Etiologie
Verschillende theorieën:
o Humoraal theorie, 400 BC
‘’Lichaam bestaat uit verschillende sappen. Wanneer je een ophoping
had van zwarte gal dan zou je dus een tumor kunnen ontwikkelen.’’
o Lymfe theorie, 18e eeuw
‘’bij anormale lymfe vloeistof (verzuring van de lymfe vloeistof),
daardoor zou kanker ontstaan’’
o Blasteem theorie, 19e eeuw
‘’kanker bestaat uit abnormale cellen naast gewone cellen en dat het
zich vervolgens vermenigvuldigd’’
o 20e eeuw
Ontdekking dat ontsporing DNA kanker veroorzaakt
Kanker = verzamelnaam van verschillende tumortypes
Wat is kanker?
Ontregeling van de normale groei van cellen
Evenwicht celaanmaak en celafbraak verstoord
o Signalen voor celgroei
o Geprogrammeerde celdood = apoptose
Ongebreidelde groei en deling van abnormale cellen
Ontstaan: schade aan het DNA (lichaam niet in staat om schade te herstellen)
Oorzaken kanker:
Erfelijke factoren Omgevingsfactoren
Genetische aanleg Meest voorkomend
Afwijking in genoom van alle cellen Infectieus (bv.
5% van alle kankersoorten baarmoederhalskanker), fysisch (bv.
uv licht), chemisch (bv.
Voorbeeld: BRCA1 en BRCA2 (bv. chemotherapie, roken)
borstkanker) Additionele risicofactoren (slecht
eten en weinig bewegen)
Begrippen
Risicofactor = factor die een verhoogde kans geeft om een ziekte te krijgen
Oncogenese = proces dat de basis vormt voor het ontstaan van maligne tumoren
Carcinogenese = wijze waarop kwaadaardige epitheliale tumoren ontstaan
,Benigne = goedaardig
Niet levensbedreigend (op uitzondering na)
o Een tumor in de hersenen kan benigne zijn maar tegelijkertijd
levensbedreigend zijn wanneer de tumor bv. op de hersenstam gaat drukken.
Metastaseren niet
Expansieve groei
Maligne = kwaadaardig
Kan levensbedreigend zijn
Metastaseren (uitzaaien)
Invasieve groei (ze groeien door nabij liggend weefsel heen)
Benigne Maligne
Groeiwijze Expansief Infiltratief
Groeisnelheid Laag Hoog
Weefselstructuur Regelmatig Onregelmatig
Begrenzing Scherp Onscherp
Metastasen Geen Meestal
Humaan papilloma virus (hpv)
Virus
Overdracht door huid op huid contact
Risicofactoren:
o Jonge leeftijd
o Hoog risico seksueel gedrag
Aangeboden in Rijksvaccinatie
o Meisjes en jongens 2022
800 vrouwen per jaar krijgen de diagnose baarmoederhalskanker. 200 vrouwen overlijden
hieraan. Ziekte van baarmoederhalskanker wordt op jonge leeftijd, tussen de 30 en 40 jaar
vastgesteld.
Hpv infectie
Verschillende soorten bekend
Bepaalde soorten zijn carcinogeen (HPV type 16 en 18)
In verband gebracht met cervix carcinoom (= baarmoederhals carcinoom) en
oropharyngeale kanker (=slijmvliezen, middelste keelholte)
Epidemiologie
Incidentie:
o Het aantal nieuwe gevallen met kanker per jaar
Prevalentie:
o Het aantal nog levende personen die kanker hebben (of hebben gehad) op
een bepaald moment
Overleving:
o Het aantal personen dat vanaf de diagnose kanker na een bepaalde periode
(bij voorbeeld 5 of 10 jaar) nog in leven is.
Sterfte:
, o Het aantal mensen dat per jaar aan kanker overlijdt
Incidentie van kanker:
Met de jaren mee toegenomen
o Dit komt m.n. door:
Vergrijzing
Meer bevolkingsonderzoeken waardoor kanker in een vroeger
stadium al ontdekt wordt.
Behandelingen wordt steeds beter, dus leeftijd wordt gerekt
In 2019 man en vrouw: +110000
Komt iets vaker voor bij mannen (40000)
o Dit komt met name doordat mannen meer risicogedrag vertonen: roken en
drinken bv. vaker.
Prevalentie (5-jaarsprevalentie):
Met de jaren mee toegenomen
2020 man en vrouw: +350000
Komt net zoveel voor bij mannen als vrouwen: +/- 140000
Factoren die van invloed zijn op de cijfers
Screeningsprogramma’s
Vergrijzing
Vroegdiagnostiek en verbeterde behandeling
Soorten preventie:
Primaire preventie:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Mondzorgkundenl. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.88. You're not tied to anything after your purchase.