SV H1 Renaissance (het begin)
Jacob Burckhardt (1818- 1897) heeft als eerst de renaissance een duidelijk gezicht gegeven.
In Culture der Renaissance uit 1860 schetste Burckhardt een samenvattend en indringend
beeld van de Renaissance in de 14e, 15e en 16e eeuw in Italië. Het woord ‘Renaissance’
kreeg een betekenis door de humanisten van een rinascita, een wedergeboorte van kennis,
literatuur en kunsten uit de Oudheid. De Renaissance paste eerst alleen bij de
kunststroming. Jules Michelet gaf rond 1855-1858 een bredere betekenis aan de
Renaissance.
Na Burckhardt is er veel onderzoek naar de Renaissance gedaan. Op den duur waren er
verschillende betekenissen voor de Renaissance dat het uiteindelijk benoemd wordt, als de
Vroegmoderne tijd. Toch lijkt men het over enkele lijnen wel eens te zijn. Sleutelbegrippen
voor de vernieuwingen in de 14e eeuw zijn: een hernieuwde belangstelling voor de klassieke
Oudheid en zijn kennis, kunst, wereld- en levensbeschouwing, het individu en het besef van
eigen waarde. Humanisme en reformatie zijn de aspecten van de Renaissance.
Om te kijken naar de taalverandering moeten we terug naar 1300-1600 in de tijd van de
Renaissance.
Middeleeuwen (400- 1300)
De 5e en 6e eeuw waren niet zo barbaars als de meeste schoolboeken zeggen en er werd
bijna niks opgeschreven. Dit veranderde pas toen het christendom zich verspreidde. In de 7e
en 8e eeuw gaat men in West-Europa weer lezen en schrijven in het Latijns. De auteurs zoals
Augustinus en Boethius, dit waren vooral geestelijken. De schrijftaal (Latijns) is heel anders
dan de gesproken taal (Germaans of Romaans). Aan deze situatie brengt de Renaissance
verandering.
Het begin
Het vroege Italiaanse werk van Dante, Petrarca en Boccaccio in de 14e eeuw, was van
uitzonderlijk goede kwaliteit. Het was geschreven in het Latijns. In de 14e en 15e eeuw kwam
daar verandering in, want er kwamen ook literaire werken in het Italiaans. Als het juist is dat
bij velen het Latijns op hoog aanzien stond, omdat veel geleerden het gebruikten, dan zal dat
ook zo worden bij onze taal, als de geleerden er zich met veel ijver op toeleggen en ze
zuiveren. Leone Battista Alberti (1404-1472)schreef de eerste wetenschappelijke studie over
het perspectief uit de schilderkunst. De humanisten gingen naast het Latijns ook in hun eigen
taal schrijven, zoals Leonardo Bruni (1370-1444).
De humanisten werden overgehaald om dit te doen, doordat er in het oude Rome ook
verschil was in de taal van een gewone man, de hogere stand en de literaire taal. Verder was
er ook nog straattaal ook een verheven literaire variant komen. Hiermee werd voor enkele
eeuwen de toon gezet. Vanaf de 16e eeuw gaan meer landen hun eigen taal meer gebruiken,
gezuiverd en uitbreiden.
Rond 1300 werd in Italië het Latijn zijn monopolie als schrijftaal kwijt. De Italiaanse werken
gingen de strijd aan met de Latijnse literatuur. De middeleeuwen kenden wel werk uit de
volkstaal, zoals in NL Jacob van Maerlant (1225-1300). VB Jacob en Chaucer (EN) konden
niet concurreren tegenover het Latijns. Italië is het begin of middelpunt van de Renaissance,
maar als de Renaissance doorbreekt naar de rest van Europa is deze voorsprong binnen
een eeuw al ingelopen.
Boekdrukkunst
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller evastavenuiter. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.42. You're not tied to anything after your purchase.