Summary
Samenvatting Inleiding Nederlands sociaal recht 10e druk
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van het boek: 'Inleiding Nederlands sociaal recht'. 10e druk: G.J.J. Heerma van Voss & B. Barentsen.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
26 reviews
By: benyatunkul • 3 year ago
By: denisederksen • 4 year ago
clear summary. good overview of the different rules and laws.
By: hatdinc • 4 year ago
By: fleur2298 • 4 year ago
By: tmrudo • 5 year ago
By: jiltzoer • 6 year ago
By: ruudvanderzanden • 6 year ago
Seller
Follow
MRang
Reviews received
Content preview
Hoofdstuk 1: het begrip sociaal recht1.1. Het sociaal recht als juridisch vakgebied
Het arbeidsprobleem in de 19e eeuw werd aangeduid als ‘de sociale
kwestie’ en de wetgeving om het probleem te bestrijden heette ‘sociale
wetgeving’. Het rechtsgebied dat aldus ontstond wordt nog steeds
aangeduid als ‘het sociaal recht’.
In de praktijk worden aan de term ‘sociaal recht’ verschillende
betekenissen toegekend:
1. Alleen het sociale zekerheidsrecht: regelingen voor werkeloosheid,
arbeidsongeschiktheid, ouderdom en dergelijke.
2. Al het recht waarbij degenen worden beschermd die in de
maatschappij in economisch opzicht een zwakke positie innemen:
werknemers, huurders, consumenten etc. Al het recht dat betrekking
heeft op de sociale grondrechten en de verzorgingsstaat.
3. Een overkoepelende benaming voor het arbeidsrecht en het sociale
zekerheidsrecht. Het sociaal recht heeft dan betrekking op alle
aspecten van arbeid in ondergeschikt verband en de daarmee
samenhangende voorzieningen. Ook ambtenarenrecht en
medezeggenschapsrecht wordt hiertoe gerekend.
1.2. Geschiedenis
Het sociaal recht heeft een betrekkelijk jonge historie. Arbeid in
ondergeschikt verband werd met name een maatschappelijk vraagstuk
tijdens de Industriële Revolutie in de 18e en 19e eeuw. De moderne
industrie die later opkwam vroeg om een grotere vrijheid van
ondernemen, en de overheid moest zich niet in de economie mengen. Met
de Franse Revolutie kreeg het juridisch liberalisme onder de leus ‘vrijheid,
gelijkheid en broederschap’ de wind mee. Het eigendomsrecht werd
individueel en absoluut en contracten konden vrij gesloten worden en
waren nauwelijks aan beperkingen onderworpen. Arbeiders die in de
moderne fabrieken gingen werken deden dat dan ook op basis van een
formeel vrij arbeidscontract, echter; hun vrijheid was in werkelijkheid niet
zo groot. Zij moesten de arbeidsvoorwaarden van hun werkgever
aanvaarden waardoor de arbeidsverhoudingen een sterk eenzijdig
karakter kregen.
Later kwam het ‘moderne’ sociaal recht op: kinderarbeid en de lange
arbeidsdagen riepen de weerzin op van sociale organisaties, kerken en
verlichte industriëlen. De arbeiders gingen zich langzaam maar zeker ook
zelf organiseren en de arbeidersbeweging ontstond.
In de Nederlandse geschiedenis van het sociale recht zijn vier perioden te
onderscheiden:
1. 1870 - 1900 Aanpak sociale misstanden:
De gedachte van sociaal recht moest nog ingang vinden, deze werd
het eerst aanvaard ten aanzien van ernstige problemen;
, kinderarbeid (wet van Houten (1872). In 1889 werden de
arbeidstijden van vrouwen beperkt en werd de eerste
arbeidsinspecteur aangesteld. in 1895 kwam de veiligheidswet tot
stand: deze wet bood mannen bescherming tegen de gevaren van
de industrie. In 1901 werd de ongevallenwet ingevoerd: deze bood
voorziening aan de slachtoffers en nabestaanden van
arbeidsongevallen. Dit al was overheidsoptreden d.m.v. publiekrecht
dat zo nodig strafrechtelijk werd gesanctioneerd.
2. 1900 – 1945 Basis sociaal recht:
Niet alleen misstanden werden hier rechtgezet maar ook werden er
meer algemene regelingen voor het sociaal recht ontwikkeld. Ook
het civiele recht werd socialer gemaakt. 1909: arbeidscontract werd
uitvoerig geregeld. 1927: de collectieve arbeidsovereenkomst werd
wettelijke gereguleerd. Vervolgens kwam de invaliditeitswet (1911),
Ziektewet (1913).
3. 1945 – 1975 Ontwikkeling verzorgingsstaat:
Dit was de tijd van de nationale wederopbouw (na WOII). De
economie moest worden hersteld en organisaties van werkgevers en
werknemers werkten daarbij nauw samen. Er bestond een nationale
overeenstemming dat er een behoorlijk stelsel van sociale zekerheid
moest worden ontwikkeld: de loonvorming werd centraal geleid,
ontslag mocht alleen nog maar met toestemming van de overheid,
socialeverzekeringswetten kwamen tot stand, er werden
volksverzekeringen ingevoerd. De verzorgingsstaat die zijn burgers
van de wieg tot het graf zekerheid moest bieden tegen alle sociale
risico’s werd opgericht. Het sociaal recht werd omvangrijker en
perfecter, dat duurde tot de jaren 1970.
4. 1975 – heden Stagnatie en modernisering
Toen de economie als gevolg van twee oliecrises haperde, steeg de
werkeloosheid snel en het aantal arbeidsongeschikten groeide
enorm. Het stelsel van sociale zekerheid werd daarom kostbaar. De
arbeidsmarkt was inflexibel geworden en de bescherming van de
werknemer was erkend als een groot goed maar leidde ook tot
verstarring. Bezuinigingen leidde tot een stilstand in de ontwikkeling
van het sociaal recht en daarnaast markeerde het einde van het
communisme in Oost-Europa rond 1990 het tanende vertrouwen in
de mogelijkheden voor de overheid om het gehele arbeidsbestel te
reguleren en groeide het vertrouwen in een (gereguleerde)
marktwerking. Er kwamen flexibeler arbeidstijden en flexibele
arbeidsrelaties. Het gaat meer om een aanpassing aan modernere
tijden.
1.3. Ongelijkheidscompensatie
Het sociaal recht heeft aan aantal eigen ‘waarden’. Van der Heijden en
Noordam formuleren de volgende basiswaarden van het sociaal recht:
1. Verantwoordelijkheid;
2. Bestaanszekerheid;
3. Bescherming;
4. Solidariteit;
5. Non-discriminatie;
6. Participatie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MRang. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.29. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now