Summary
Biologie samenvatting hoofdstuk 13 gaswisseling en uitscheiding havo 5
- Course
- Level
Samenvatting van 5 pagina's voor het vak Biologie aan de HAVO (-)
[Show more]
Seller
Follow
romy1706
Content preview
Biologie begrippen + samenvatting hoofdstuk 1313.1 ademen
De route van de lucht
- Lucht gaat via de neusholte en mondholte naar binnen.
- Via de luchtpijp stroomt de ingeademde lucht naar de longen.
- Bij de longen vertakt de luchtpijp in 2 grotere zijtakken: de linker- en de rechte
hoofdbronchiën.
- Daarna wordt de lucht verder de longen ingeleid door de steeds nauwere buizen de
bronchiën met kraakbeenringen en kleine bronchiolen zonder kraakbeenringen.
De bloedvaatjes in de neusholte warmen de koude lucht op.
Stevige kraakbeenringen houden de luchtpijp open, zodat lucht er ongehinderd door kan.
Slijmvliezen met trilhaarcellen en witte bloedcellen maken de ingeademde lucht schoon. Daarnaast
worden ook ziekteverwekkers tegen gehouden, die door de witte bloedcellen later dood worden
gemaakt.
Grotere deeltjes in de luchtpijp verwijder je door te hoesten.
Adembewegingen
Ventilatie: het verversen van de lucht in je longen door gebruik te maken van je ademhalingsspieren
op verschillende plaatsen in borst- en buikholte.
Rustige Inademing: de buitenste tussenribspieren trekken samen. de borstkas gaat omhoog.
Daarnaast trekken de middenrifspieren samen. het volume van de borstholte neemt toe, hierdoor
daalt de luchtdruk in de longen en stroomt buitenlucht naar binnen toe.
Diepe inademing: ook nekspieren en de kleine borstspier trekken samen. de borstholte neemt
extra in volume toe.
Rustige Uitademing: De middenrifspieren ontspannen en het middenrif veert weer omhoog. De
borstkas zakt door de zwaartekracht naar beneden. Beide bewegingen verkleinen het longvolume en
door de verhoogde druk stroomt er lucht de longen uit.
Diepe uitademing: de binnenste tussenribspieren en de buikspieren trekken samen. De buikspieren
drukken tegen de darmen en lever, waardoor het middenrif extra omhoog gaat en het longvolume
maximaal verkleint.
Ademfrequentie : het aantal ademhalingen per minuut.
Ademvolume: hoeveel liter per ademhaling
Ademminuut volume: ademfrequentie x ademvolume
- Bij activiteit stijgen ademfrequentie en ademvolume.
13.2 gaswisseling
, Gaswisseling:
- Het bloed voert co2 uit de weefsels aan via de holle aders, hart, longslagaders en
longhaarvaten. Door diffusie gaat dit de longblaasjes in.
- O2 gaat door diffusie vanuit de lucht in de longblaasjes naar het bloed in de haarvaten.
Optimale gaswisseling
Snelle diffusie wordt mogelijk gemaakt door:
Groot concentratieverschil:
Kleine diffusieafstand: De wanden van de longblaasjes en haarvaten zijn maar 1 cellaag dik,
de afstand tussen het bloed en de longblaasjes is dus erg klein.
Groot diffusieoppervlak: grote aantallen longblaasjes op een gezamenlijk oppervlak zorgt
voor veel diffusie.
Dode ruimte: de ruimte in de luchtwegen waar geen uitwisseling van gassen plaatsvindt.
Astma (aanvallen): de spiertjes rondom de luchtwegen trekken samen, de slijmvliezen zwellen op en
ontsteken. ademhaling gaat hierdoor moeilijker.
COPD: de luchtwegen zijn aangetast. Er zijn twee vormen chronische bronchitis en longemfyseem.
Chronische bronchitis: De luchtwegen zijn langdurig ontstoken, waardoor de luchtwegen vernauwd
raken en er slijm op hoopt.
Longemfyseem: veel longblaasjes zijn kapot, dit heeft kortademigheid tot gevolg.
Ademcentrum: een groep zenuwcellen in de hersenstam die de ademhalingsspieren aanstuurt. Hier
vindt dus de regeling van de ademhaling plaats.
Het ademcentrum reageert vooral op de Ph en de co2- concentratie in het bloed.
het ademcentrum wordt ook beïnvloed door hormonen, zoals adrenaline.
Chemoreceptoren: registreren de co2 concentratie en Ph in het bloed. Bevinden zich in de wand van
aorta. Sturen daarna informatie naar het ademcentrum.
tijdens sporten co2- concentratie stijgt en Ph daalt. Het ademcentrum zorgt ervoor dat de
ademhalingsspieren extra werken en sneller en dieper gaat ademen, zodat je co2 snel kwijt raakt.
13.3 uitscheiding van water en andere stoffen. (planten)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller romy1706. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53920 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now