Summary
deel 4 samenvatting bio med kader
- Course
- Institution
Alles van de cursus en ppt is samengevat
[Show more]
Seller
Follow
stefiaschatje
Content preview
Deel 4: het hormoonstelselInleiding
In het lichaam bevinden zich organen en orgaanstelsels die zich bezighouden met het levensonderhoud van de
vele miljoenen lichaamscellen.
In een gezond lichaam werken cellen, weefsels, organen en orgaanstelsels perfect samen, wat er ook buiten en
binnenin het lichaam gebeurt.
Voor die samenwerking moeten de cellen en organen goed met elkaar communiceren.
Communicatie in het lichaam gaat via het zenuwstelsel van de mens dat supersnel signalen
doorgeeft met neurotransmitters zoals acetylcholine en elektrische signalen.
Daarnaast is er het hormoonstelsel, een endocrien systeem1 (scheiden inwendig stoffen af).
Dit is een veel langzamer systeem waarbij chemische boodschapperstoffen voornamelijk via het bloed
vervoerd worden en deze kunnen zowel een algemene als een specifieke werking
hebben/teweegbrengen.
Boodschapperstoffen worden hormonen genoemd
Hormonen worden in hormoonklieren geproduceerd
Het zenuwstelsel en het hormoonstelsel werken nauw samen.
Het zenuwstelsel doet als het ware 24 uur per dag metingen in onze “binnenwereld”
en “buitenwereld” en kan het hormoonstelsel aansturing geven indien dat nodig is.
In veel gevallen gaat dit buiten ons bewustzijn om.
Het hormonale stelsel zal in actie komen als de “homeostase”2 verstoord wordt.
Zo moet de lichaamstemperatuur bijvoorbeeld binnen bepaalde waarden blijven en de vochtbalans in ons
lichaam goed zijn.
Uiteindelijk is het grote doel van het hormoonstelsel om te kunnen overleven in en ons aan te
passen aan een veranderende omgeving.
1 Functie van de hormonen
Hormonen zijn stoffen die lichaamscellen opdrachten geven.
Dat is nodig om ons lichaam in stand te houden, ons voort te planten, en te vechten of vluchten als dat
nodig is.
Het hormonenstelsel zorgt voor het in stand houden van de homeostase.
Daarom meet het zenuwstelsel voortdurend belangrijke dingen zoals de bloeddruk, temperatuur, het
bloedsuikergehalte, ontstekingsniveau, en of er weefselafbraak (een wond of andere schade) is geweest
dat hersteld moet worden.
Daarnaast signaleert het lichaam of er bijvoorbeeld gevaar dreigt, of dat er mogelijk een
geschikte partner voor de voortplanting voorbij komt.
Of dit niet genoeg is, meet het lichaam ook allerlei ritmes, zoals het dag- en nachtritme,
een maandelijkse cyclus en neemt het zelfs seizoenen waar.
Ons hormoonstelsel reageert op deze informatie en zorgt ervoor dat alles goed blijft functioneren, met zo min
mogelijk lichamelijke klachten.
1
Endocrien: de producten die gemaakt worden geven ze af aan het bloed om deze te vervoeren. Het tegenovergestelde is
het EXOCRIENE stelsel à EXO komt van EXIT, wat betekent uitgang => is uitscheiding naar buiten toe
2
EVENWICHT à het in balans houden van verschillende waarden
,2 Werking van hormonen
Het slot (receptoren) en de sleutel (hormonen)
Hormonen zijn boodschapperstoffen en worden aangemaakt door klieren.
Het bloed voert de hormonen door het lichaam naar waar ze nodig zijn (doel- of targetorganen).
Meestal zijn hormonen niet goed oplosbaar in bloed en daarom binden ze zich aan transporteiwitten.
Kan ‘bootjes’ worden genoemd, waarmee de hormonen naar de lichaamscellen vervoerd worden
Om die cellen aan het werk te zetten à het hormoon moet loskomen van het transporteiwit van het ‘bootje’
Van zodra dat is gebeurd à wordt het ‘vrij hormoon’ genoemd
Alleen: een hormoon weet niet welke cellen hij moet aansturen.
Oplossingen van de cellen à receptoren
Zien als een soort slot waar alleen bepaalde hormonen de sleutel van hebben.
Als een hormoon past op deze specifieke receptor, dan kan de cel aangestuurd worden.
Zo hebben bijvoorbeeld cellen in de vrouwelijke geslachtsorganen veel receptoren
voor geslachtshormonen.
Hormonen kunnen werken aan de buitenkant (wateroplosbare) van de cellen, maar ook
binnen in cellen (vetoplosbare).
Bijvoorbeeld bij insuline: een hormoon dat zijn werk doet aan de buitenkant. Het maakt de buitenkant
van de cel doorlaatbaar voor bijvoorbeeld glucose, en dat is nodig om de cellen van energie te voorzien
of om voor later gebruik op te slaan.
Bij schildklierhormoon: de ‘verbrandingsovens’ in de cellen (mitochondriën genaamd) stimuleren om de
stofwisseling te versnellen.
Zodra de hormonen niet meer nodig zijn, wordt de aanmaak verminderd en worden ze
afgebroken in de lever.
Daarna verlaten de afbraakstoffen via de darm of de nieren het lichaam.
Geslachtshormonen zijn progesteron, oestrogeen en testosteron. Het hormoon kan bijvoorbeeld in de cel
opdracht geven om eiwitten aan te maken. Zo kan testosteron de opdracht geven om meer spiereiwit aan te
maken, zodat spieren kunnen groeien.
Ook kan een hormoon celdeling en dus weefselgroei in gang zetten. Zo kan oestrogeen de celkern (cellen van de
baarmoeder) opdracht geven te gaan delen. Een gevolg is dat baarmoederslijmvlies dikker wordt.
Maar oestrogeen kan aan een cel in het bot ook de opdracht geven om botweefsel stevig te houden.
Progesteron kan aan de kernen van cellen in het baarmoederslijmvlies de opdracht geven dat de cellen rijper
moeten worden, zodat deze geschikt worden om een eicel in te nestelen.
, 3 Welke hormoonklieren zijn er?
Er zijn vele soorten hormonen en verschillende soorten hormoonklieren.
Een belangrijk deel van de hormoonproductie bevindt zich in de hersenen.
Een belangrijke koppeling tussen het zenuwstelsel en het hormoonstelsel wordt gemaakt in de hypothalamus en
de hypofyse
twee dominante hormoonklieren in de hersenen.
Je zou de hypothalamus de dirigent kunnen noemen en de hypofyse de eerste viool
Samen sturen zij een zeer belangrijk deel van het hormonale orkest aan waarbij de
instrumenten weer andere klieren zijn.
De 7 belangrijkste hormonale klieren op een rij!
EXTRA NOTITIES VAN INSERT LEARNING
Het hormoonstelsel is opgebouwd uit verschillende hormoonklieren, met elke hun eigen hormonen, met elk hun
eigen regelkring. In dit deel bestudeer je de verschillende klieren, zorg ervoor dat je weet welke organen
betrokken zijn, communiceren, en invloed ervaren van de specifieke hormonen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller stefiaschatje. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now