Summary
Samenvatting geschiedenis hoofdstuk 4
- Course
- Institution
- Book
Volledige samenvatting van hoofdstuk 4 inclusief de bijbehorende kenmerkende aspecten
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
Samenvatting Feniks VWO overzicht van de geschiedenis, ISBN: 9789006464917 Geschiedenis
Seller
Follow
iljakuiper
Reviews received
Content preview
Geschiedenis samenvatting hoofdstuk 4Kenmerkende aspecten:
1. De opkomst van handel en ambacht die de basis legden voor het herleven van een agrarisch-
urbane samenleving
2. De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden
3. Het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke dan wel de geestelijke
macht het primaat behoorde te hebben
4. De expansie van de christelijke wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van
kruistochten
5. Het begin van staatsvorming en centralisatie
Voedselproductie nam toe en bevolking groeide sterk door:
- Toename beschikbare landbouwgrond door ontginning (bijvoorbeeld gebieden inpolderen)
- Nieuwe landbouwmethoden: inzetten van paarden, nieuwe verbeterde ploeg, verbetering
treksysteem en van tweeslagstelsel naar drieslagstelsel
Gevolgen:
- Steeds meer boeren van akkerbouw naar veeteelt door toename vraag luxe voedsel
- Handel en nijverheid ontstaat specialiseren in een ambacht
- Horigheid wordt minder aantrekkelijk door ontstaan steden horigen gebonden aan hun
land maar gaan toch naar steden
- Verstedelijking wordt gestimuleerd (economisch en politiek) belangrijk voor leenheer
verdient daar ook geld aan door belastingen te heffen (economisch)
- Stad is centraal punt, leenheer kan belasting vragen in ruil voor privileges (voorrechten
bijvoorbeeld muren) waardoor leenmannen (adel) buiten spel worden gezet (politiek)
- Organisatie van de handel via gildes en Hanze (= aantal steden waarvan handelaren
samenwerken)
o Genua, Venetië, Bologna textiel
o Oostzeegebied moedernegotie = moeder van de handel (graan, vis, luxe
producten)
o Azië beetje specerijen uit bijvoorbeeld Perzië via land
- Jaarmarkt = markt die 1x per jaar wordt gehouden waar veel mensen naartoe komen met
producten uit de hele wereld steden rijker
- Handel met geld in plaats van in natura: stimuleerde handel, gevaarlijk transport, lenen met
rente verboden binnen Christendom
Privileges + lagere belastingen zorgt van trek van platteland naar stad ook horigen na een jaar en 1
dag naar de stad heer in problemen meer vrijheid voor horigen die bleven op platteland en
in steden meer vrijheid
- Stad bestuurt door patriciërs (rijkste burgers met grond en huizen in de stad) werden
schepenen (bestuurder en rechter) tot aan hun dood
- Soms machtsmisbruik richting het gemeen (stedelingen die niet tot het patriciaat behoorden)
opstand beperking macht: elk jaar nieuwe schepenen, geen familieleden, gilden
financiële beheer van schepenen controleren
, Guldensporenslag:
- Steden konden meer bestuurlijke vrijheid opeisen door in tijden van oorlog / conflicten
tussen een koning en zijn leenmannen voor de juiste partij te kiezen
- Filips VI (koning Frankrijk) wilde als leenheer macht in Vlaanderen vergroten terwijl graaf
Gwijde van Vlaanderen zoveel mogelijk zelfstandigheid in zijn graafschap wilde
- Filips VI gesteund door Vlaamse patriciërs (bestuursmacht behouden) en Franse ridders
- Gwijde gesteund door het gemeen (Vlaamse volksleger)
- Vlaamse volksleger won Franse greep op Vlaanderen bleef beperkt, bestuursmacht
ambachtslieden vergroot ten koste van patriciërs
Christenen geloofden dat God aarde had geschapen en 3 standen had ingesteld:
- Geestelijkheid: bidden en zorgen voor bevrijding van de ziel van de gelovigen (geestelijke)
- Adel: land besturen en mensen beschermen (wereldlijke)
- Boeren: iedereen voorzien van voedsel
Primaat = wie het meeste macht heeft
God heeft plaatsvervangers op aarde aangesteld om in zijn plaats te besturen:
- Geestelijke macht: Paus heerschappij over de kerk en haar gelovigen (de ziel)
- Wereldlijke macht: keizer / koning bestuursmacht over landen en mensen (het lichaam)
- De ziel is belangrijker dan het lichaam dus geestelijke macht is het belangrijkst paus heeft
het primaat
Oosters Schisma:
- In 395 deling van het Romeinse rijk gingen op bestuurlijk en religieus hun eigen weg
- Rond 1000 grote bloei in Oost-Romeinse rijk
- Oostelijke kerk toegenomen men vroeg zich af waarvan patriarch (geestelijke leider van
Constantinopel) ondergeschikt was aan de paus in Rome en of er wel een paus nodig was
- Ontstonden grote meningsverschillen over juiste gebieden tijdens de mis, verering van
beelden en kerkelijk recht
- Wie had primaat in de kerk?
Oosters Schisma: scheiding tussen Orthodoxe en Rooms-Katholieke kerk
Kritiek op de Rooms-Katholieke kerk in het westen van Europa:
- Luxe levensstijl van de paus, kerkleiders en andere religieuzen
- Niet houden aan celibaat
- Rijkdommen van kloosters tegenover de armoede van het gewone volk
Hervormingsbewegingen komen op gang, maar heel beperkt
Investituursstrijd:
- Volgens kerkelijk recht mochten inwoners en priesters van een stad zelf hun bisschop kiezen
- Paus benoemde hem en schonk een teken van bisschopsambt: deze plechtigheid =
investituur
- In praktijk deed de keizer dit en stelde die dan tegelijk aan als leenman (gunstig omdat hij
niet mag trouwen en dus geen erfgenamen heeft)
- Pausen niet blij: onder Gregorius investituurstrijd het felst
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller iljakuiper. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.87. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50843 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now