Inhoud
Samenvatting Mediarecht......................................................................................................................1
Vrijheid van meningsuiting VS recht op eerbiediging van het privéleven.........................................11
Vrijheid van meningsuiting VS gezag................................................................................................15
Vrijheid van meningsuiting VS rechten van kinderen.......................................................................20
Overheidsregulering van audiovisuele media in Vlaanderen............................................................26
Zelfregulering en deontologie..........................................................................................................32
Auteursrechten en naburige rechten...............................................................................................36
De Europese interne markt en de media..........................................................................................40
Gastcollege CEO Streamz..................................................................................................................47
Mediarecht = het geheel van regels en beginselen die van toepassing zijn op het fenomeen media in
de ruimste zin van het woord
Oude en nieuwe media (tv, film, pers, sociale media, theaterstukken vroeger)
= elke tijd heeft een eigen soort medium
= oude media: tv (klassieke media) => belangrijke functie om mensen in te lichten
Verspreiders en makers van boodschappen/content
= degene die de boodschap tot bij de mensen brengen (verspreiders)
= degene die de inhoud maken (makers) bv journalisten, reclamebureaus
= kunnen ook samenvallen => media convergentie
Bv Telenet: brengen de programma’s tot bij de kijker thuis maar maken ook zelf content
= we zitten met regels die gemaakt zijn voor de oude media dus de vraag is dan hoe we die
toepassen op de nieuwe media?
Grondwet herschrijven OF toepassen op de evolutieve manier: grondwet interpreteren
volgens de huidige tijdsgeest
Mediarecht is complex
3 redenen
1 Continu nieuwe uitdagingen en ontwikkelingen
= economische ontwikkelingen: liberalisering van de markt
Vroeger: 1 zender, nu: ontzettend veel alternatieven, meer spelers, meer concurrentie, meer
conflicten => recht nodig om die conflicten op te lossen
= technologische ontwikkelingen:
, Bv reclame doorspoelen kon vroeger niet, maar reclame is inkomstenbron voor omroepen
dus zorgt ervoor dat deze inkomsten wegvallen => bedreiging businessmodel (ook opkomst
nieuwe media)
Leidt tot nieuwe uitdagingen voor het recht
2 Conflicterende belangen
= je hebt het recht om te schrijven, publiceren wat je wil maar dan kan je wel de rechten van een
ander schaden
= vrijheid van meningsuiting VS andere grondrechten (privacy, gelijkheid,…)
Bv journalist weet dat politicus buitenechtelijk kind heeft
Wat gaat voor: vrijheid van meningsuiting journalist OF recht op privéleven van politicus
= voorbeeld van een conflict
Bv haat uitspraken
Wat gaat voor: vrijheid van meningsuiting OF recht op niet te worden gediscrimineerd
Bv kinderrechten om kinderen te beschermen
Bv recht op eerlijk proces: zoals Bart de pauw => kan die nog een eerlijk proces krijgen als er al voor
het proces zoveel over geschreven werd in de media?
3 Regels van verschillende overheden
= in Vlaanderen: Mediadecreet
= België: bescherming persoonsgegevens
= EU: vrije concurrentie, vrijheid verkeer
= WHO: auteursrechten
Regels zijn afkomstig uit verschillende rechtsbronnen zorgt ervoor dat mediarecht complex is
Vrijheid van meningsuiting
= je mag doen wat je wil, totale vrijheid om te zeggen, schrijven, publiceren, tenzij het verboden
wordt door de overheid
dictatuur: alles is verboden, tenzij expliciet toegelaten (omgekeerde van vrijheid)
Als alles vrij is, waarom is er dan mediarecht?
= om de vrijheid van anderen te beschermen (privacy, gelijkheid)
= uit algemeen belang (pluralisme, eerlijke concurrentie)
,1. Bronnen => waar vinden we vrijheid van meningsuiting?
2. Grondslagen => waarom vinden we dat zo belangrijk?
3. Toepassingsgebied => wat beschermen we onder meningsuiting?
4. Beperkingen => hoe ver kunnen we gaan in die vrijheid van meningsuiting?
1. Bronnen
1791: amendement (First Amendment US Constitution)
= congres mag de vrijheid van meningsuiting niet beperken
= absoluut verbod
= zeer grote bescherming in de VS voor vrije meningsuiting
1831: Belgische grondwet
= in 3 artikels is de vrijheid van meningsuiting verankerd
= zie wetgevingsbundel => art. 19 25 en 150
= art 19 => vrijheid van meningsuiting (vrij algemeen)
= art 25 => je mag iets niet publiceren, wordt alvorens de publicatie gezegd= censuur
=>cascadeaansprakelijkheid: alleen de auteur is verantwoordelijk
= art 150 => de jury (= Hof van Assisen) is bevoegd voor drukpersmisdrijven
1950: Europees verdrag voor de rechten van de mens (Raad van Europa)
= ter bescherming van de mensenrechten
= ook bepaling vrijheid van meningsuiting
= art. 10 => zeer lang artikel ipv amendement VS
=>wanneer kan de vrijheid beperkt worden? = zie art 10
=>men is voorzichtiger in Europa wat betreft de vrije meningsuiting = komt door
WO II waardoor het optimisme over meningsuiting verkleint is
US Supreme Court (hooggerechtshof VS)
1966: BUPO (VN)
= gelijkend met art.10
2009: EU-Handvest (Europese Unie)
= Hof van Justitie => ziet toe op alle Europese regels
= aparte bepaling waarin de beperkingen plaatsvinden
= art 10,11,52
Vrijheid van meningsuiting en andere grondrechten tegenover elkaar gaan afwegen
2. Grondslagen
Twee soorten:
, - Instrumentele grondslagen
= de vrijheid van meningsuiting moeten we beschermen omdat daar gunstige gevolgen uit
voortkomen => focus ligt op het gunstig effect
Bv democratie
Individuele zelfontplooiing => mensen moeten zichzelf kunnen ontwikkelen, ontplooien =>
daarom is vrijheid van meningsuiting van belang, je kan je pas zelf ontplooien als je je mening
kan geven en vrij kan zijn
Deliberatieve democratie => we moeten onze stem kunnen uitbrengen maar ze moeten
alvorens ze deze stem uitbrengen voldoende geïnformeerd zijn (ideaalbeeld)
= persvrijheid is dus essentieel = het is de taak van de pers om de politieke boodschap bij de
burgers te brengen zodat ze een doordachte keuze kunnen maken
Arrest: Handyside (1976) (uitspraak EVRM)
= de vrijheid van meningsuiting vormt 1 van de essentiële fundamenten van een
democratische samenleving, 1 van de basisvoorwaarden voor haar vooruitgang en voor de
ontplooiing van elk individu (verregaande acceptatie van vrijheid meningsuiting)
= boek: The Little red Schoolbook => moedigde jongeren aan om maatschappelijke normen in
vraag te stellen
Er stonden pagina’s in over seks, alcohol en drugs => goede zeden werd aangetast dus boekje
werd verboden en mocht niet meer worden uitgebracht
=>Europees hof voor de rechten van de mens doet uitspraak = het boekje mag verboden
worden ter bescherming van de goede zeden (beperking van vrijheid van meningsuiting)
Waarheid (John Stuart Mill) = als we leven in een samenleving waar iedereen vrije
meningsuiting heeft, dan zal de waarheid te boven komen we leven dan in een ‘free
marketplace of ideas’ waar de meeste krachtige ideeën het zullen halen
Europees hof verwijst vaak naar de waarheid
Bv arrest Azerbeidjan vs Fatullayev: journalist zegt dat beiden verantwoordelijk zijn voor het
conflict => journalist werd gestraft en die zaak komt voor het Europees Hof en wat het hof
daar zegt is dat de vrijheid van meningsuiting beschermd moet worden omdat die ons tot de
waarheid zal leiden
Discussie: fake news moeten NIET onder de vrijheid van meningsuiting beschermd worden =>
want vrijheid van meningsuiting moet ons naar de waarheid leiden
! toch mag je dit niet zomaar laten verbieden => het is moeilijk voor de overheid om te
kunnen bepalen wat waar is en wat niet waar is + onware informatie kan op zich wel
waardevol zijn omdat mensen die wél de waarheid spreken zo gedwongen worden om hun
echte informatie te verfijnen (‘het zwaard van de waarheid kan maar scherp gehouden
worden als het wordt uitgedaagd door onware informatie’)
Mag de VRT een platform geven aan antivaxers die hun mening gaan verkondigen? =>
discussies: kritiek dat VRT die man aan het woord laten omdat
Beter niet uitgezonden of net wel? => het is moeilijk voor de overheid om te bepalen wat
waar is
Welke meningen zijn verboden in België?
= is de regering van plan om een verbod in te voeren voor de verspreiding van fake news? =>
we weten dit niet (voorlopig geen algemene wet die onware info verbiedt)
= we hebben wel specifieke wetten die de verspreiding van onwaarheden gaan verbieden:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller carol01. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.96. You're not tied to anything after your purchase.