Periode 4 Observeren en
rapporten
Samenvatting + woordenlijst
Stefia Vandenhoven
KAREL DE GROTE HOGESCHOOL
, Observeren en rapporteren
Observerenen rapporteren
Inleidende les
Kritisch denken
• Analyseren, argumenteren, redeneren
• Slechts 3% van de 1ste jaar orthopedagogische studenten kunnen kritisch denken
o Trigger: Wat is de reactie van de studenten? Deze uitspraak is verzonnen. Hopelijk zijn er meer!
Wat is kritisch denken?
• Kritisch: afkomstig van het Grieks woord ‘kriterion’ à betekent: norm
• Kritisch verwijst ook naar het Griekse woord ‘kritike’ à betekent: in staat te zijn om te onderscheiden
• Kritisch denken: dat je onafhankelijk van anderen informatie analyseert en beoordeelt
• Je komt door zorgvuldig na te denken tot je eigen, gefundeerde conclusies. De eisen die daarbij aan je
worden gesteld, verschillen al naargelang het niveau van je functie of opleiding.
Definitie
Kritisch denken is het vermogen om zelfstandig te komen tot weloverwogen en beargumenteerde afwegingen
oordelen en beslissingen. Hiervoor zijn denkvaardigheden noodzakelijk. Kritisch denken betekent dat je
informatie niet zonder meer accepteert.
• Niet enkel denkvaardigheid is belangrijk, ook houdingsaspecten, reflectie en zelfregulerend vermogen
spelen een essentiële rol
• Denkvaardigheden: nodig om info te doorzien en op waarde te schatten, onjuistheden te signaleren en om
een visie of mening tegen het licht te houden.
• Op basis daarvan kan beargumenteerd een eigen oordeel of standpunt bepaalde worden of een eigen
beslissing worden genomen.
• Denkvaardigheid verbonden met een kritisch houding
• Kritische houding: : gaat het om verlangen om goed geïnformeerd te zijn, de neiging om redenen en
oorzaken te zoeken, ruimdenkendheid, respect voor standpunten van anderen en de bereidheid om die
standpunten mee te wegen
• Kritisch denken bewuste activiteiten waarbij ook reflectie en zelfregulerend vermogen van belang zijn
• Kritische denker onderzoekt eigen denkproces en stelt zo nodig zijn beslissing, opvatting of handeling bij
o Kritisch denken betekent dat je redeneert en reflecteer voordat je een standpunt inneemt of een besluit
neemt hoe je te handelen en dat je kunt verklaren waarop dat standpunt/ besluit is gebaseerd.
Wat betekent kritisch denken meestal?
• Onderscheiden
• Actief
• Waarnemen
• Verstandig oordelen
• Niet zomaar aanvaarden wat er wordt gezegd
• Argumenteren
• Redeneren
• Onderzoeken
• Schept afstand tegenover emoties
• Creëert verruimde denkwijze
• Vragen stellen
• Is destructief (vernietigt, meningen, veroordelen, vermeend weten)
• Out of the box
,Overzicht van aspecten waaraan bij de vormgeving van lesactiviteiten en taken als het gaat over kritisch
denken
Interpreteren Kan een onderwerp met eigen kennis en nieuw verworven informatie duiden
Analyseren Kan benodigde info verwerven, ordenen en structureren.
Kan gevonden info beoordelen op bruikbaarheid en representativiteit.
Kan betekenisvolle vragen stellen.
Evalueren Kan argumenten of criteria gebruiken voor een waardering van of lening over een
onderwerp.
Kan belangen van mensen of groepen onderscheiden en brengt deze in verband met een
ingenomen standpunt
Kan zich verplaatsen in opvattingen, waarden en motieven van anderen
Kan ingenomen standpunten herkennen
Kan vooroordelen herkennen
Kan opvattingen, waarden en motieven van anderen vergelijken met die van zichzelf.
Concluderen Kan conclusie trekken op basis van alle relevante info.
Kan aangeven welke consequenties volgen uit die conclusies
Accepteert kritiek van anderen en weegt die kritiek
Uitleggen/ Kan de conclusies beargumenteren of onderbouwen
beargumenteren
Kan uitleggen hoe het uiteindelijk oordeel tot stand is gekomen.
Houding Heeft een onderzoekende houding
Wat goed geïnformeerd zijn
Heeft vertrouwen in eigen vermogen tot redeneren
Staat open voor verschillende wereldbeelden
Accepteert dat iemand een andere mening kan hebben
Gaat respectvol om met de mening van anderen
Is zich bewust van mogelijke persoonlijke oordelen
Is zorgvuldig in oordelen
Is bereid om eigen zienswijze te heroverwegen of te herzien
Is kritisch denken moeilijk?
• Een normaal mens kan er behoorlijk goed in worden
• Belangrijk: dat je bepaalde mentaliteit ontwikkelt = je uitspraken en redeneringen niet zomaar accepteert
Kritisch denken en observeren
• Kritisch denken: essentiële vaardigheid voor het onderzoeken en beoordelen van info, het bepalen van
standpunten en het nemen van weloverwogen beslissingen.
o Analytisch denken
o Open onderzoekende houding
o Voor het verwerven van domeinkennis en- vaardigheden als voor persoonsvorming en burgerschap
van belang.
è De termen terugkoppelen naar observeren en rapporteren
• Ieder van ons kijkt met zijn eigen gekleurde bril naar de wereld
, • De dialoog voeren en goed observeren worden steeds belangrijkere waarden
o Je mist soms belangrijke informatie
o Goed luisteren en observeren is belangrijk
o Kritisch denken en analyseren wordt bevorderd
Om kritisch te kunnen denken moet je durven twijfelen.
• Twijfel brengt je verder
• Twijfel: ontstekingsmechanisme in kritisch kijken en luisteren -> in onderzoek, reflectie en het vinden van
een inzicht.
o Twijfel kan je brengen tot hoogstpersoonlijke nemen van verantwoordelijk
o Twijfel kan werken als sleutel tot burgerschap
Waar kan kritisch denken toe bijdragen?
• Een bewustwording van (verschillen en overeenkomsten in) waarden die we nastreven en die ons gedrag
sturen
• Persoonsvorming: wie ben ik/ wie wil ik worden (bewustwording van onzekerheden, eigen kwaliteiten en
valkuilen; zelfreflectie). Persoonlijke autonomie (zelf keuzes maken) wordt gestimuleerd.
• Burgerschapsvorming: welke rol heb ik in de maatschappij? Wat is mijn sociale identiteit? Wat wil ik
betekenen voor anderen? Sociale betrokkenheid wordt gestimuleerd.
• Het is helpend bij het analyseren van problemen, bij het helder formuleren van complexe zaken
• Leren door sociale ervaringen
• Bevordering van sociale interactie en communicatie; we praten met elkaar over gedachten, gevoelens en
ervaringen. Ook de taalvaardigheden worden geoefend.
• Vergroting van inlevingsvermogen; men wordt zich bewust van hoe een ander kan denken en wat er in een
ander omgaat. Hierdoor kunnen we beter rekening houden met anderen.
• Een hoger niveau van denken en moreel redeneren. We stellen ons de vraag: is het wel logisch wat je zegt;
klopt het wel? We leren kritische en logisch na te denken.
• Tijdens je studie en in je beroep zal je wellicht onderzoek moeten uitvoeren. Je zal in staat moeten zijn
conclusies van onderzoek kritisch beoordelen.
Deel 1: Observeren: het menselijk perspectief
1. Het menselijk perspectief
1.1. Een ‘beeld’ van een mens
Mensen kijken naar andere mensen en vormen een mening
Soms wordt die mening vooral gevoed door datgene wat de een in de ander afkeurt
Je mening wordt meestal gecommuniceerd à mening van persoon te delen of overnemen of te
bevestigen
De meeste mensen willen graag dat hun mening over anderen door anderen worden gedeeld
Subjectieve opvatting van een individu of een groep over een bepaalde houding ten opzichte
Mening
van een onderwerp.
Subjectief opvatting of houding niet gebaseerd is op feiten
Meningen verschillen van personen tot personen
Meningen ontstaan op basis van eigen ervaringen, kennis binnen een bepaalde context, je sociale omgeving,
karakter, en cognitief denken,…
Spreken over mening maak je kenbaar over hoe je over bepaald denkt
Beroepsmatig waarnemen en beoefenen van een gedrag is in deze situatie weinig sprake
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller stefiaschatje. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.11. You're not tied to anything after your purchase.