Behandeling van hoofd en hals kanker
- Chirurgie
Is niet de enige manier om dit te behandelen
- Radiotherapie
- Chemotherapie
- Chemoradiatie
Combinatie van chemotherapie en radiotherapie (1+1 = 3)
- Immunotherapie
- Combinatie van bovenstaande gebeurt meestal
Radiotherapie
- Doel
Het DNA van tumorcellen onherstelbaar beschadigen met celdood tot gevolg
(vooral de snel delende cellen hebben hier last van)
1. De tumor met zo hoog mogelijke straling belasten
2. De gezonde weefsels zo veel mogelijk sparen
- Indicaties
Tumor verkleinen (curatief/pre operatief)
Voorkomen van recidief/irradicaal (postoperatief)
Symptoomverlichting (pallatief)
- Voorbeelden
Larynxcarcinoom Goed voor radiotherapie
Grote tumoren en halskliermetastasen Eerst radiotherapie en dan chirurgie
Inoperabele tumoren en halskliermetastasen
Achtergrond van Radiotherapie
- Ioniserende straling
Veroorzaakt ionisatie
Vrijkomen van elektronen en radicalen
Dubbele helix van DNA kan breken!
Geabsorbeerde stralendosis Gray (1 Gy = 1 J/kg)
- DNA schade en herstel
Celdood
1. Actief Apoptose zie je minder in kankercellen
, 2. Passief Necrose zie je wel in kankercellen, structuur is stuk waardoor de
cel niet meer normaal kunnen werken
3. Mitosedood Als de cel niet meer goed kan delen
4. Vooral snel delende cellen zijn gevoelig voor radiotherapie
5. Kanker cellen hebben een vertraagde herstelsnelheid.
6. Slijmvliezen in de mond delen ook snel gevoelig voor radiotherapie
gelukkig is de herstelsnelheid niet vertraagd.
Duur curatieve RTx hoofd – hals gebied
- Gemiddeld 30-35 fracties van 2 Gy (totaal 70Gy)
- 1x per dag, 5 dagen per week voor 6-7 weken.
Celoverlevingscurve
- Als je een patiënt een maximale dosis geeft dan zullen alle cellen afsterven
- Fractionering Het uitspreiden van je dosis over verschillende momenten
Hierdoor geef je een lage dosis waarvan de tumorcellen niet direct van kapot
gaan, maar met name de gezonde cellen zullen gespaard worden.
Verschillende vormen van radiotherapie
- Uitwendig lineaire versnellers Radioactieve straling wordt opgewekt en
uitgestraald.
- Inwendig Brachytherapie Er worden slangen aangebracht worden met stukjes
metaal (zodat je het goed kan volgen) Straling komt zo heel lokaal in de tumor
terecht.
3D behandelplan
- Radiotherapeut kijkt in eerste instantie vooral naar de scan om te kijken hoe de
tumor eruit ziet, waar de tumor precies ligt en hoe groot die precies is en wat zijn 3D
verhoudingen zijn.
- Op basis hiervan maakt de radiotherapeut een behandelplan Op de scan aan te
tekenen waar de tumor precies is en waar hij de dosis wilt krijgen.
Uitwendige radiotherapie
- Intensiteit gemoduleerde radiotherapie
Regulatie intensiteit van de bundel
Hogere precieze van de maximale dosis
Lagere dosis in ‘belangrijke structuren’ zoals:
1. Glandula parotis
2. Klier en speekselproductie kan weer herstellen
- Super belangrijk dat de patiënt 35 (x2) op dezelfde positie ligt.
,Tandheelkundige aspecten
- Focusonderzoek 10 – 14 dagen voor therapie focus vrij zijn
Het doel is het creëren en behouden van een gezonde mond
Het doel is het voorkomen en beperken van acute dentale problematiek tijdens
de radiotherapie op korte termijn en lange termijn
Bestaat uit
1. Klinisch onderzoek
o Dentaal
o Parodontaal (elke pocket van >5mm is een focus)
o Slijmvlies (candida op de tong/ulceraties)
o Prothese (scherpe randen)
2. Röntgenologisch onderzoek
o Apicale problematiek
o Geimpacteerde elementen (als ze sondeerbaar zijn)
o Wortelresten
o Cyste
- Tandheelkundige bijwerkingen van radiotherapie
- De rol van de mondhygiënist
Bijwerkingen
- Korte termijn
1. Mucositis
Komt doordat de snel delende cellen van ons mondslijmvlies worden ook geraakt
door de straling.
2. Smaakverlies
Komt omdat je een droge mond krijgt, waardoor de voedingstoffen moeilijker via
je speeksel naar je smaakpappilen komen
3. Xerostomie
- Lange termijn
1. Radiatie cariës (late bijwerking)
2. Trismus
Beperkte mondopening vanwege fibrosering van de kauwspieren
3. Osteoradionecrose
4. Xerostomie
5. Gebitsafwijkingen (bij bestraling in jeugd)
, Hoe vaak komt mucositis voor
- Incidentie na HH bestraling 80-100%
- Graad 3-4 34-57%
- Oorzaak
Dunne epitheel laag is sneldelend,
deze wordt beschadigd door de
straling daardoor ontstaat er een
aspecifieke ontstekingsreactie
vasodilatatie inflammatie
oedeem
- Behandeling
Pijnklachten behandelen met lokale
of systemische analgetica
Bij candida verdenking
antimycoticum voorschrijven
Behandeling van Xerostomie
- Simulatie
Spoelregime
Citroenzuur (risico lage pH)
Vitamine C tabletten
Suikervrije kauwgom en snoepjes
- Stimulatie
Pilocarpine stimuleert alle exocriene klieren
Radiatie cariës
- Shift naar cariogene mondlflora door straling
- Minder fysiologische reiniging
- Samenstelling speeksel is veranderd verminderde buffercapaciteit, lagere ph)
- Wijziging in voeding (zacht, kleverig, koolhydraatrijke voeding)
Trismus
- Beperkte mondopening vanwege de fibrose in de kauwspieren
- Als het minder dan 25mm is dat sociaal beperkend.
Osteoradionecrose
- Door de bestraling is het bot minder goed bevloeidt, waardoor het minder goed van
zuurstof wordt voorzien.
- Omdat de kaak bestraald is, gaan er veel minder bloedvaten door de kaak heen
hierdoor komt er onvoldoende energie en zuurstof voor een ontstekingsreactie of
een helingsreactie na bijvoorbeeld een extractie
- Als je dan een kies trekt bij iemand die een aantal jaar geleden is bestraald, kan dit
zorgen dat het helingsproces niet goed gaat waardoor een deel van het bot afsterft
Om dit dode stuk bot moet eigenlijk weer een ontstekingsreactie plaatsvinden,
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Mondzorgkundenl. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.22. You're not tied to anything after your purchase.