Inhoud
1 LICHAAMSTAAL........................................................................................................................................ 4
INLEIDING............................................................................................................................................................... 4
1.1 LICHAAMSTAAL .......................................................................................................................................... 4
1.2 ONBEWUSTE LICHAAMSTAAL......................................................................................................................... 5
1.2.1 Gezichtsexpressie .............................................................................................................................. 5
1.2.2 Gezichtsuitdrukkingen & micro – expressies: een indeling volgens Wezowski & Wezowski ............. 6
1.2.3 Houdingen & gebaren ....................................................................................................................... 8
1.2.4 Omgaan met ruimte ........................................................................................................................ 13
1.2.5 De wijze van spreken ....................................................................................................................... 14
1.3 FUNCTIES VAN LICHAAMSTAAL..................................................................................................................... 14
1.3.1 Op het niveau van de cultuur .......................................................................................................... 14
1.3.2 Op het niveau van de interacties: communicatie op inhouds- & betrekkingsniveau
(metacommunicatie) .................................................................................................................................... 14
1.3.3 Functies van de wijze van spreken .................................................................................................. 14
1 OBSERVEREN, EENVOUDIG … OF TOCH NIET? ........................................................................................ 15
1.1 OBSERVEREN IN HET DAGELIJKSE LEVEN ......................................................................................................... 15
1.2 MAAR WAT IS OBSERVEREN NU PRECIES?....................................................................................................... 15
1.3 VERGELIJKING PROFESSIONEEL & ALLEDAAGS OBSERVEREN................................................................................ 16
2 WWW OBSERVEREN: WAAROM, WANNEER, WAT … EN HOE? .............................................................. 17
2.1 WAAROM OBSERVEREN? ........................................................................................................................... 17
2.2 WANNEER & WAT OBSERVEREN?................................................................................................................. 17
2.3 PSYCHOLOGISCHE EIGENSCHAPPEN, GEDRAG & OBSERVATIE? ............................................................................ 18
2.4 GEDRAGSOBSERVATIE OP MOLAIR NIVEAU ..................................................................................................... 18
2.5 GEDRAGSOBSERVATIE OP MOLECULAIR NIVEAU ............................................................................................... 18
2.6 HOE OBSERVEREN? MATE VAN PARTICIPATIE EN STRUCTUUR............................................................................. 18
2.6.1 Participeren of niet? ........................................................................................................................ 18
2.6.2 Mate van structuur: vrije of systematische observatie? .................................................................. 19
4 COGNITIEVE EN EMOTIONELE STURING VAN DE OBSERVATIE ............................................................... 20
4.1 GEVORDERDE WAARNEMINGSBEWERKING ..................................................................................................... 20
1
, 4.2 COGNITIEVE EN EMOTIONELE BIAS IN DE GEDRAGSINTERPRETATIE: EFFECTEN EN BIJSTURING .................................... 20
4.2.1 Primacy en recency – effecten ......................................................................................................... 20
4.2.2 Het availability- of toegenkelijkheidseffect ..................................................................................... 21
4.2.3 De logicafout en actor – observatoryfenomenen ............................................................................ 21
4.2.4 Leniency- (of aanleuning), contrast- en halo – effecten .................................................................. 22
4.2.5 Stereotypen, groepsdruk en tunnelvisie .......................................................................................... 22
4.2.6 Gevoelsintensiteit en vroegere ervaringen ...................................................................................... 22
4.3 CULTUUR, HET ZELF EN DE ANDEREN ............................................................................................................. 23
4.4 FUNDAMENTELE COGNITIEVE EN EMOTIONELE MOTIEVEN IN DE PERCEPTIE ........................................................... 23
4.4.1 Cognitieve fundamenten: homeostase, assimilatie en accomodatie .............................................. 23
4.4.2 Emotionele fundamenten: plezier, ongemak & ‘tipping point’ ....................................................... 24
5 OBSERVEREN HERZIEN: BETROUWBAARHEID & VALIDITEIT................................................................... 25
5.1 BETROUWBAARHEID, VALIDITEIT & OBSERVATIEFOUTEN ................................................................................... 25
5.2 BETROUWBAARHEID IN DE OBSERVATIEPRAKTIJK: VORMEN EN WERKWIJZE ........................................................... 25
5.2.1 Standvastigheid van observators: binnen een tussenbeoordelaarsbetrouwbaarheid faciliteren ... 25
5.2.2 Stabiliteit van waarnemingen in de tijd: hertestbetrouwbaarheid evalueren ................................ 26
5.3 VALIDITEIT IN DE OBSERVATIEPRAKTIJK: VORMEN EN WERKWIJZE ........................................................................ 26
5.3.1 Kernvraag ‘wat observeer ik?’: constructvaliditeit .......................................................................... 26
5.3.2 Validiteit & observatievormen......................................................................................................... 27
5.4 ETHIEK & OBSERVEREN .............................................................................................................................. 27
6 EEN OBSERVATIE PLANNEN: WWW… EN MEER ..................................................................................... 28
6.1 AFBAKENING VOORAF: SOORT OBSERVATIEVRAAG EN VAKKENNIS ....................................................................... 28
6.1.1 Welke soort observatievraag ga ik beantwoorden?........................................................................ 28
6.1.2 Welke vakkennis vergt de observatie? ............................................................................................ 28
6.2 DE OBSERVATIESTART IN ZES STAPPEN ........................................................................................................... 29
6.2.1 Wat en wie wil ik observeren en waarom? ..................................................................................... 29
6.2.2 Hoe ga ik observeren? ..................................................................................................................... 29
6.2.3 Wanneer & waar ga ik observeren? ................................................................................................ 29
6.2.4 Cognitief – emotionele & praktische voorbereiding ........................................................................ 30
6.2.5 Selecteren van gedrag ..................................................................................................................... 30
6.2.6 Selecteren van personen ................................................................................................................. 31
7 WAT PRECIES OBSERVEREN? DE OBSERVATIESCHAAL............................................................................ 32
7.1 EEN OBSERVATIESCHAAL: WAAR IS DAT GOED VOOR? ....................................................................................... 32
7.2 BESTAANDE OBSERVATIESCHAAL... OF TOCH MAAR ZELF AAN DE SLAG ................................................................. 32
7.2.1 Voordelen bestaande observatieschaal (en nadelen eigen ontwerp) ............................................. 32
7.2.2 Nadelen bestaande observatieschaal (en voordelen eigen ontwerp) ............................................. 32
7.2.3 Hoe vind ik een geschikte bestaande observatieschaal? ................................................................. 33
7.3 HOE EVALUEER IK EEN OBSERVATIESCHAAL? ................................................................................................... 33
7.3.1 Afstemming op de eigen observatie ................................................................................................ 33
7.3.2 Objectiviteit van de gedragsomschrijvingen ................................................................................... 34
7.3.3 Homogene & uitsluitende gedragsindelingen ................................................................................. 34
7.3.4 Volledigheid van de observatieschaal ............................................................................................. 34
8 HOE GEDRAG METEN EN REGISTREREN? ................................................................................................ 35
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Mushanga. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.28. You're not tied to anything after your purchase.