Summary
Samenvatting Arbeidssociologie ZIT2
- Course
- Institution
Samenvatting van de essentie van het vak arbeidssociologie.
[Show more]
Seller
Follow
xanthehl
Reviews received
Content preview
SAMENVATTING ARBEIDSSOCIOLOGIEDEEL 1: ARBEID EN DE (HISTORISCHE) CONTINGENTIES VAN HET ARBEIDSBESTEL
Hoofdstuk 1: Sociologie?
“Alles is contingent, maar daarom nog niet arbitrair.” Veel kenmerken van onze samenleving (en dus
ook van arbeid, de sociale activiteit bij uitstek) zijn contingent (veranderlijk). Maar dat betekent nog
niet dat de sociale realiteit waarin we leven arbitrair is. Het is niet omdat een bepaald sociaal gebruik
(bv. arbeid) ook anders had kunnen zijn, dat er geen goede reden is voor de manier waarop het
vandaag vorm krijgt.
De uitdaging van sociologie is inzicht verwerven in de manier waarop het sociale vorm krijgt. Dat is
niet het gevolg van een of andere natuurwet (zoals een chemische reactie). De manier waarop we
samenleven door de mens zelf wordt vormgegeven binnen een contingente omgeving (historisch,
economisch en … ook sociologisch). Dus ook arbeid kan zo bestudeerd worden De sociologie stelt
zich juist tot doel te verklaren en te duiden waarom we op een bepaalde manier samenleven en niet
voor een mogelijk, maar blijkbaar toch onwenselijk alternatief kozen. Zoals de ‘organisatie’ van
arbeid?
1
,Hoofdstuk 2: Arbeid?
Beoogde leercompetenties H2:
• Werk en arbeid te definiëren vanuit verschillende invalshoeken
• Diverse ‘typen’ van arbeid / werk omschrijven en (eigen) voorbeelden geven.
• Het verschil duiden tussen intrinsieke gebruikswaarde & economische ruilwaarde van werk
• “latente-deprivatiemodel” en “primacy-of-production thesis” toelichten.
• Het concept arbeidsethos, alsook intrinsieke en extrinsieke arbeidsorientaties kunnen duiden.
Verschillende invalshoeken om werk en arbeid mee te definiëren. Ten eerste kan men een
onderscheid maken tussen levende en dode organismen (werk als een transactie van energie: leven
en groeien, reproduceren). Ten tweede kan men een onderscheid maken naar menselijke evolutie
(welke betekenis geven we aan werk? de natuurlijke en sociale omgeving vormen, de ontwikkeling
van specifieke vaardigheden…)
Smalle en brede definities van arbeid…
Intrinsieke gebruikswaarde en economische ruilwaarde: de waarde van werk. Wanneer we met een
sociologische bril kijken naar werk, kunnen we niet volhouden dat het zich beperkt tot betaald werk.
Ook activiteiten die we voor anderen uitvoeren, maar die niet betaald worden, kunnen nuttig zijn
(bv. onbetaald werk van moeders/grootouders/…). Dit werk is dus ook maatschappelijk waardevol.
Werk heeft allereerst een gebruikswaarde: namelijk het nut van de activiteit voor diegene die ze
verricht, voor de omgeving en voor de samenleving als geheel. Die gebruikswaarde is niet zuiver
materieel, aangezien werk ook een psychologische waarde heeft (bv. bron van zelfverwezenlijking).
Werk heeft ook een sociale waarde: maar niet alle werk is nuttig voor zowel het individu dat het
uitvoert als voor de samenleving. De meeste beroepen dienen naast het persoonlijke nut nog wel
een of ander maatschappelijk nut.
2
,Behalve een intrinsieke gebruikswaarde, kan werk ook een ruilwaarde hebben, namelijk de waarde
van werk als we het zouden verkopen op een denkbeeldige markt (‘de arbeidsmarkt’). Hier trekken
we de lijn tussen werk en arbeid: werk dat niet alleen een gebruikswaarde, maar ook een ruilwaarde
heeft, noemen we betaalde arbeid.
“Latente-deprivatiemodel”: de waarde van werk voor het individu. Sociaal psychologe Marie Jahoda
bestudeerde de effecten van werkloosheid en constateerde dat men niet alleen negatieve gevolgen
ervaarde door het inkomensverlies, maar dat dit zich uitstrekte over de ‘latente dimensies van werk’.
Hiermee doelde ze op de bredere waarde van werk: de sociale banden, het gevoel van eigenwaarde
en status, het gevoel nuttig te zijn als lid van de sociale groep, de structuur die werk geeft aan de
dagen en de weken.
3
, Wat we doen als werk heeft dus ook een grote invloed op onze identiteit en op ‘wie we zijn’ in de
ogen van de anderen. Individuen krijgen drie soorten opbrengsten uit werk:
1. Materiële opbrengsten: de beloning en andere materiële opbrengsten die via arbeid worden
verkregen. Ook de bredere levenskansen van individuen zijn hier afgeleiden van de
economische opbrengst van arbeid.
2. Psychologische opbrengsten: geestelijke en emotionele bevrediging, het geeft objectiviteit
aan onze werkelijkheid. Maar ook: psychische kostprijs stress,…
3. Sociale opbrengsten: onze positie op de arbeidsmarkt heeft een sterke invloed op hoe de
sociale omgeving ons percipieert, op de sociale status die we genieten in de samenleving.
“Primacy of production thesis”: de waarde van werk voor de samenleving. Werk (arbeid) heeft voor
de meeste mensen in de hedendaagse samenleving een centrale rol bij het bepalen van hun
algemene sociale positie, status en sociaal functioneren. De these gaat echter nog iets verder en stelt
dat werk kenschetsend is voor de mensheid als soort en bepalend is voor de manier waarop mensen
samenleven (notie ‘homo faber’). Werk heeft met andere woorden een vormende invloed op onszelf
en op ons ‘mens zijn’. Deze constatering impliceert dat werk niet alleen een invloed heeft op het
‘werkende individu’, maar ook op het uitzicht van onze menselijke samenleving. Het arbeidsbestel
heeft institutionele en culturele gevolgen, en zorgt voor sociale stratificatie.
Verschillende vormen van betaalde arbeid…
Informele arbeid is hier ‘grijs’/’zwart’ werk:
arbeidsactiviteiten die zich onttrekken aan
belastingen en sociale zekerheidsbijdragen.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller xanthehl. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now