Summary
Samenvatting Biologie - Hoofdstuk 11 Voeding & Vertering
- Course
- Level
Samenvatting Hoofdstuk 11 - Voeding & Vertering 5 vwo Nectar 3e editie
[Show more]
Seller
Follow
Sifra31
Content preview
Voeding & Vertering – Hoofdstuk 1111.1 – Gezond eten
Producten die mensen voor hun voeding gebruiken noemen we voedingsmiddelen. Voedingsstoffen zijn de
stoffen die je lichaam uit de voedingsmiddelen opneemt. Er zijn 6 voedingsstoffen groepen:
Koolhydraten – functies: brandstof, reservestof en bouwstof. Koolhydraten zitten in meelproducten
en zoete voedingsmiddelen.
Vetten – functies: brandstof, bouwstof en warmte-isolatie. Je lichaam slaat ze gemakkelijk op onder de
huid. Vetten zijn ook reservestoffen die energie leveren in tijden van voedselschaarste.
Eiwitten – functie: bouwstof. In tijden van schaarste gebruikt je lichaam eiwitten ook als brandstof.
Vitaminen – functie: beschermende stof. Deze organische stoffen heeft het lichaam in kleine
hoeveelheden nodig om optimaal te kunnen functioneren.
Mineralen – functies: bouwstof en onderdeel van chemische processen. Het zijn anorganische stoffen.
Water – functies: bouwstof, oplosmiddel, transportvloeistof en warmtebuffer. Per dag is 1,5 L water
nodig als je niet teveel zweet.
Volwassenen hebben ongeveer 10.000 kJ energie per dag nodig. De WHO geeft per voedingsstof een advies
voor een juiste hoeveelheid. Dat is de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid of ADH.
Een voedingsmiddel bestaat niet alleen uit voedingsstoffen. Ze bezitten ook additieven, dat zijn stoffen die
toegevoegd zijn om het voedingsmiddel aantrekkelijker of langer houdbaar te maken. Het lichaam heeft de
meeste additieven niet nodig, in grote hoeveelheden kunnen ze schadelijk zijn. Van veel additieven is de
maximale hoeveelheid bepaald die je per dag per kilogram lichaamsgewicht veilig kunt eten. Dit noemen we de
ADI, de aanvaardbare dagelijkse inname.
Kauwen is geen vertering van je voedsel. Deze mechanische stap vergroot de oppervlak van de voedselbrokken.
Speeksel levert slijm dat als een soort glijmiddel helpt de voedselbrokken door te slikken slikreflex duwt
voedsel in slokdarm spieren in de wand van je slokdarm, maag, twaalfvingerige darm, dunne en dikke darm
en endeldarm duwen de voedselresten door de darmen heen met peristaltische bewegingen. Bij deze
bewegingen trekken lengtespieren vóór de voedselresten samen en maken ruimte, waarop de kringspieren
naar voren knijpen, terwijl de lengtespieren zich ontspannen. Vertering van het voedsel (duurt 24 uur):
verteringsenzymen maken grote moleculen klein genoeg om de membranen van de darmwandcellen te kunnen
passeren naar het bloed. Onverteerd restanten gaan via de endeldarm en anus naar het toilet. ‘
Bepaalde koolhydraten zijn niet verteerbaar, die stimuleren de darmperistaltiek. Ze houden water vast
ontlasting blijft soepel. Deze moleculen noemen we voedingsvezels of ballaststoffen. Te weinig voedselvezels
een ‘verstopping’
Speeksel bevat lysozymen, stoffen die de celwand van micro-organismen aantasten. De aangetaste bacteriën
en schimmels sterven voor een groot deel in het zoutzuur. Je darmen bevatten ook nuttige bacteriën, vooral in
de dikke en blinde darm: darmflora. Functies: breken stoffen af, maken vitamine K, concurreren met
schadelijke bacteriën. Darmbacteriën blijken ook een grote invloed te hebben op de vitaliteit.
De wand van de dunnen darm heeft plooien met daarop darmvlokken, opgebouwd uit darmepitheel, haarvaten
en een lymfevat. Het darmepitheel scheidt de darminhoud van de rest van het lichaam. De celmembranen van
darmepitheelcellen hebben ook weer uitstulpingen: de microvilli. Dankzij enorme oppervlak (300m 2) kan de
dunne darm de verteerde voedingsstoffen snel opnemen: resorptie stoffen komen terecht in het inwendige
milieu. Voor hydrofiele stoffen bezitten de hydrofobe celmembranen transporteiwitten. Opname tegen het
concentratieverval van een stof in: actief transport, anders passief transport. Stoffen waarvoor geen
transporteiwitten zijn, blijven in de darm. Alle darmepitheelcellen zijn door eiwitten strak aan elkaar
verbonden. Die eiwitten vormen voor moleculen een ondoordringbare laag: een ‘tight-junction’.
11.2 – Vitaminen en mineralen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Sifra31. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.47. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
76462 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now