Hoofdlijnen Nederlands Recht – 11e druk –
Overzicht van de rechtsgebieden: Blz. 14
Hoofdstuk 1 ‘terreinverkenning’
Vier functies van het recht: (Blz. 17 fig. 1.1)
1. Gedragsregels waarvan nagenoeg iedereen in de samenleving vindt,
dat zij moeten worden nageleefd en opgevolgd. De normatieve
functie vh recht. (Ethische en rechtsnormen)
2. De geschiloplossende functie vh recht. (In onze samenleving de
rechterlijke macht)
3. De additionele (aanvullende) functie vh recht: het biedt een
rechtsregel als partijen vergeten zijn op een bepaald punt afspraken
te maken. Hebben zij dit wel gedaan, gaat de afspraak vóór en is de
wettelijke regeling niet meer van toepassing.
4. De instrumentele functie vh recht. Bijv verkeersrecht: rechts
rijden, heeft niks met normen te maken, en als mensen zelf
afspraken maken wordt het een chaos. Daarom hakt de wetgever op
tal van onderwerpen de knoop door.
Rechtsbronnen:
1. De wet;
2. Het verdrag;
3. De jurisprudentie;
4. De gewoonte.
Verschillende soorten wetten:
Privaatrecht (civiele recht/burgerlijk recht): valt uiteen in twee
deelgebieden: (blz. 18 fig. 1.2) privaatrecht 1:
- Het personen- en familierecht: regelt zaken als geboorte,
huwelijk, geregistreerd partnerschap, echtscheiding, adoptie etc.
(Burgerlijk Wetboek: BW, boek 1)
- Vermogensrecht: alle op geld waardeerbare handelingen tussen
burgers onderling waaraan juridische gevolgen verbonden zijn. (BW,
boek 3, 5 en 6)
Burgerlijk wetboek (BW): tot 1 jan. 1992 was het BW van 1838 van
toepassing, dat werd te verouderd. Door de jaren heen zijn de nieuwe
delen ingevoerd:
- Boek 1: Personen- en familierecht (1970)
- Boek 2: Rechtspersonen (1976)
- Boek 3: vermogensrecht in het algemeen (1992)
- Boek 4: Erfrecht (2003)
- Boek 5: Zakelijke rechten (1992)
- Boek 6: Algemeen gedeelte van het verbintenissenrecht
(1992)
- Boek 7: Bijzondere overeenkomsten (deels ingevoerd, verspreid
over de jaren)
- Boek 8: Verkeersmiddelen en vervoer (1991)
- Boek 10: Internationaal privaatrecht (2012, regels over NL-er in
buitenland)
, Boek 9 BW zou moeten gaan over de rechten op voortbrengselen vd geest,
zoals auteursrecht en het octrooirecht. Dit boek is nog niet ingevoerd en
wordt dat waarschijnlijk ook niet.
Ondernemingsrecht: regelt alles wat bedrijven en ondernemingen
betreft. (BW, Boek 2)
Onderverdeling Privaatrecht 2: zelfde als 1 + ondernemingsrecht: Blz.
20 fig. 1.3
Procederen: naar de rechter gaan om een geschil te laten beslechten.
De regels die op het voeren va juridische procedures op het terrein van
privaatrecht van toepassing zijn, worden tot het burgerlijk procesrecht
gerekend en zijn voor een groot deel in het Wetboek voor burgerlijke
rechtsvordering (Rv) aan te treffen. Privaatrecht omvat dus in totaal
(privaatrecht 3): (Blz. 21 fig. 1.4)
- Personen- en familierecht
- Vermogensrecht
- Ondernemingsrecht
- Burgerlijk procesrecht
Strafrecht: kenmerkend is dat de staat dmv het Openbaar Ministerie
(OM) actief optreedt om sancties te eisen bij overtreding vd normen. Bij
strafrecht bezit de staat een monopoliepositie: alleen het OM kan tot
vervolging van strafbare feiten overgaan.
(Wetboek van Strafrecht, Wetboek van Strafvordering en een groot aantal
losse wetten)
Staatsrecht: de wijze waarop het Nederlandse staatsbestel wordt
vormgegeven en de invloed die de burgers daarop kunnen uitoefenen:
Eerste en Tweede kamer, de regering, verkiezingen en de totstandkoming
van wetten. Grondwet: waarin de basisregels van ons staatsbestel staan
opgesomd.
Organieke wetten: komen tot stand op grond van een dergelijke
opdracht uit de Grondwet.
Bestuursrecht: Algemene wet bestuursrecht (Awb) de
mogelijkheden die de overheid heeft om regulerend op te treden ten
aanzien vd maatschappij.
Publiekrecht: staat en overheid nemen een belangrijke plaats in (Blz. 23
fig. 1.5)
Onderverdeling:
- Straf(proces)recht
- Staatsrecht
- Bestuurs(proces)recht
Rechtsgebieden en hun wetten: Blz. 24 fig. 1.6
Nationale wetgever: wetgever op centraal niveau, die is samengesteld
uit enerzijds de regering en anderzijds de Staten-Generaal (Eerste en
Tweede Kamer)
Decentrale wetgever: onder meer op provinciaal en gemeentelijk
niveau. Vaardigen geen ‘wet’ uit maar een ‘verordening’.
Andere instanties: die wetten uit mogen vaardigen, zoals de Sociaal-
Economische Raad (SER).
Bevoegdheid tot regelgeving: Blz. 25 fig. 1.7
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller CEsamenvatter. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.31. You're not tied to anything after your purchase.