Class notes
Samenvatting Hoorcolleges Powerpoint Klankleer 1
- Course
- Institution
Aantekeningen van de hoorcolleges en de powerpoints op een rijtje Zelf een 10 gehaald op dit tentamen!
[Show more]
4 reviews
By: ae95 • 7 year ago
By: JoshuaZ94 • 7 year ago
By: veraprocé • 7 year ago
By: rswalve • 7 year ago
Content fine, but he gives the phonetic characters not again .....
By: k2908 • 7 year ago
If you want to see the phonetic characters, you need to install that font word itself. I have time to do well. Hope that helps!
Seller
Follow
k2908
Reviews received
Content preview
Samenvatting hoorcollegesHoorcollege 1 Inleiding in de Klankleer
De spraakketen: de spreker bedenkt wat hij wil gaan zeggen (boodschap), dmv
taalvorm (syntaxis, morfologie, fonologie). Dan spreekt hij dit uit: spraakproductie
(maken van klanken) – spraakgeluid ( de trillingen die je mond verlaten) –
spraakperceptie (hoe het waargenomen wordt) (deze 3 = fonetiek). De luisteraar
hoort deze boodschap en begrijpt dit weer dmv taalvorm. De taalvorm is oa de
fonologie. Als je een woord uitspreekt heet het fonetiek. Fonetiek houdt zich dus
bezig met spraak en fonologie met taal.
De fonetiek = de studie van het spraakgeluid en de productie en waarneming van
dat spraakgeluid. Drie deelgebieden van fonetiek:
- Articulatorische (in deze cursus van belang)
- Akoestische
- Perceptieve
Toepassingen van de fonetiek
- Hulpwetenschap bij taalbeschrijving
- Basisvak logopedie, zangonderwijs
- Onderwijs vreemde talen
- Codering van spraak bij communicatietechniek (in golven)
- Spraaksynthese m.b.v. computers (vroeger ook mechanisch)
- Omzetting tekst in spraak en v.v. (commercieel gerichte toepassingen)
- Hulpmiddelen gehandicapten
- Technologische toepassing sprekerherkenning (bijvoorbeeld stemafdruk vgl
vingerafdruk)
Verschil fonologie en fonetiek (tentamen)
De fonologie is een subdiscipline van de taalkunde die de klanksystemen
bestudeert. De fonologie wil weten hoe klanken werken in een taal. De fonetiek
houdt zich bezig met de spraak.
Fonologen zijn geïnteresseerd in de rol van een klank, bijvoorbeeld /r/, in
het systeem van de taal, bijvoorbeeld het Nederlands. Bijvoorbeeld /r/ is
betekenisonderscheidend: rood betekent iets anders dan lood, maar geen
verschil in betekenis tussen rood gerealiseerd als [ro:t] of als [Ro:t)
(uitspraak van een andere soort r). De /l/ en de /r/ moeten dus potentieel
betekenis onderscheidend zijn. Het zijn dus beide fonemen van het
Nederlands.
De uitspraak van de /r/ geeft geen betekenisverschil. De /r/ kan op drie
manieren worden uitgesproken (tentamen):
1. Tongpunt r
2. Huig r: Franse manier: tong naar achteren waardoor de huig gaat trillen
3. Approximant r: bekakte r
De verschillende manieren van uitspreken van de r is geen
betekenisverschil, voor de fonoloog is dat dus 1 klank. Voor de foneticus
zijn er 3 verschillende klanken van de r, omdat er 3 verschillende
uitspraken zijn, zij willen precies weten hoe het werkt.
Articulatorische fonetiek
Voor de productie van klanken heb je altijd een energiebron, geluidsbron en filter
nodig (vergelijkbaar met gitaar: spierkracht – snaar – klankkast). Bij spraak is de
energiebron de lucht uit de longen, de geluidsbron de stembanden (gaan open en
, dicht) en het filter is je hoofd (mond-, keel- en neusholte). Strot = larynx, hier
bepaal je de toonhoogte en de amplitude (intensiteit van de klank). Glottis =
stemspleet. In termen:
- Energiebron = subglottale component: de longen met bijbehorende spieren
en de luchtwegen onder de larynx.
- Geluidsbron = glottale component: het strottenhoofd (larynx) met de
stembanden.
- Filter = supraglottale component: de mond-, keel- en neusholte.
Articulatorische classificatie van klanken
Initiatiekenmerken:
- Richting van de luchtstroom:
o Egressieve luchtstroom: klanken die met een naar buiten gerichte
luchtstroom worden geproduceerd (bij de meeste talen, zoals
Nederlands)
o Ingressieve luchtstroom: klanken die met een naar binnen gerichte
luchtstroom worden geproduceerd.
- Luchtstroommechanisme:
o Pulmonisch: de luchtstroom wordt voortgebracht door de longen
o Ejectieven: maakt gebruikt van de glottis (stemspleet)
o Clicks: de compressie van een kolom lucht voor een afsluiting achter
in de mondholte
Laryngale kenmerken (wat je met je stembanden kunt doen):
- Stemhebbendheid:
o Stemhebbende klanken: een klank wordt gemaakt met trilling van
de stembanden (zoals de z).
o Stemloze klanken: een klank wordt gemaakt zonder trilling van de
stembanden, ze staan open (zoals de s).
- Aspiratie: aangegeven met een h in de transcriptie: bij een plofklank duurt
het iets langer tot de stembanden in trilling gaan bij de klinker die erop
volgt.
- Stemkwaliteit:
o Breathy
o Creaky vocal fry: op laatst van zin/woord je stem omlaag laten
gaan zodat het een creaky voice wordt. De stembanden trillen dan
nauwelijks nog.
(Supra)laryngale kenmerken:
- Constrictie:
o Consonanten: dit zijn medeklinker: klanken die gemaakt worden
door ergens in de mond-keelholte (bijvoorbeeld met de tong) een
zodanige vernauwing aan te brengen dat de luchtstroom turbolent
of zelfs voor korte perioden onderbroken raakt.
o Vocalen: dit zijn klinkers: klanken waarbij de vernauwing afwezig of
gering is, zodat de luchtstroom ononderbroken en gelijkmatig blijft
voor de duur van de klank.
Een echte klinker is een a en een echt medeklinker is p, hiertussen zit de
rest (gradueel verschil). Er is geen duidelijke grens tussen beide soorten.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller k2908. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.35. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now