Summary
Samenvatting memo geschiedenis 4 vwo
- Course
- Level
- Book
Samenvatting geschiedenis hoofdstuk 7 & 8 memo geschiedenis 4 vwo
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
Anoekolijerhoek
Content preview
Geschiedenis H7KA:
23: Het streven van vorsten naar absolute macht
24: De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht
26: De wetenschappelijke revolutie
Geschiedenis 7.1
In de middeleeuwen waren er allerlei verschillende overlegorganen ontstaan die het beleid
van de koning behoorlijk konden dwarsbomen. Begin 17e eeuw waren koningen er klaar
mee dat ze steeds moesten overleggen, zij streefde naar uitbreiding van hun macht en
versterking van het centraal gezag. De koninklijke adviseurs probeerden de macht van de
adel te beperken, om het ambtenarenapparaat uit te breiden en door de belasting
rechtstreeks te heffen.
Toen Lodewijk de 16de zelf de macht kreeg, zette hij het proces van centralisatie voort.
Absolutisme: Een regeringsvorm waarbij de macht van de koning niet wordt ingeperkt door
een grondwet of de recht van anderen. Bij absolutisme zijn er 4 terreinen onderscheiden:
politiek, militair, economisch en religieus.
politiek → koning nam alle beslissingen zelf en nam accepteerde geen
tegenspraak. Hij stelde ambtenaren aan die rechtstreeks aan hem rapporteerde,
kondigde nieuwe wetten af en voerde censuur in, hierdoor werd het leveren van
openlijke kritiek moeilijk
Militair → Lodewijk de 16de besteedde veel aandacht aan een goed leger van
beroepssoldaten. Er was een hoog salaris. Lodewijk maakte een einde aan de
gewoonte om rangen in het leger aan de adel te verkopen. De rangen werden
voortaan op basis van geschiktheid verleend.
Economisch → De economische kant van het absolutisme, noemen we
mercantilisme. Dit moest zorgen voor voldoende reserves ter bekostiging voor Lodewijks
buitenlandse avonturen. Aanhangers van het mercantilisme gingen er vanuit dat het rijkdom
van een land, te koste gaat van een ander land.
Religieus → Lodewijk streefde naar eenvormigheid. Zelf was hij Katholiek. Er
waren ook Protestantse Franse gemeenschappen. Door de Edict van Nantes
hadden deze gemeenschappen geloofsvrijheid gekregen. In 1685 werd de Edict
ongeldig verklaard en ging hij over tot vervolging. Volgens de leer van droit divin
( goddelijke recht ) was de koning de plaatsvervanger op aarde.
Rusland ontwikkelde zich in de 17e eeuw tot een absolute monarchie. Van 1613 tot 1917
was de macht in handen van familie Romanovs. De tsaren beperkten de zeggenschap van
de adel en geestelijkheid en schaften zelfbestuur af. Militaire en admistratieve taken werden
, naar hun toegetrokken. De Russische kerk werd eigendom van de staat en het leger werd
gedrild tot een modern apparaat. Peter de Grote regeerde van 1682 tot 1725. Hij hoopte dat
Rusland zijn achterstand tot West-Europa snel kon inlopen.
Na de dertigjarige oorlog in Pruisen, ontwikkelde ze zich tot een belangrijke grootmacht.
Frederik Willem regeerde van 1640 tot 1688. Ook moderniseerde hij het leger tot een
efficiënt geheel. Het leger en het ambtenarenapparaat waren de voornaamste steunpilaren
voor de Pruisische vorsten. Frederik Willem 1 groeide het leger uit tot de modernste en
sterkst van Europa. Ook vernieuwde hij het belastingstelsel. Er was een zekere mate van
geloofsvrijheid.
In de Republiek der Nederlanden was er geen vorst, maar werd het bestuurd door de zeven
Verenigde Provinciën. De stadhouders in de Republiek deden hun best om hun macht uit te
breiden. In de periodes dat de Oranjes het stadhouderschap vervulden, hadden ze vaak
veel invloed. Toch slaagde de Oranjes er niet in om koning te worden in de Noordelijke
Nederlanden.
Op de Britse eilanden mislukte de vestiging van een absoluut koningschap. Het Engelse
parlement wist hun macht uit te breiden. De leden uit de burgerij en de lage adel hadden de
meeste invloed. De hoge adel voelde zich bedreigd en steunde de koning, maar werd
verslagen in een burgeroorlog. Die strijd eindigde in de onthoofding van Karel 1. 25 jaar later
liepen de conflicten tussen het parlement en de koning weer op. Koning Jacobus 2
probeerde van Engeland, Ierland en Schotland een katholieke staat te maken. Het
parlement riep hulp in van de Nederlandse stadhouder Willem 3. Willem 3 was ook koning
van Engeland, Ierland en Schotland. De “Glorious Revolution” betekende dat in 1688 het
Engelse parlement en de protestanten hun strijd hadden gewonnen. Willem 3 werd de
grootste tegenspeler van Lodewijk de 16de.
Thomas Hobbes stelt dat mensen van nature recht hebben op zelfverdediging, maar hij is er
niet van overtuigd over het vermogen dat mensen de situaties kunnen inschatten. Wanneer
mensen zonder vertrouwen van de staat leven, zal er chaos zijn en geen vertrouwen. De
oplossing van Hobbes is dat de mensen zijn natuurrecht om te oordelen over zijn eigen
veiligheid moet verdragen. Dit kan alleen door een verdrag te tekenen waar alles in staat wat
goed is en wat niet.
John Locke was naar de Republiek gevlucht, voor de vervolging van de Protestanten in
Engeland. John Locke vond dat een regering geen absolute soeverein is, maar slecht
reageert op basis van vertrouwen. Als een regering zich misdraagt, dan kan het volk het
vertrouwen opzeggen.
Geschiedenis 7.2:
Burgerlijke cultuur: In de politiek, kunst en in de gewoonten en gebruiken kunt zien dat
burgers een centrale rol spelen. In de Republiek was deze cultuur aanwezig. Er was weinig
adel en geen koning. Burgerschap was een wettelijke status: niet iedereen had het, maar als
je het had, dan was je gelijk aan anderen en kon je deelnemen aan het bestuur van de stad.
In feite waren de bestuursfuncties weggelegd voor een aantal machtige regentenfamilies. De
regenten voelden zich sterk verwant met de Romeinen. Burgers geloofden dat ze alleen vrij
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Anoekolijerhoek. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.88. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now