Examen :
- 1 grote hoofdvraag met
verschillende bijvragen en
een stuk reflectie
- 5/6 kleine vragen;
doorheen de cursus, korte
zaken to the point
Systeemtherapie : geheel is meer dan de som der delen. (tegen reductionisme); Gestalt
- Bekijken met gezonde onwetendheid
- Dynamisch
- Denken en communiceren; verder dan thermodynamische wetten
- Minuchin : krachten en problemen zijn geworteld in de omstandigheden van het leven;
zoeken naar symptoom < context- scharniermomenten exploreren
- 2 spanningsvelden doorheen de stromingen
o Individu vs systeem
o Positie van de therapeut in systeem
- Intra & inter van familie als van therapeut
- Termen
o Flow : Iedere familie maar ook iedere sessie doet beroep op andere mogelijkheden
van de therapeut
o Familiecodes
o Gendercodes
▪ Animus
• “mannelijke” versie van liefde geven
▪ Anima
▪ Door codes grootgebracht : graag zien door iets te doen bv heel mannelijk de
animus code (bv olie auto verversen), maar wanneer andere personen in een
praatcode zitten en willen horen dat andere persoon hen graag ziet <>
1|Pagina
, kwetsend; mensen trachten elkaar graag te zien maar het komt niet aan
(boodschap wordt niet ontvangen) en mensen stoppen dan met dat te doen.
o Niveaus van communicatie
▪ Beide gelijklopend
o Gezinscycli
- Reflectie is belangrijk ; feedback van de cliënten
o Meerzijdige partijdigheid ; complex
▪ Vb van eerlijkheid : pseudo vs afgetoetste (niet enkel zeggen, ook luisteren;
actief luisteren)
- Als therapeut helpen om mee stil te staan bij en trachten te begrijpen hoe en wanneer
gezinsleden stoppen met nadenken over elkaars intenties, over elkaars gedrag
- Door het systeem aan het denkwerk te zetten heb je als therapeut de tijd voor interventies
voor en introspectie van het systeem.
Mentaliseren
Fonagy
- Is een specifiek menselijk vermogen om het eigen handelen en dat van een ander te
kunnen interpreteren als intentioneel en dus aangedreven door allerlei mentale
toestanden.
- EXAMENVRAAG het stilstaan bij en voeling nemen met de innerlijke mentale wereld
(denken en voelen) van
o Jezelf
o Andere
o Interactie: hoe deze innerlijke werelden in de wederkerigheid werken
- betekenisvol vertrekpunt van interactie
o reflectieve functie (ook pijnlijke)
- onderhevig aan fouten
- Bij intense emotie blokkeert bij iedereen het mentaliseren
Het eerste deel dat afsluit bij hoge stress bv. is de prefrontale gebieden
o Het brein gaat in automatische piloot, en deze is non-mentaliserend
o = pauze, step back, rewind
- Het mentalisatieproces is verborgen
Blackbox
2|Pagina
, - Mentale toestanden; meerdere perspectieven
o toekennen aan concrete handelingen, emotionele uitingen
o misverstanden begrijpen
- Jezelf van buitenaf zien en anderen van binnenuit zien
- Immuunsysteem vh gezin
o Disconnectie
o Disbelonging
- Therapeut helpt : veerkracht
- Ook als T ; introspectie
Epistemisch ver-en wantrouwen
- Falen van communicatie; niet probleem in/van persoon
- Biologische predispositie : menselijke info leren -> vertrouwen (baby bv)
- Ostensive cues : babybonding & hechtingssignalen (cfr oogcontact)
o Basisfig epistemisch vertr
o Good enough – miscommunicaties -> leren
o Verbinding - Horen bij menselijke soort (cfr vergeven)
Genereert een boodschap die werkt in de twee richtingen:
o Bereid om mijn interne mentale wereld te koppelen aan de jouwe omdat jij ertoe doet
o Bereid om denkbeelden en perspectieven te modificeren o.b.v. nieuwe ervaringen
Pseudomentaliseren, pseudovolwassenheid en mentalisatie bevorderend taalgebruik
Je biedt jouw mentale toestand aan “ter overweging” en niet als objectieve waarheid
o =verruiming perspectief cliënt
Open nieuwsgierige houding
Veel perspectieven dragen en ondersteunen
o Betekent dat men ambiguïteit en onzekerheid moet kunnen tolereren
3|Pagina
, Structurele stroming
Minuchin : Joods, worsteling afkomst
Ongenoegen psychoanalyse
Interactie tss gezinsleden ; symptoom in de omstandigheden vh leven
- Baby ontgroeit, eigen deel vh geheel
- Ifv overleving gezinsstructuur
Kernbegrippen en structuren
o Gezinsstructuur
• Een gezin is een zelfregulerend homeostatisch en open (cfr
maatschappij & genderpatronen) systeem georganiseerd rond
subsystemen.
• Transactiepatronen
• Transitieperiodes ; flexibiliteit vereist – anders vast (cfr
gezondheid vh systeem)
• Structuur, hierarchie, differentiatie tss subsystemen nodig
• Gereduceerd; pretendmodus; automatische piloot
• Na verloop van tijd worden paden groeven waar je nog maar heel
moeilijk uit kunt komen -> doorbreken/exploreren
• Balans tss stabiliteit en verandering
• Labelen en assimilatie
• Basisidee: probleem/symptoom = functioneel voor het gezin (baat
bij; copen)
• Therapeut = ‘instrument of change’
o Subsystemen
Ouderlijk systeem verschilt in inhoud en regels van
partner-systeem
Complementariteit rollen
Tijdelijk of langdurig
Afgebakend door grenzen die van heel permeabel tot strikt
gesloten kunnen zijn) en regels (bv exclusie, inclusie).
-> autonomie en nabijheid cfr spiegel van gehechtheid
- Te hoge: “te nauwe hechting”, geen vrijheid/ weinig autonomie,
identiteitsverlies, gevaar voor misbruik, geen contact
buitenwereld/isolatie, kinderen zorgen voor ouders (=
parentificatie) …
- Te lage: verwaarlozing, kilheid, autoritair…
family mapping
4|Pagina
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller EON. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.67. You're not tied to anything after your purchase.