In dit document zitten alle samenvattingen van sociologisch perspectief 1. Dit zijn 10 hoofdstukken. Ik was geslaagd met een 13 op dit examen met enkel deze samenvattingen te leren.
Alles
o Opvattingen
o Gewoonten, handelingswijzen, levensstijlen
o Instellingen
Contigent
o Had ook anders kunnen zijn dan het nu is vaak ook anders geweest (tijd) of anders
ergens ter wereld (plaats)
o Voorbeeld: vroeger hadden jongens en meisjes aparte scholen, strenger, religieus, …
Niet arbitrair
o Niet willekeurig, niet toevallig
o Goede redenen voor de vorm die iets bij ons heeft aangenomen of in een bepaalde tijd
en bepaalde plaats
o Redenen zijn ingewikkeld en complex
2. Besef van contingentie
Niet eenvoudig (tijdelijk, achterlijk, …)
Besef van contingentie brengt twee dingen met zich mee
o Etnocentrisme beoordelen andere dingen vertrekkende vanuit eigen standpunt
o Normen en waarden: sociale oorsprong
afwijkend gedrag wordt geproduceerd door samenleving
Probleem van de orde:
o Hoe is sociale orde mogelijk?
Probleem van de niet-arbitraire contingentie:
o Welke regels zijn absoluut nodig?
o Welke aspecten in onze maatschappij zijn makkelijk te veranderen en welke niet
(legitimerende derde)?
2.1 Hoe is sociale orde mogelijk?
Sociale orde is niet gelijk aan behoud van bestaande machtsverhoudingen, wetten, gewoonten
en instellingen
Hoe komen tot nageleefde regels?
o Voorspelbaarheid en leefbaarheid (bv. Rode lichten in het verkeer)
Wetten, … door mensen gemaakt
o Samenleving beheersbaar / maakbaar?
o Hulpeloze stuurloze stuntelige scheppers?
o Contingent van buitenaf opgelegd (vroeger)
hoe wetten, … doen eerbiedigen?
e
18 eeuw: Rousseau: civiele religie nodig
1
Sociologisch perspectief
,2.1.1 verlichting tegen-verlichting 19e eeuw
Verlichting Tegen-verlichting
Ratio (reden)/redelijk individu centraal (individu Rationeel handelen
op voorgrond)
↓ ↓
Wetenschappelijk denken Egoïsme nastreven eigenbelang
Redelijk handelen
↓ ↓
Vooruitgang, rust en geluk Regels met voeten treden
↓ ↓
Tradities, religie tegennatuurlijk (wegdoen Godsdienst en gezag nodig
tradities en religie, niet nodig voor sociale orde)
Verlichting wereld op meer wetenschappelijke manier verklaard
Verlichting: logisch gevolg van wetenschappelijk denken sociale orde
Tegen-verlichting: rationeel handelen effect dingen nastreven die hunzelf voordelen geven
(egoïsten)
o Rationeel handelen gaat tegenovergestelde effect hebben
o Godsdienst en gezag zijn nodig voor sociale orde
2.1.2 Verzoening: verlichting + tegen-verlichting
August Comte (bedacht term ‘sociologie) verzoening verlichting en tegen-verlichting
Alle samenlevingen zouden stadium van positivisme (=ratio) bereiken (wetenschappelijk denken)
Twee grote krachten in menselijk handelen
o Rede en verstand (leidt niet automatisch tot sociale orde) niet zo dat als mensen hun
verstand gaan gebruiken ze meteen doen wat het beste is voor samenleving (zelfde als
tegen-verlichting)
o Emotie, gevoelens, impulsen
eindconclusie behoefte aan nieuwe religie (voor sociale orde) religie van de Mensheid
o Niet oude religie nodig maar ook niet dat we niets nodig hadden
2.1.3 Sociologie nu
Habermas (verlichtingsdenker)
Wetenschappelijke rede
o Wel: hoe?
o Niet: waarom?
Open wetenschappelijke communicatie
Klimaat, wetenschappers kunnen ons leren hoe we die opwarming kunnen tegenhouding maar
wetenschappers kunnen niet wetten en regels maken daarover
Om die knoop open te hakken open gesprek nodig eerlijke en redelijke mensen worden het
eens (=consensus)
Las wetten juist en rechtvaardig zijn niet langer arbitrair het arbitraire verdwijnt goede
redenen om ons aan afspraken te houden
Wetten moeten rechtvaardig zijn (zo is sociale orde mogelijk)
Makkelijker om aan regel en afspraak te houden als je er ook mee eens bent
2
Sociologisch perspectief
,Luhmann (tegen-verlichtingsdenkers)
Worden het nooit eens over wat rechtvaardig is
Leren leven met arbitraire niet iedereen gaat de wetten die er zijn eerlijk en rechtvaardig
vinden en goede grondige reden
Wetten moet op juiste wijze gemaakt worden (zo is sociale orde mogelijk) of we ze rechtvaardig
vinden of niet (bv. In onze parlementaire democratie)
o Procedures
o Meerderheidsregels
3. Legitimerende verhalen: natuur, geschiedenis en samenhang
Welke aspecten in onze maatschappij zijn makkelijk te veranderen en welke niet?
Legitimerende derde: iets dat maakt dat dingen in onze samenleving moeilijk of bijna niet te
veranderen zijn
o God (bv. 10 geboden: regels die zo zijn en niet te veranderen zijn)
o Natuur
o Geschiedenis
o Samenhang
doel: bestaande orde verantwoorden en legitimeren
3.1 Natuur
Fysiek organisme: beperkingen (bv. Iedereen gaat sterven)
MAAR beperkingen overwinnen
o Bv. Stijgende levensverwachting
MAAR wat is natuur wat is cultuur?
o Gelaatsuitdrukkingen van emoties door natuur ontstaan iedereen kan dit lezen
o Hayak (1899-1992): vrijemarkteconomie is natuur (opvattingen nu: niet meer mee eens)
o In welke mate verklaart genetica handelen en denken van de mens?
DUS: alles is contigent (=veranderlijk)
3.2 Geschiedenis
Vastliggende ontwikkeling?
o Compte: wetenschap van denken elke samenleving maakt 3 fases door
1ste religie: alles wordt daardoor bepaald
2de metafysica: samenleving gaat filosofische vragen stellen
3de positivisme: wetenschap geeft op alles antwoord
o Marx: IR slechte arbeidsomstandigheden en kloof arm en rijk leidt tot revolutie
zou problemen oplossen
Nu toekomst Marx klasseloze maatschappij nog niet
MAAR: welke beperkingen worden door verleden opgelegd?
MAAR: hoe dwingend zijn die beperkingen?
DUS: alles is contigent
Wel: visie op onze collectieve plaats in tijd en geschiedenis, is onderdeel van onze identiteit
(Alexander)
3
Sociologisch perspectief
, 3.3 Samenhang
Noodzakelijke samenhang tussen verschillende maatschappelijke instellingen en dus moeilijk te
veranderen?
o Bv. Tussen gezinsvorm en economie
Uitgebreide familie met verschillende generaties
Jaren ’50: kerngezin/kostwinnersmodel (man werkt, vrouw blijft thuis)
Nu: andere gezinsvormen (niet meer die samenhang)
o Boeiende vragen:
Technologische vernieuwing mogelijk zonder verandering in denken?
vaak verandert eerst het denken en visie daardoor technologische
vernieuwingen
Secularisering als trend? Conditio sine qua non moderne wetenschap?
vaak bepaald religie mee wetten na secularisering moderne wetenschap
mogelijk
3.4 Eindconclusie
Welke beperkingen?
Hoe dwingend?
steeds minder verantwoording voor bestaande orde, wetten, instellingen, …
besef van contingentie
hoe komen mensen ertoe orde te scheppen en in stand te houden?
o Vanzelfsprekend soms houden we ons aan wetten omdat ze zo vanzelfsprekend zijn
Eindconclusie alles is contigent
4
Sociologisch perspectief
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Roosverdonck. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.02. You're not tied to anything after your purchase.
