Inleiding in het recht
Hoofdstuk 1 terreinverkenning
Vier functies van het recht
1. Normatieve functie: normen vastleggen in gedragsregels
2. Geschillen oplossende functie: eigenrichting voorkomen
3. Aanvullende functie: zaken waarover je geen expliciete afspraken hebt gemaakt
4. Instrumentele functie: spelregels (verkeersregels)
4 rechtsbronnen:
1. De wet
2. Het verdrag
3. De jurisprudentie (uitspraken van rechters)
4. De gewoonte (bijna niet meer, bij internationaal recht nog af en toe)
Privaatrecht = tussen burgers onderling (soms overheid als burger)
Personen- en familierecht: regels zaken als geboorte, huwelijk, geregistreerd partnerschap,
echtscheiding, adoptie en de regeling van het vermogen tussen echtgenoten.
Vermogensrecht: vallen alle op geld waardeerbare handelingen tussen burgers onderling
waaraan juridische gevolgen verbonden zijn.
Ondernemingsrecht: alles regelt wat ondernemingen en bedrijven betreft. (losse weten die
erbij behoren handelsnaamwet, handelsregisterwet en de faillissementswet).
Burgerlijk procesrecht: regels die op het voeren van juridische procedures op het terrein van
het privaatrecht van toepassing zijn. (iemand heeft een privaatrechtelijk geschil met een
ander) (moet burger zelf doen, niet een derde persoon)
,Publiekrecht = tussen burgers en overheid (handelt als overheid)
Strafrecht: OM actief optreedt om sancties te eisen bij overtreding van de normen.
Staatsrecht: de wijze waarop het Nederlandse staatsbestel wordt vormgegeven en de
invloed die de burgers daarop kunnen uitoefenen. (1e kamer, 2e kamer, regering,
verkiezingen, totstandkoming wetten) (grondwet)
Bestuursrecht: mogelijkheden die de overheid heeft om regulerend op te treden ten aanzien
van de maatschappij. (AWB, onteigeningswet, de wet ruimtelijke ordening, drank- en
horecawet en de wet milieubeheer)
Het is goed om te weten dat het strafrecht en het privaatrecht (specifiek het
vermogensrecht) op een bepaalde manier met elkaar verbonden kunnen zijn. Bij
bijvoorbeeld een ongeval boete aan de staat betalen en kosten van schade.
Nationale wetgever (centraal niveau) = regering en de Staten-Generaal (alle wetten tezamen
regelgeving uit Den Haag)
Decentrale wetgevers = provinciaal en gemeentelijk niveau (verordening)
Wie maakt een wet?
Landelijk: regering (ministers) + Staten Generaal (1e en 2e kamer)
Provincie: Gedeputeerde Staten en Provinciale Staten
Gemeente: College van B&W en Gemeenteraad
Rangorde tussen wetgevende organen (drie regels)
, 1. Hogere regels gaan boven lagere regels.
(provincie VS gemeente)
2. Bijzondere regels gaan boven de algemene regels
(Koopovereenkomst VS overeenkomst algemeen)
3. Jongere regels gaan boven oudere regels
Verdrag = afspraak, overeenkomst, gesloten door twee of meer staten.
Jurisprudentie = rechtspraak
Vonnis rechtbank
Arrest gerechtshof en de Hoge Raad
Gewoonte (gewoonterecht) twee voorwaarden: vaste gedragslijn en rechtsplicht.
Materieel recht: gaat over de inhoud (geboden, verboden, rechten, plichten). Datgene wat
men mag en niet mag, weke rechten en plichten men heeft.
Formeel recht: procesrecht, regels over hoe materieel recht kan worden afgedwongen.
Dwingend recht: geen afwijking toegestaan
Aanvullend recht: omdat je niet alles vastlegt. Van dit recht kan je altijd afwijken; de enige
voorwaarde is dat beide partijen akkoord gaan.
Objectief recht: is het geheel van regels dat uit alle al eerdergenoemde rechtsbronnen
voortvloeit.
Subjectief recht: een recht dan een individu in concreto bezit omdat het objectief recht dit
met zoveel woorden zegt.
Hoofdstuk 8 burgerlijk procesrecht
, De tot de rechterlijke macht behorende gerechten zijn:
Rechtbanken
Gerechtshoven
Hoge Raad
Rechtbanken
Drie sectoren civiel, recht en bestuur (soms fiscaal)
Sector civiel kantonrechter en gewoner civiele rechter
Kantonrechter
11 rechtbanken met 32 zittingsplaatsen in Nederland (kantons)
Unusrechtspraak (één rechter)
Civiele zaken:
Vorderingen t/m 25.000 euro
Vorderingen uit bepaalde overeenkomsten (bijv. arbeids-, huur-, consumentenkoop-)
Strafzaken:
Alle overtredingen (dus niet misdrijven)
De gewone rechter
11 rechtbanken (arrondissementen) met 32 zittingsplaatsen in Nederland
Sector civiel, straf, bestuur
Meestal unusrechtspraak
Alle geschillen die niet bij de kantonrechter horen
Aantal bijzondere rechter (bijv. politierechter, kinderrechter)
Het gerechtshof
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vanderpol2000. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.55. You're not tied to anything after your purchase.