. Partiële correlatiecoëfficiënt (pas duidelijk als je hoofdstuk 7 bekeken hebt) ............... 22
A) Definitie ........................................................................................................................ 22
B) Adhv een voorbeeld ...................................................................................................... 22
4. Zoemgroepen............................................................................................................................ 24
4.1. Zoemgroep 6.1.: Rij- vs kolompercentages.......................................................................... 24
4.2. Zoemgroep 6.2.: Chi-kwadraat test ..................................................................................... 24
4.3. Zoemgroep 6.3. Kansverhouding of odds ............................................................................ 25
4.4. Zoemgroep 6.4.: Odds-ratio’s ............................................................................................. 25
4.5. Zoemgroep 6.5.: Covariantie............................................................................................... 25
4.6. Zoemgroep 6.6.: Correlatiecoëfficiënt ................................................................................ 26
4.7. Zoemgroep 6.7. Covariantie obv ruwe scores ..................................................................... 26
, 3
Hoofdstuk 6: Samenhang en statistische controle
1. Inleiding
Onderzoeksvragen hebben doorgaans niet zozeer betrekking op één variabele of de verdeling ervan,
maar op de samenhang tussen twee of meer variabelen
De keuze van de associatiemaat is daarbij afhankelijk van het meetniveau van de variabelen:
• Categorische variabelen (nominaal en ordinaal meetniveau): Kruistabellen, chi-kwadraat en
afgeleide associatiematen (Zie hoofdstuk 10)
• Kwantitatieve variabelen (interval- of ratiomeetniveau): Scatterplots, covariantie en
correlatiecoëfficiënten (Zie hoofdstuk 7 en hoofdstuk 8)
Bij analyse van samenhang tussen variabelen X en Y, kan de contaminerende invloed van derde
variabelen worden verwijderd. De manier waarop is ook afhankelijk van het meetniveau van de
variabelen:
• Categorische variabelen: Tabelsplitsing
• Kwantitatieve variabelen: Partiële correlatiecoëfficiënten
2. Analyse van de samenhang tussen nominale en/of ordinale variabelen adhv kruistabellen
2.1. Onderzoeksvraag en probleemstelling
• Onderzoeksvraag: Samenhang tussen zittenblijven en herkomstgroep wordt onderzocht adhv
differentiatie van schoolloopbanen en schoolachterstand naar herkomstgroep (Turks of
Marokkaans, gewest en migratieleeftijd)
• Contaminerende factoren: Woonplaats en migratieleeftijd:
- Beide herkomstgroepen historisch gekenmerkt door verschillende vestigingspatronen
- Gemiddelde migratieleeftijd van jongeren verschilt tussen beide herkomstgroepen:
Leeftijd wanneer je migreert bepaalt wanneer je schoolloopbaan onderbroken wordt
• Probleemstelling: Onduidelijk in hoeverre nationaliteitsverschillen voor zittenblijven verschillen
tussen beide herkomstgroepen weerspiegelen, dan wel regionale differentiatie of verschillen in
migratieleeftijd
2.2. Data en operationalisering
• DUBBEL: Dummyvariabele met waarde 1 voor mannen die 1 of meer jaren hebben overgedaan
en waarde 0 voor mannen die nooit een jaar hebben overgedaan
• TURK: Dummyvariabele met waarde 1 voor Turkse mannen en waarde 0 voor Marokkaanse
mannen
• GEWEST: Categorische variabele met waarde 1 voor Vlaanderen, waarde 2 voor Brussel en
waarde 3 voor Wallonië
• MIGLFT: Leeftijd waarop respondenten zich in België hebben gevestigd, met waarde 0 voor
Turkse en Marokkaanse mannen van de tweede generatie
2.3. Analyse samenhang in tweedimensionale kruistabel
2.3.1. Drie doelstellingen
• Beschrijven van aard en richting van het verband in de onderzochte steekproef:
- Berekening rij- en kolompercentages om X te vergelijken met verschillende categorieën Y
- Vergelijking van relatieve conditionele verdelingen van Y voor verschillende categorieën X
• Veralgemeenbaarheid van samenhang in de steekproef naar populatie: Hypothesetoets:
- Berekening verwachte celfrequenties bij onafhankelijkheid
- Significantietoets van de samenhang adhv de chi-kwadraattoets
• Bepalen van sterkte van samenhang: Associatiematen voor nominale en ordinale variabelen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marsepein. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.38. You're not tied to anything after your purchase.