Summary
Samenvatting Psychologie En Wetenschap Psychologie
- Course
- Institution
Samenvatting Psychologie En Wetenschap Psychologie
[Show more]
Seller
Follow
julietterozendaal
Reviews received
Content preview
Psychologie & wetenschapCollege 1
• Wat is wetenschap?
• Wat is waarheid?
• Hoe werkt logica?
o Wat is logisch positivisme?
o Hoe werkt deductie?
o Wat maakt een argument valide?
Wetenschapsfilosofie
• Wat is waarheid?
o Mensen geloven dat de wereld plat is, mensen die
werken op je emoties (bang maken) om je dingen te
laten geloven, waarheid verdraaien is misleidend
o Welke informatie gebruiken we om bepaalde dingen echt te stappen?
o Hoe kunnen we er zelf achter komen wat wel/niet
wetenschappelijk onderbouwd is?
o Voorbeeld documentaire Behind the curve: ‘flat curvers’
hebben zelf een waarheid in hun hoofd bij de feiten, waarbij
observaties niet meer uitmaken voor of je je geloofssituatie
(belief), zelfs als je zelf het experiment runt, puur omdat je
bent overtuigd van je eigen gelijk
Niet ongevaarlijk
• Voorbeeld: er zijn waanideeën die wel gevaarlijk zijn voor de samenleving >
anti-vaccinatiebeweging
o Mazelenuitbraak 2013/2014: grote groep mensen die zich
niet lieten vaccineren in de bijbelbelt, hierdoor daar veel
uitbraak
• Voorbeeld: Website bedoeld om uiterlijk van vrouwen op zijn
studieomgeving te kunnen beoordelen (Facebook), uiteindelijk was
er iemand in Viking outfit die capitool VS beheerste > ons idee
over hoe waarheid werkt/wat waarheid is en wat we moeten
geloven, daar gaat iets mis; van belang voor iedereen die de
wereld wil snappen (logica)
Waarheid en logica literatuur
• Welke informatie/argumenten klopt, wanneer houdt iemand je voor de gek?
• Welke mensen gebruiken constant valide argumenten, en
welke mensen gebruiken constant trucjes om je iets te laten
geloven wat niet waar is?
o Mensen die onwaarheden vertellen doen foute aannames of
gebruiken foute redeneringen > vanuit onwelwillendheid
(kwaadbedoeld), ze snappen het zelf niet, of een combinatie
• Welke bronnen van informatie zijn wel/niet betrouwbaar?
Moeten we alle ‘wetenschap’ blind vertrouwen?
• Nee, we moeten de ‘wetenschap’ niet blindelings vertrouwen,
maar je moet wel goede redenen hebben om beter te weten
, • Er zijn een paar dingen waar we het enorm over eens zijn in de
wetenschap, de mensen die hier tegenin schreeuwen lijken bijna
altijd direct persoonlijke politieke/economische belangen te
hebben om het tegen te spreken
Analogie Danial Dennet
• Als je te ver ‘inzoomt’ naar het individueel niveau (individueel
paper bijvoorbeeld), dan is het een zooitje, het heeft het vaak mis
> maar samen vormt collectief van proces een scherpe punt
• Elke individuele studie met heftige dosis scepsis nemen, want er
zitten belangen achter en systemen om te zorgen dat we het met
elkaar eens zijn
• Wetenschappelijke methode als geheel functioneert als een
‘scherp mes’ dat de natuur bij de gewrichten kan kerven
Wat is wetenschap?
• Empirische cyclus
• Observaties,
onderzoeksgebied
onderzoeken, hypothese
formuleren, voorspelling,
voorspelling toetsen, data,
conclusies rapporteren
• Dit is een bekend beeld van
hoe wetenschap zou ‘moeten
werken’
College 1
Wetenschapsfilosofie: Wat is wetenschap? Waar kenmerkt zich een
wetenschap door? Moeten wij ons daaraan conformeren?
• Inleiding
• Logisch positivisme
• Categoriale logica
Literatuur
• Chalmers, A.F. (2013). What is this thing called Science?
• Moore, B.N. & Parker, R. (2016). Critical thinking
Waarom wetenschapsleer en Logica?
Voorbeeld 1: John Watson (1913) > behaviorist
• Schrijft in de psychological review: ‘Psychology…it is purely
objective experimental branch of natural science’ > aanzet tot
behaviorisme
o Psychologie moet een objectieve, natuurwetenschap zijn > het moet
op dezelfde manier gedaan worden als natuurkunde, chemie, biologie
, o Het (logisch) positivisme heeft gelijk: experimenten doen en
op basis van deze experimenten conclusies afleiden, maar
nooit theoretische dingen > ‘bewustzijn’ kunnen we niet
waarnemen, dus heeft geen zin
• Drang van psychologie om zich te conformeren aan wetenschapsbeeld
(Natural science) > positivisme is hiervan afgeleid
• In begin 20e eeuw gaat natuurkunde zich anders gedragen dan het positivisme
zegt dat ze ze zouden moeten gedragen: positivisme moet zich
aanpassen in de vorm van het logisch positivisme (jaren ‘20/’30)
Voorbeeld 2: Symptomen Major Depressive Disorder
• In de praktijk gedraag je je als een wetenschapper, zoals logisch
positivisme zegt
• Symptoom MDD is slapeloosheid: therapeut gaat te werk zoals
logisch positivisme zegt dat je moet doen > alle mensen met MDD
hebben slaapprobleem, op basis daarvan kijken naar symptomen
die de man heeft > werkwijze is hetzelfde als die van logisch
positivisme
Voorbeeld 3: Psychologie als wetenschap in slecht daglicht
• Nasleep fraudezaak Diederik Stapel 2011: het blijkt dat mensen om
hem heen zich niet gedragen hebben, zoals
wetenschapsleer/wetenschapsfilosofie zegt zoals je zou moeten
gedragen, dit is hem verweten
• Onderzoekscommissies: hoe kon deze fraude zo lang doorgaan?
(Meer dan 70 co-auteurs, daarnaast veel ‘peer’-reviewers)
o Stapel heeft 50+ artikelen verzonnen, was volledig fake > dit deed hij
niet alleen, maar werkte samen met co-auteurs
• Een factor die speelde was een gebrekkig functioneren
van de wetenschappelijke kritiek, de hoeksteen van de
wetenschap
o = begrijpen wat wetenschapsfilosofie ons vertelt over hoe
wetenschap in elkaar zit > ‘hoe doe je wetenschap?’
• De verificatiefabriek van de heer Stapel had grote argwaan moeten wekken bij
collega’s, peers en tijdschriften
o Verificatie speelt een belangrijke rol bij logisch positivisme:
verifiëren (waarheid), bewijzen dat iets waar is
• Falsificatie is een grondbeginsel van de wetenschap, maar speelde
nauwelijks een rol in de onderzoekscultuur rond de heer Stapel >
alleen verificatie telde
o Tegen het logisch positivisme: verifiëren leidt tot niets, je moet juist
kwetsbaar zijn en falsificaties opzoeken
Voorbeeld 4: ‘replicatiecrisis’
• Replicatie: hetzelfde resultaat als studie herhaald wordt? >
Double-blind is erg belangrijk: als experimentator niet weten in
welke conditie jij zit
• ‘Open science collaboration’ Science (2015, vol 349, Issue 6251):
100 studies in 3 top psychologie journals in 2008 opnieuw gedaan
o Belangrijkste 100 artikelen experimentele psychologie
verzameld en opnieuw gaan doen, resultaat is verzameld en
hieruit bleek dat van die 100 (die positief waren, er is iets
gevonden), 70 niet gerepliceerd waren!
o Zelfde resultaat (significantie) in maar 36% (d.w.z. ook p < 0.05)
o Het gemiddelde effect was maar ongeveer half zo groot
, • Achtergrond: met gebruik p < 0.05 > testen nullhypothese, als
je vindt dat kans op afwijkend resultaat kleiner is dan 5%,
accepteer je alternatieve hypothese (significant resultaat)
o Bij 10 experimenten: 40% kans op toevallig significant resultaat
o Bij 20 experimenten: 65% kans op toevallig significant resultaat
o Bij 50 experimenten: 92% kans op toevallig significant resultaat
• Probleem: alleen significante resultaten werden gepubliceerd, kans
dat er vele nepresultaten zijn is enorm groot
• Niet-serieus nemen van falsificatie!
Inleiding wetenschapsleer (philosophy of science):
• Wat is wetenschap?
• Hoe doe je wetenschap?
Logisch positivisme (LP)
• Tot 1950 belangrijk in dagelijkse praktijk
• Lange tijd standaard theorie over wetenschap
• Gebaseerd op natuurwetenschap
• Effect op de psychologie: Watson conformeert zich hier volledig aan
• Nog steeds invloed (o.a. methoden en technieken)
Aan de hand van
• Voorbeelden van de wetenschap zoals bedoeld in LP (natuurwetenschap)
o Philosophy of science zien psychologie niet zitten,
psychologie was er ook nog niet
o Kennis uit psychologie gaat rol spelen in philosophy of
science (hoe mensen waarnemen, hier is LP extreem naïef
in)
• De logica van het Logisch Positivisme (Categoriale Logica)
Voorbeelden van wetenschappelijk onderzoek
• Behandeling van kraamvrouwenkoorts door Ignaz Semmelweis in 1844-1848
o Hongaarse Arts die in Wenen werkt in kraamvrouwenafdeling
• Assistent in Eerste Kraamafdeling van het Algemene Ziekenhuis in Wenen
• Situatie waar vrouwen liggen:
o Eerste afdeling (I): behandeld en bestuurd door artsen en studenten
o Tweede afdeling (II): onder beheer van zusters en vroedvrouwen
• Opmerkelijk gevolg: verschil in kraamvrouwenkoorts en overlijden
hieraan is meer dan significant, enorm verschil in aantal vrouwen
dat overlijdt in zaal I en II
• Vrouwen proberen bevalling uit te stellen als ze weten dat ze in zaal I komen
Standaard visie
• Ziekten ontstaan door ‘epidemische’ invloeden > door
‘atmosferische, tellurische en kosmische miasma’s’ / door de lucht
overgedragen, of aardse, of jaargetijde afhankelijke rottende stoffen
• Kortweg: door ‘kwade dampen’ of ‘slechte lucht’ = mal-aria
• Hypothese Semmelweis: dit verklaart niet het verschil tussen I en II
> Het kan niet zo zijn dat er in de ene zaal veel meer ‘kwade
dampen’ zijn dan in de andere zaal, terwijl de zalen naast elkaar
zitten
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller julietterozendaal. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.42. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75632 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now