Ontwikkelingspsychologie: het identificeren en beschrijven van veranderingen in
verschillende ontwikkelingsdomeinen en de processen achter deze veranderingen
- Ontwikkeling van de levensloop
- Multidisciplinair
Waarom belangrijk?
- Toepassingen kennis van ontwikkeling in opvoeding, onderwijs en bepalen beleid
- Vroegsignalering van atypische ontwikkeling
- Begrijpen ontstaan en beloop van atypische
ontwikkeling Ontwikkeling is verandering
Vooruitgang
-rond de leeftijd van 1/1,5 jaar leert een kind zelfstandig lopen
- tijdens de basisschoolperiode leren kinderen lezen, rekenen en schrijven
Achteruitgang:
- Met het ouder worden, takelen vaardigheden af
> Multi directioneel
Ontwikkeling is een proces
- Ontwikkeling voltrekt zich als een continue proces in de tijd.
- Ontwikkeling is levenslang
Multi-gedetermineerd (meerdere factoren spelen een rol)
Ontwikkeling is multidimensioneel
, - Ontwikkeling speelt zich af op verschillende terreinen zoals het fysieke, het
motorische, het cognitieve, het sociale en het emotionele terrein, waarbij
de ontwikkelingen binnen …
Determinanten van de levensloop
- Normatief leeftijdsgebonden (motoriek, taal) > Biologische en sociale factoren
vanuit de omgeving die leeftijdsgebonden zijn. Normatief = veelvoorkomend
- Normatief historische invloeden (cohort) > biologische en sociale
omgevingsinvloeden gebonden aan een specifieke maatschappelijke situatie in
een historische context (oorlog).
- Niet- normatieve invloeden (persoonsgebonden)
Gevolg van unieke samenspel van invloeden
- DE ontwikkeling bestaat niet; elk kind ontwikkelt zich op zijn eigen manier
- Ontwikkeling van kinderen totaal onvoorspelbaar?
1. Normatieve ontwikkelingsstappen (mijlpalen)
2. Stabiliteit in ontwikkelingspaden (IQ-scores)
Conclusie:
- Ontwikkeling = uniek proces; toch (in zekere mate voorspelbaar)
- Niet in termen van zekerheden maar wel in termen van kansen
Nature-nurture controverse: nativisme (aanleg) versus empirisme (ervaring)
- Nurture: je wordt geboren als tabula rasa; een onbeschreven blad en het leven
vormt je als mens.
- Nature: alles zit al in de persoon bij geboorte
Ontwikkeling een doorlopende lijn of niet (continue of discontinue)?
- Continue: geleidelijk; kwantitatief (meer van hetzelfde)
- Discontinue: abrupt, in aparte stadia; kwalitatieve verandering
-
Perioden van ontwikkeling
- Kritieke periode: als in een bepaalde periode een bepaalde ervaring ontbreekt, is
er onherroeplijk schade.
- Gevoelige periode: in een bepaalde periode is een bepaalde ervaring optimaal,
maar later kan ook nog.
,Domein-algemene ontwikkeling versus domein-specifieke ontwikkeling
- Het idee dat ontwikkeling een grote reeks van vaardigheden kan beinvloeden vs:
- Het idee dat ontwikkeling van uiteenlopende vaardigheden onafhankelijk
kan plaatsvinden en weinig invloed heeft op vaardigheden in andere
domeinen
Theorie:
- Definitie: een logisch en samenhangend geheel van begrippen en relaties, waarmee
gepoogd wordt een bepaald aspect van werkelijkheid te beschrijven, te verklaren
en te voorspellen.
Theoretische perspectieven m.b.t. ontwikkeling
- Psychodynamische perspectief
- Behavioristische perspectief
- Cognitieve perspectief
- Contextuele perspectief
- Evolutionaire perspectief
> Perspectieven kleuren hoe je naar een bepaald iets kijkt
Psychodynamische perspectief
- Focus op innerlijke, onbewuste krachten
- Psychoanalytische theorie van Freud (meer vroege gedeelte)
- Psychosociale theorie van Erikson (hele leven door ontwikkelen)
- Freud
+ Onbewuste invloeden medebepalend voor ons gedrag
-Weinig evidentie
-Theorie gebaseerd op kleine onderzoeksgroep
-voornamelijk op mannelijke ontwikkeling gericht
- Erikson
+ veel steun voor visie dat mensen zich gedurende hun hele leven ontwikkelen
-Voornamelijk op ontwikkeling mannen gericht
-vaag op sommige punten
Behavioristisch perspectief
- Focus op externe krachten, waarneembare gedragspatronen
- Leunt sterk op nurture principe
- Verwerpen het idee van stadia in ontwikkeling en is dus continu
- Klassieke conditionering (Watson): een organisme leert op een bepaalde
manier leert reageren op een neutrale stimulus die die respons normaal
gesproken niet uitlokt.
- Operante conditionering (Skinner): een vrijwillig respons kan worden versterkt
of verzwakt door de associatie met positieve of negatieve consequenties.
, - Sociaal-cognitieve leertheorie (Bandura): leren door het gedrag van een ander-
een model – te observeren.
o Aandacht: je neemt gedrag van model waar
o Retentie: je kunt het gedrag op een later tijdstip nog herinneren
o Reproductie: je kunt het gedrag dat je eerder zag reproduceren
o Motivatie: je bent gedreven om het gedrag te leren en uit te voeren,
doordat je ziet dat het gedrag iets oplevert
- Meningen behavioristisch perspectief:
o + technieken voor bijv. beïnvloeden en onderwijzen van kinderen
met verstandelijke beperkingen en aanpakken om agressie in te
dammen
o – geen duidelijke verklaringen voor leren zonder beloning of straf
o Sommige dingen (bijvoorbeeld taal) waren te ingewikkeld om simpelweg
met stimulus-respons te verklaren.
o Theorieën in strijd met elkaar op sommige punten
Cognitief perspectief
- Focus op mentale activiteit
- Cognitieve ontwikkelingstheorie van Piaget
- Informatieverwerkingstheorie (input/output)
- Meningen cognitief perspectief/ pPaget:
o Zijn beschrijvingen van de manier waarop cognitieve groei zich tijdens
jeugd volstrekt, staan na 1000-en onderzoeken nog steeds overeind
o – tijdstip van vaardigheden, universaliteit en discontinuïteit van stadia
- Meningen informatieverwerkingstheorie
o + speelt centrale rol in ons begrip van cognitieve ontwikkeling
o – weinig aandacht voor creativiteit
o – weinig aandacht voor sociale context van ontwikkeling
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller evavrielink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.37. You're not tied to anything after your purchase.