Dit document bevat mijn uitwerking bij de oefenvraag (de open variant) die voorheen is gebruikt op het tentamen. Zelf heb ik dit vak uiteindelijk afgesloten met een 9,0.
Definieer de reikwijdte van het toetsingsverbod uit artikel 120 Grondwet (3 punten).
Het huidige artikel 120 van de Grondwet (afgekort: Gw) ziet erop toe dat wetten in formele zin en ver-
dragen op basis van zowel de inhoud als de wijze van totstandkoming niet door de rechter worden ge-
toetst aan de Grondwet, het Statuut of ongeschreven rechtsbeginselen.
Noteer twee argumenten vóór het toetsingsverbod, en twee argumenten tegen het toetsingsverbod.
Betrek bij elk argument de relevante beginselen van de democratische rechtsstaat. Betrek bij één van
de argumenten artikel 94 Grondwet (20 punten).
Vanuit het beginsel van de machtenscheiding, de trias politica, zou de rechter bij dergelijke toet-
sing op de stoel van de wetgever of de regering gaan zitten, omdat het toetsen van wetten en
verdragen aan de Grondwet en ze als gevolg van die toetsing aanpassen een taak is die aan hen
toekomt. De rechter wordt dan geacht erop te vertrouwen dat de wetgever bij het maken van
wetten in formele zin (artikel 81 Gw) of de regering bij het maken van verdragen (artikel 90 Gw)
al heeft getoetst aan de Grondwet en eventuele tegenstrijdigheden zoveel mogelijk heeft be-
perkt.
De rechter is in tegenstelling tot de democratisch gekozen wetgever (artikelen 50, 54 en 55 Gw)
benoemd door middel van artikel 117 Gw en geniet daarmee niet dezelfde democratische legiti-
miteit. Toetsing door de rechter zou daarom botsen met het democratiebeginsel, de gedachte
dat beslissingen bij meerderheid moeten worden genomen door een verkozen volksvertegen-
woordiging. Nadere invulling van de beknopt geformuleerde en principiële grondwetsbepaling-
en zal dan op basis van het legaliteitsbeginsel moeten geschieden onder leiding van de gelegiti-
meerde wetgever.
Het toetsingsverbod staat aanpassing van de grondwettigheid van een wet onder leiding van
maatschappelijke en juridische ontwikkelingen niet toe. De fixatie van het standpunt van de
wetgever bij wetten en verdragen staat haaks op een dynamische samenleving die een groot
aanpassingsvermogen van de staatsmachten vergt, en daarmee ook van de rechterlijke macht;
hoewel de wetgever in eerste instantie verantwoordelijk is voor de totstandkoming van wettelij-
ke bepalingen, zal de rechter in het concrete geval moeten beoordelen of de wet correct en
rechtvaardig is toegepast.
Hoewel artikel 94 Gw stelt dat aan ‘een ieder verbindende bepalingen van verdragen en van be-
sluiten van volkenrechtelijke organisaties’ voorrang wordt verleend in het geval van strijdigheid
met nationale wettelijke voorschriften, bepaalt artikel 120 Gw dat toetsing aan de Grondwet
van deze verdragen en besluiten in tegenstelling tot nationale wetten en verdragen wél is toege-
staan. Een rechter mag dus dergelijke ‘hoge’ wetgeving wel toetsen, maar lagere niet; zou het
in dit geval dan niet logischer zijn om toetsing van soortgelijke nationale wetgeving ook toe te
staan?
Geef uw eigen visie op de vraag of het toetsingsverbod moet worden afgeschaft of niet. Baseer uw visie
op de hiervoor genoemde argumenten, en geef daarbij aan waarom bepaalde argumenten volgens u
zwaarder wegen (2 punten).
Het Nederlandse toetsingsverbod ziet toe op de waarborging van drie belangrijke beginselen binnen de
democratische rechtsstaat en deze kunnen niet zomaar worden weerlegd met het argument dat de
1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller noortjetimmermans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $0.00. You're not tied to anything after your purchase.
