Samenvatting van het boek Taalontwikkelingsstoornissen van Manders.
Handig voor tentamens over spraak- en taalontwikkelingsstoornissen (specifiek: logopedie aan Hanzehogeschool Groningen).
S A M E N VAT T I N G
TAALONTWIKKELINGSSTOORNISSEN
KINDEREN MET SPRAAKTAALSTOORNISSEN:
SPECIFIEK/PR IMAIR EN SECUNDAIR/NIET-SPECIFIEK
TYPE STOORNIS: AARD, M ATE, ERNST, LOCATIE SO?
BEHANDELMOGELIJKHEDEN
HOOFDSTUK 1 – ALGEMEEN
Een taalstoornis kun je op verschillende manieren indelen. Dit is
belangrijk om te doen voor zowel diagnose als de keuze van behandeling.
Indelen kan bijvoorbeeld in een ICF-model. Op deze manier kun je het
probleem vanuit alle mogelijke perspectieven benaderen.
Een ontwikkelingsstoornis begint al vanaf de geboorte. Dit kan zijn
door bijvoorbeeld een verstandelijke beperking of een aangeboren zwak
taalvermogen.
Een verworven stoornis is verworven op een bepaald moment. Dit
kan zijn door bijvoorbeeld een hersenletsel ten gevolge van een ongeval.
Specifieke/primaire taalstoornissen zijn opzichzelfstaande
taalstoornissen. Er is geen duidelijke oorzaak. Voldoende taalaanbod en
geen verwaarlozing. Ook wel SLI genoemd: Specific Language
Impairment.
Niet-specifieke/secundaire taalstoornissen zijn te verklaren vanuit
duidelijk aanwezige andere stoornissen die de taal ongunstig
beïnvloeden. Een verminderd gehoor/verstandelijke
beperking/hersenbeschadiging kan hiervoor zorgen.
Bij specifieke verworven taalstoornissen kan gedacht worden aan
afatische stoornissen waarbij alleen de taalfunctie aangetast is. Hierbij
staan de taalproblemen niet in verhouding tot andere, geassocieerde
stoornissen. Er is een zogenoemde ‘discrepantie’ tussen de
mogelijkheden op het vlak van taalvaardigheid en die op andere
gebieden.
Niet-specifieke verworven taalstoornissen zijn bijvoorbeeld een
hersenbeschadiging waarbij niet enkel de taal en communicatie maar ook
andere hersenfuncties gestoord zijn.
Wanneer is iets dan een stoornis?
Hiervoor zijn diverse criteria bedacht:
Exclusiecriteria zijn de criteria die bepaalde oorzaken van een
taalstoornis uitsluit (slechthorendheid).
Discrepantiecriteria geeft een situatie van twee dingen die niet
overstemmen. Bijvoorbeeld: bij een verschil van 15 IQ tussen verbaal en
non-verbaal is er sprake van een stoornis.
, Vaak wordt ook gekeken naar wat normaal is. Echter is in de spraak-
taalontwikkeling veel spreiding mogelijk. De eerste woordjes, maar ook
het tempo waarop het kind zich verder ontwikkeld is individueel erg
verschillend. De GMS, Gereviseerde Minimum Spreeknormen geeft
hierbij enig houvast. Ook is het moeilijk om te kijken naar wat normaal is
door sociale en regionale variëteit.
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen een vertraagde en een
gestoorde taalontwikkeling. Bij een vertraagde ontwikkeling vertoont
het kind kenmerken van de taal die niet meer horen voor te komen, maar
echter met een harmonisch profiel.
Bij een gestoorde taalontwikkeling vertoont het gebruik van het kind
kenmerken, die niet in een bepaalde fase van het taalverwervingsproces
thuishoren en die geen samenhangend beeld vormen. Je ziet hier dan ook
een disharmonisch profiel.
H O O F D S T U K 2 – S P E C I F I E KE TA A L S T O O R N I S
De grens tussen specifieke en niet-specifieke taalstoornissen vallen
niet altijd even goed te trekken. Het blijkt dat kinderen, die op het eerste
zicht specifieke taalproblemen hebben, bij nader toezien toch ook wel
problemen vertonen op andere gebieden. Deze problemen kunnen
mogelijk pas ontstaan na de diagnose. Wat ook nog kan is dat er een
gehoorprobleem is maar het taalprobleem toch ernstiger blijkt op basis
van de ernst van het gehoorverlies dan je zou verwachten. In dit geval is
het dan toch nog een specifieke taaluitval.
…...Een S-TOS kan worden gesteld op de leeftijd van 5 jaar.
Prevalentie van een S-TOS is 7,4% en 25% een taalachterstand.
Binnen de taaldiagnostiek wordt over het algemeen voor diagnose
(S-)TOS en voor indicatie voor taaltherapie doorgaans een ‘ten minste’
SD gehanteerd van 1.0 tot 1.3.
Bij een taalvertraging lost dit zichzelf op. Het taalprobleem is dan
voorbijgaand waarbij het probleem zichzelf oplost met de tijd.
Taalstoornissen, die hardnekkig zijn en dan ook vaak langdurig en
specifieke interventie vereisen is dan ook lastig om daar het verschil in te
zien. Het is van belang de term SLI enkel te behouden voor die kinderen,
welke persisterende taalstoornissen vertonen.
Er is een duidelijk verband tussen taalproblemen in de vroege
kinderjaren en een beperktere mate van geletterdheid op latere leeftijd.
Over het algemeen blijken er weinig of geen medische of andere
oorzaken te zijn, die onveranderlijk tot een taalstoornis leiden. Wel zijn er
in toenemende mate aanduidingen dat
S-TOS (voor een deel) genetisch verklaard zou kunnen worden.
Neurologische (on)rijpheid, omgevingsfactoren, algemene concentratie
en (auditieve) aandacht hebben wellicht geen invloed op de
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller CelineSamengevat. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.
