Inhoud
1. Inleiding..........................................................................................................................3
1.1 Wat is milieu en waarom milieukunde?.....................................................................3
1.1.1 Milieu en mens....................................................................................................3
1.1.2 De aarde als eiland: hulpbronnen en ecosystemen............................................3
1.1.3 Milieukunde.........................................................................................................4
1.2 Planetaire grenzen.....................................................................................................4
1.2.1 “From a small world on a big planet, to a big world on a small planet.”............4
1.2.2 De negen kritische systemen..............................................................................5
1.3 Duurzaamheid...........................................................................................................7
1.4 Milieuwetgeving.........................................................................................................7
1.5 Milieudruk van diverse sectoren van Vlaanderen......................................................9
2. Lucht.............................................................................................................................10
2.1 De atmosfeer...........................................................................................................10
2.1.1 Samenstelling van de atmosfeer.......................................................................10
2.1.2 De lagen van de atmosfeer...............................................................................10
2.1.3 Luchtbewegingen binnen de troposfeer...........................................................11
2.2 Emissie van luchtverontreinigende stoffen.............................................................11
2.2.1 Sectoren...........................................................................................................12
2.2.2 Stoffen met een impact op onze gezondheid...................................................13
2.2.3 Stoffen met een impact op het milieu en de ecologie.......................................16
2.3 Luchtzuivering.........................................................................................................20
2.3.1 Preventie..........................................................................................................20
2.3.2 Natuurlijke fysische processen als voorbeeld...................................................20
2.3.3 Luchtzuiveringstechnieken................................................................................20
3. Water............................................................................................................................27
3.1 Bronnen van (zoet) water........................................................................................27
3.1.1 Grondwater........................................................................................................29
3.1.2 Oppervlakte water.............................................................................................30
3.1.3 Hemelwater.......................................................................................................31
3.2 Rationeel watergebruik............................................................................................31
1. Inleiding
1.1 Wat is milieu en waarom milieukunde?
1.1.1 Milieu en mens
- Wat is milieu?
o De fysieke, levende en niet-levende omgeving van de mens, waarmee
deze in wederkerige relatie staat
o Mensen als deel van het milieu
Afhankelijk van een stabiele, gezonde, functionerende planeet
Natuur en ecologie belangrijk
o Mensen als invloed op het milieu
Betere gezondheid, langere levensduur en meer materiele welvaart,
mobiliteit en vrije tijd
Lucht- en waterverontreiniging, bodemerosie, uitsterven van
soorten
1.1.2 De aarde als eiland: hulpbronnen en
ecosystemen
- Natuurlijke hulpbronnen
o Grondstoffen of materialen en energiebronnen
o Worden over korte perioden aangevuld
o Hernieuwbare natuurlijke bronnen
Voortdurend vernieuwd
Onuitputtelijk
o Niet-hernieuwbare natuurlijke bronnen
Eindig
Eens uitgeput, niet langer beschikbaar
- Ecosysteemdiensten
o Goederen die door de natuur worden geproduceerd
o Normale werking van natuurlijke systemen
Zonder kan de mens niet overleven
o Diensten geleverd door een goed functionerende planeet
Klimaatregeling
Zuurstof produceren
Voorkomen van bodemerosie door vegetatie
Bestuiven van gewassen
Productie van actieve componenten voor geneesmiddelen
- Zowel diensten als hulpbronnen staan onder druk door toenemende menselijke
activiteit
2
,SAMENVATTING MILIEUKUNDE
1.1.3 Milieukunde
- Milieukunde
o Interdisciplinaire wetenschap
o Relatie tussen mens en milieu
o Potentiële en actuele problemen voorkomen of oplossen
Europese milieubeleid
Voorzorgsbeginsel
o Maatregelen nemen bij sterke aanwijzingen van
ernstige effecten (ook zonder wetenschappelijke
zekerheid)
De vervuiler betaalt
o Wie schade toebrengt aan het milieu, draagt
economische kosten → ook koper van het product
betaalt
o Verschillende geografische en tijdsschaal
Emissies heel lokaal beperken
Emissies op wereldschaal beperken
4100 doden per jaar door luchtvervuiling in Vlaanderen
1.2 Planetaire grenzen
1.2.1 “From a small world on a big planet, to a big
world on a small planet.”
- Vroeger: invloed van de beperkte bevolking
verwaarloosbaar
- Industrialisering → significante invloed
o Aantal mensen gestegen
o Gebruik van fossiele brandstoffen
gestegen
o Stijgende welvaart
- Sinds industriële revolutie exponentiele stijging
= hockeystick
- Tijdperken
o Holoceen
2
, SAMENVATTING MILIEUKUNDE
Enige gekende toestand van de planeet waarbij menselijke welvaart
en ontwikkeling mogelijk is
Extreem stabiel
o Antropoceen
Mensheid is kracht van geologische proporties sinds 1950
Afstand tot de zon
Vulkaanuitbarstingen
Aardbevingen
o Holoceen is reeds verlaten
Toestand aarde wijkt af van stabiele toestand
Doel om aarde in beheersbare toestand te houden
9 planetaire grenzen die niet overschreden mogen worden
1.2.2 De negen kritische systemen
- 9 kritische processen en systemen → 9 kantelpunten
- Processen die optreden
o Kunnen elkaar versterken
= positive feedbackloops
o Kunnen elkaar verzwakken
= negative feedbackloops
o Aarde binnen de 9 grenzen
is veerkrachtig
- De 9 planetaire grenzen
o Verlies van biodiversiteit en ecosystemen
o Klimaatverandering basisgrenzen of core
boundries
o Verstoring van biogeochemische cycli
o Verandering in landgebruik worden overschreden nu
o Verzuring van de oceanen
o Niet-duurzaam zoetwatergebruik
o Wijziging van atmosferische aerosolen
o Vervuiling door nieuwe chemische stoffen nog geen betrouwbare
grenzen
o Afbreek van ozon in de stratosfeer
- Kort samengevat per grens
o Afbraak van ozon in de stratosfeer
Atmosfeer filtert UV
Zonder ozonlaag
Hogere kans op huidkanker
Schade aan biologische systemen
Verhoogde antropogene ozonafbrekende chemische stoffen
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hannelorekriek. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.34. You're not tied to anything after your purchase.