Summary
Samenvatting toxicologie
- Course
- Institution
Het vak toxicologie is gegeven in het 2e jaar van de HAS, voedingsmiddelentechnologie. Dit is een handige samenvatting die ik heb gebruikt
[Show more]
Seller
Follow
Caelle
Content preview
TOXICOLOGIEPFAS
PFAS is een verzamelnaam en staat voor poly- en perfluoroalkylstoffen. Deze groep chemische
stoffen is door mensen gemaakt en komt van nature niet voor in het milieu.
Kwik
Kwik is een zwaar metaal en dit is gevonden in een zwaardvis in Nederland. Vis is vaker verontreinigd
met zware metalen. Kwik: 2,2 mg per kilo gevonden (0,2mg [200microgram] per 100g)
Norm: 5 microgram per kg lg per week (gem persoon 65kg = 325 microgram per week = 0,3 mg per
week). Met 1 portie van 100g al bijna dosis voor week-norm bereikt, daarnaast ook blootstelling via
andere bronnen (plantaardige producten [residuen gewasbeschermingsmiddelen.], drinkwater, vlees
en melk [via veevoer])
Sulfiet
Verboden toevoeging sulfiet aangetroffen in gehakt.
Melamineschandaal
China 2008, >30.000 baby’s ziek geworden en 6 overleden
Melamine toegevoegd aan babyvoeding: eiwitgehalte lijkt hoger. Melamine is kankerverwekkend en
zorgt voor nierschade.
Voedselveiligheid: de garantie dat voedsel geen nadelige gevolgen heeft voor de gezondheid van de
eindverbruiker wanneer het wordt bereid en gegeten, rekening houdend met het doel en de manier
van de consumptie ervan.
Chemische voedselveiligheid: vreemde stoffen in onze voeding die afkomstig zijn uit het milieu of van
het voedselproductieproces zelf. Er dient een onderscheid gemaakt te worden tussen contaminanten
en additieven.
Toxicologie
“Giftigheidsleer” bestudeert de werking van giftige stoffen op biologische systemen
Onderwerpen toxicologie
,Contaminanten: residuen van zware metalen en van synthetische organische stoffen die als gevolg
van het menselijk handelen in de natuur zijn gekomen en via verspreiding resp. ophoping in de
voedselketen een weg hebben gevonden naar het voedsel voor de mens.
Natuurlijke giftige stoffen: stoffen die normaal gesproken in bepaalde planten of dieren kunnen
voorkomen en na opname door de mens een toxisch effect tot gevolg kunnen hebben
Additieven: stoffen die bewust aan het voedsel zijn toegevoegd om een bepaald effect te bereiken
Ranking gevaren: DALY
Gezondheidsverlies in “DALY’s” per jaar
DALY’s
Nutritionele onbalans 245.000
Overgewicht 215.000
Voedselinfecties van bekende ziekteverwekkers 1000-4000
Allergenen 1000
Chemische contaminanten 500-1000
Zijn deze toxische gevaren relevant t.a.v. onze gezondheid? Ja, maar relatief gezien minder groot
effect dan bv overgewicht
DALY maat voor ziektelast (gezondheidsprobleemvrije jaren). Door gebruik van DALYs zijn gevaren
met elkaar te vergelijken in effect op gezondheid
Algemene toxicologie
Houdt zich bezig met
- De weg van stoffen:
o in milieu
o in lichaam
- Dosis-effect relaties
- Normstelling en toxicologisch onderzoek
Normstelling en toxicologisch onderzoek onderscheiden van individuele overgevoeligheidsreacties
(allergie en intolerantie)
Normstelling en tox onderzoek op populatie-niveau
De weg van stoffen in het lichaam
Inname via: mond, inademen, huid.
Doel (organen) via plasmaproteinen:
- Lever en nieren sterk doorbloed, metalen, organische verbindingen
- Vetweefsel opslag lipofiele stoffen als dioxine, organisch kwik. Depot.
- Beenderen met name aan oppervlak bijv. fluoride
- Excretie: urine, faeces, zweet, melk
Targets
Plasmaproteinen (albumine, globuline, lipoproteinen) binden van alles bijv: metaalionen, vitamine c,
penicilline, barbituraten.
Lipofiel is vetminnend, mengt met vet
Poemarine is een geurstof die toxische eigenschappen heeft.
,Pharmacological effect: werkt genezend
Pathological effect: ziekmakend effect
DNA Injury: beschadiging van je DNA
Toxic metabolite: BPDE mutageen, DNA injury
Altered DNA kans op begin van kanker
B[a]P metabolieten zijn toxischer dan B[a]P
Pharmacological effect caffeine detoxificatie metabolieten zijn anti-oxidanten
Toxicologische effecten
Een stof is pas toxisch als het een pathologisch effect veroorzaakt
Effect afhankelijk van de chemische/fysische eigenschappen van de stof, absorptie, hoe de stof wordt
gemetaboliseerd, gevoeligheid van het lichaam voor de stof.
Duur blootstelling: acuut, subacuut, subchronisch, chronisch (single administration vs repeated
exposure).
Pathologisch = ziekteverschijnselen veroorzakend
Begrippen
- Mutageen
- Carcinogeen
o Genotoxisch
o non–genotoxisch
- Teratogeen
, Mutageen: stof die het DNA beschadigt en zo erfelijke veranderingen kan veroorzaken.
Mutagene stoffen zijn stoffen die (langzaam) het DNA in de celkern veranderen waardoor ze ook
carcinogeen (kankerverwekkend) kunnen zijn of een miskraam kunnen veroorzaken.
Een bekende test waarmee de mutageniteit van een stof kan worden getest is de Ames test.
Genotoxische carcinogenen: hebben een werkingsmechanisme dat verloopt via een beschadiging
van de genen. (mutatie DNA)
1 molecuul in principe voldoende om kanker te veroorzaken
GEEN veilige drempelwaarde waaronder geen gezondheidsschade optreedt; het risico neemt toe met
de hoogte van de blootstelling.
Uitgaan van aanvaarde sterfte a.g.v blootstelling (1 extra kankergeval/jaar op 10.000
blootgestelden)
Voorbeelden: acrylamide, aflatoxine
Niet-Genotoxische carcinogenen
Bij niet genotoxische carcinogene komt het proces van kankervorming tot uiting via afwijkingen aan
de cellen
- blootstelling onder drempelwaarde: geen risico gezondheid
- voor deze stoffen bestaat een veilige grenswaarde (MAC-waarde)
Voorbeelden niet-genotoxische carcinogenen:
- kwarts (siliciumdioxide)
- cadmium
Group 1 Carcinogenic to humans 113 agents
Group 2A Probably carcinogenic to humans 73
Group 2B Possibly carcinogenic to humans 287
Group 3 Not classifiable as to its carcinogenicity to humans 503
Group 4 Probably not carcinogenic to humans 1
Teratogeen: veroorzaakt afwijkingen bij de foetus als de moeder tijdens de zwangerschap met de
stof in aanraking komt, deze inademt of inneemt.
Thalidomide = Softenon (1957 – 1961), Tegen zwangerschapsbraken, Ernstige aangeboren
afwijkingen
Ongeboren kinderen, babies
Bloed-hersenbarrière: barrière voor giftige stoffen nog niet ontwikkeld
Placenta: actief transportsysteem om stoffen af te weren. Sterk polaire stoffen passeren
nauwelijks, lipofiele stoffen makkelijker. Foetus heeft weinig vetweefsel.
Bloed hersenbarrière: Alleen lipofiele, ongebonden stoffen, geïoniseerde verbindingen passeren
moeilijk. Bij pasgeboren baby's niet volledig ontwikkeld!
Placenta: actief transportsysteem om stoffen af te weren, biotransformatie-enzymen om stoffen af te
breken beschermen foetus.
Voorbeeld: amaranth E123 (kleurstof) 0,1% concentratie in het bloed t.o.v. concentratie in bloed
moeder. In VS verboden, in EU niet.
Methylkwik concentratie in hersenen foetus hoger dan in moeder
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Caelle. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.41. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now