Transportsysteem
Vatenstelsel
bij eencellige of kleine meercellige organisme vind transport van stoffen plaats door diffusie. Grote organisme
hebben een vatenstelsel, bij dieren is dit circulair bij planten gaat dit twee richtingen op.
Vatenstelsel van planten
Het vatenstelsel van planten bestaat uit houtvaten en bastvaten. Houtvaten vervoeren water en mineralen van de
wortels via stengels naar de bladeren, dit is de anorganische sapstroom. De bastvaten vervoeren water en
assimilatieproducten vanuit de bladeren naar andere delen van plant, dit is de organische sapstroom.
Worteldruk
planten nemen vooral water op in de wortelharen deze vergroten het worteloppervlak. De houtvaten en bastvaten
liggen in de centrale cilinder, de buitenste laag van de cilinder noem je het endodermis. dit zorgt voor een selectieve
opnamen van mineralen. Water gaat via de celwand richting endodermis, daar houden de bandjes van caspary het
water tegen. Het moet daarom dus wel door de endodermiscellen heen daardoor wordt de mineralenconcentratie in
de centrale cilinder hoger dan die in de schors. Door osmose gaat het water vervolgens naar de centrale cilinder.
Hierdoor ontstaat worteldruk. Het water stijgt daardoor naar boven en de bandjes van caspary zorgen ervoor dat het
water niet terug kan.
Capillaire werking en verdamping
, Bij capillaire werking stijgt een vloeistof in een smal buisje de werking is mogelijk doordat de houtvaten nauw zijn.
Watermoleculen trekken elkaar aan met cohesiekrachten en de watermoleculen plakken aan de celwand door
adhesiekrachten. Deze krachten zijn samen sterker dan de zwaartekracht.
water verdampt vanuit de luchtholtes en cel tussenruimten naar buiten via de huidmondjes. Daardoor zal uit de
celwand die grenzen aan de luchtholtes ook verdampen. Dit water wordt aangevuld met water uit de houtvaten.
Door de verdamping ontstaat er boven in de houtvaten een onderdruk, waardoor het water wordt opgezogen als
een rietje. Planten kunnen de huidmondjes zelf regelen. Bij bomen speelt dit een kleine rol.
Organische sapstroom
Sap van bastvaten bevat voornamelijk suiker daarnaast bevatten ze ook andere dingen als mineralen, aminozuren en
hormonen. De sapstroom kan alle richtingen verlopen, bladeren en stengels zijn voorbeelden van suikerbronnen. De
suiker wordt opgeslagen in de vruchten en wortels.
Circulatiesystemen bij dieren
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller melianvandam. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.