H4 Eiwitbeperkt dieet
Begripsomschrijving en indicaties
= kwantitatief dieet waarbij de aanvoer van eiwit lager ligt dan de aanbevolen hoeveelheid per kg
ideaal lichaamsgewicht voor normale evenwichtige voeding
In praktijk wordt normale, gezonde aanbreng van eiwitten gezien als beperking (inname vaak veel
hoger)
Er zijn ook strenge diëten zoals bij PKU
Indicaties:
! Lever- en nieren: belangrijkste organen in metabolisme van de eiwitten = afvalstoffen omzetten en
uitscheiden
Nierfunctiestoornissen: bij acute of chronische nierinsufficiëntie is de nier onvoldoende in staat om
toxische afbraakproducten van eiwitstofwisseling uit te scheiden.
De hoeveelheid ureum in bloed (belangrijk afvalproduct eiwitstofwisseling) is een parameter
voor de hoeveelheid toxische afbraakproducten, zal verhoogd zijn
Symptomen hyperuremie = te veel aan ureum in het bloed: vermoeidheid, misselijkheid,
jeuk en anorexie.
Encefalopathie:Hersenziekte (irreversibel) tgv leverinsufficiëntie, portale hypertensie, portocavale
shunt en bloedingen van slokdarmvarices
opstapeling van ammoniak wat toxisch is voor de hersenen
Bij al van bovenstaande is er een opstapeling van ammoniak in het bloed. Ammoniak kan
door de BHB en is toxisch voor de hersenen. Opletten voor coma!
Bepaalde bacteriën in het darmlumen zijn verantwoordelijk voor de rotting van eiwitten: hierbij
onstaat onder andere ammoniak.
Een deel van de toxische afbraakproducten komt terecht in de lever waar ze afgebroken
worden: ammoniak wordt omgezet in het minder schadelijke ureum
Bij bovenliggende aandoeningen is de lever niet meer in staat om het ammoniak af te breken
o Gevolg = stijging ammoniakgehalte in bloed en hersenbeschadiging (encefalopathie)
In deze gevallen tijdelijk een eiwitbeperkt dieet gegeven om de rotting in het darmlumen
terug te dringen en daarmee het ammoniakgehalte in het bloed te verlagen
Aangeboren stoornissen in AZ-metabolisme: PKU = Fenylketonurie, stoornissen in de
ureumsynthese en bij acidemieën
Ziekte van Parkinson: bij gebruik van Levodopa (medicatie)
Doelstelling
= Bestrijden van de symptomen die gepaard gaan met de ziekte
Nierziekten: misselijkheid, jeuk, anorexie en vermoeidheid tgv hyperuremie proberen te vermijden
Leverziekten: kans op encefalopathie verminderen door hoeveelheid afbraaklproducten van eiwitten
zo klein mogelijk te houden
, Streefdoel = die hoeveelheid eiwitten te geven zodanig dat de hoeveelheid afbraakproducten
(ureum, ammoniak en fenylalanine) zo klein mogelijk is, dus te komen tot een evenwichtige
stifstofbalans (N inname = N uitscheiding + N verlies)
o Teveel aan eiwitten = N-balans > 0
o Afbraak lichaamseiwitten = N-balans < 0
DUS: voedingseiwitten net voldoende voor een goede N-balans.
PKU: hersenbeschadiging voorkomen.
Dieetkenmerken
Energie
Eiwitbeperking is alleen zinvol indien er voldoende energie wordt geleverd
Energietekort: voedingseiwitten als energiebron worden gebruikt en verhoogde afbraak
lichaamseiwitten
Voldoende opname van energie probleem bij lever- en/of nierproblemen
Hebben vaak last van anorexie bijvoeding zal noodzakelijk zijn
Bij leverinsufficiëntie is regelmatige inname van KH belangrijk aangezien de glycogeenvoorraad in de
lever beperkt is voor het slapen gaan een KH-rijke snack: muesli of boterham + banaan…
Eiwitten
Graad van eiwitbeperking is afhankelijk van de ziekte en is een compromis tussen de eiwitbehoefte
van het lichaam en de klinische symptomen
Nierinsufficiëntie = eiwitbeperking afhankelijk van de eiwitbehoefte, ernst van uremie, de klachten
van de patiënt en de resterende nierfunctie
Creatinineklaring is een goede maat voor het bepalen van de nierfunctie en de graad van
eiwitbeperking De normaalwaarden zijn 75-125ml per minuut
o Creatinineklaring: maat om te kijken hoe snel de nieren in staat zijn de creatine in
het bloed te gaan opruimen.
o Creatinine: afbraakproduct van de eiwitvertering wordt cte door de nieren uit
bloed gefilterd en uitgescheiden met de urine
o Hoe sneller de creatineklaring per minuut, hoe beter de functie DUS hoe minder
streng de eiwitbeperking
o Hoe trager hoe strenger eiwitbeperking
Creatine clearancewaarden CC Hoeveelheid eiwit per dag
30-20 ml/min 50g
20-15 ml/min 40g
15 ml/min 30g
10-5 ml/min 25g
Een andere parameter voor het bepalen van de graad van eiwitbeperking bij nierinsufficiëntie is de
uremie. De uremie ligt normaal tussen 0,18 en 0,45 g/l.
Uremiewaarden U Hoeveelheid eiwit per dag
1-2 g/l 50g
2-3 g/l 40g
3-4 g/l 30g
>4 gl/l 20g
Graad van beperking kan ook uitgedrukt worden in eiwit/kg lichaamsgewicht/dag
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mariedeclercq1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.