Summary
Samenvatting "Kijken naar kinderen B"
- Course
- Institution
Samenvatting van "Kijken naar kinderen B: in dialoog met kinderen"
[Show more]
Seller
Follow
anblondeel
Content preview
KNK B: in dialoog met kinderen1 In dialoog met kinderen met hun diverse behoeften............................................................................................ 3
1.1 De basisbehoeften stimuleren...................................................................................................................... 3
1.1.1 Hoe aandacht voor de psychologische basisbehoeften onze dialoog helpt afstemmen ..................... 3
1.2 De basisbehoeften en motivatie................................................................................................................... 3
2 Fundamenten voor een positieve dialoog en relatie: de basishoudingen waarderen en vertrouwen ................. 4
2.1 Belang van een positieve relatie ................................................................................................................... 4
2.1.1 De acceptatiedriehoek ......................................................................................................................... 6
2.2 De plaats van dialoog binnen een positieve relatie ...................................................................................... 6
2.2.1 De gesprekssoorten ............................................................................................................................ 7
2.2.2 In dialoog treden met kinderen ........................................................................................................... 7
2.2.3 Hoe we kijken naar kinderen beïnvloedt hoe we in gesprek met hen gaan ........................................ 8
2.3 Waarderen en vertrouwen als fundamenten voor een positieve relatie en dialoog ................................... 8
3 Sleutels tot waarderen en vertrouwen ................................................................................................................. 9
3.1 Houding in communiceren ........................................................................................................................... 9
3.1.1 Opvoedingsstijlen ................................................................................................................................ 9
3.1.1.1 Aansturende stijl (sturen en in contact) .......................................................................................... 9
3.1.1.2 Begeleidende stijl (volgen en in contact) ...................................................................................... 10
3.1.1.3 Laat-maar-waaien stijl (volgen en uit contact) .............................................................................. 10
3.1.1.4 Controlerende stijl (sturen en uit contact) .................................................................................... 10
3.1.2 Hoe in dialoog treden ........................................................................................................................ 11
3.1.2.1 Kwaliteitsvol communiceren en algemene gespreksvaardigheden .............................................. 11
3.1.2.2 De aandacht voor dialoog bij problemen en conflicten ................................................................ 12
3.2 Feedback geven .......................................................................................................................................... 15
3.2.1 Wat is feedback? ................................................................................................................................ 16
3.2.2 Wel doel heeft feedback? .................................................................................................................. 16
3.2.3 Hoe verhoudt feedback zich tot de basishoudingen van de leerkracht ............................................ 16
3.2.4 Wel effect heeft goede feedback op leerlingen en hun basisbehoeften ........................................... 16
3.2.5 Hoe geven we goede feedback? ........................................................................................................ 16
3.2.5.1 Feed-up: wat moet ik leren en waarom? ...................................................................................... 17
3.2.5.2 Feedback: waar sta ik nu? ............................................................................................................. 17
3.2.5.3 Feed-forward: wat doe ik hierna? ................................................................................................. 17
3.2.5.4 Aandachtpunten bij het geven van feedback ................................................................................ 17
3.2.5.5 Feedback en de basishoudingen ................................................................................................... 18
3.2.6 Leeropbrengsten vergroten aan de hand van feedback .................................................................... 18
~1~
, 3.2.7 Tips voor effectieve feedback en de relatie met de ‘growth mindset’ .............................................. 19
3.2.7.1 Wat is effectieve feedback? .......................................................................................................... 19
3.2.8 Modelleren van effectieve feedback ................................................................................................. 20
3.2.9 Het krijgen van feedback ................................................................................................................... 20
3.3 De betekenis van belonen en straffen als opvoedkundig middel............................................................... 20
3.3.1 Gedragspsychologie ........................................................................................................................... 20
3.1.1.1 Straffen .......................................................................................................................................... 21
3.1.1.2 Belonen .......................................................................................................................................... 21
3.1.1.3 Principes gedragspsychologie ........................................................................................................ 21
3.1.1.4 Wat is gedrag? Beschrijving of interpretatie ................................................................................. 21
3.3.2 Effect van belonen en straffen op gedrag .............................................................................................. 21
3.3.3 Hoe verhouden belonen en straffen zich tot motivatie..................................................................... 22
3.3.4 Hoe verhouden belonen en straffen zich tot een positieve relatie ................................................... 23
3.3.5 Inzet gedragsveranderingsprogramma .............................................................................................. 24
3.3.5.1 Belangrijke aandachtspunten bij inzet gedragsveranderingsprogramma ..................................... 24
3.3.6 Om bij stil te staan… .......................................................................................................................... 24
3.3.7 Alternatieven voor belonen en straffen ............................................................................................ 25
4 Samen aan de slag ............................................................................................................................................... 25
4.1 Samenwerken ............................................................................................................................................. 25
4.2 Participatie van kinderen ............................................................................................................................ 26
4.2.1 Samenwerken met kinderen .............................................................................................................. 26
4.2.2 Niveaus van samenwerken ................................................................................................................ 27
4.2.3 Kindcontacten .................................................................................................................................... 27
4.2.4 Effecten van samenwerken................................................................................................................ 28
4.2.5 Leerlingenparticipatie ........................................................................................................................ 28
4.3 Emancipatorisch opvoeden ........................................................................................................................ 29
4.3.1 Wereldburgerschap ........................................................................................................................... 29
4.3.1.1 Onderwijs en burgerschap............................................................................................................. 30
4.3.1.2 Burgerschapsonderwijs ................................................................................................................. 30
4.4 De basisbehoeften stimuleren door samen aan de slag te gaan ................................................................ 31
4.4.1 Verbondenheid: ik hoor erbij ............................................................................................................. 31
4.4.2 Competentie: ik kan het..................................................................................................................... 31
4.4.3 Autonomie: ik wil het zelf .................................................................................................................. 31
~2~
,1 In dialoog met kinderen met hun diverse behoeften
1.1 De basisbehoeften stimuleren
• Vanuit de dialoog willen we een positieve relatie opbouwen met en kinderen stimuleren om te
groeien
• Elk kind heeft andere basisbehoeften, hierop dient de communicatie afgestemd te worden
Afhankelijk van het kind wordt dit ook nog bijgestuurd
• Basisbehoeften:
o Verbondenheid: ik hoor erbij
o Autonomie: ik wil het zelf
o Competentie: ik kan het
• Optimale ontwikkeling wanneer aan de drie basisbehoeften voldaan wordt (zowel thuis als op
school)
Thuis in mindere mate? → Extra inspanning van de leerkracht
1.1.1 Hoe aandacht voor de psychologische basisbehoeften onze dialoog helpt afstemmen
• “Het kind” bestaat niet
• Er is een grote diversiteit onder kinderen op het vlak van basisbehoeften
o Dialoog hierop afstemmen, kinderen verschillen op het vlak van bv.:
▪ Introvert-extravert
▪ Wel/geen beslissingen nemen
▪ Denkers-doeners
▪ Wel of niet affectief
▪ Moedertaal
▪ Etc.
1.2 De basisbehoeften en motivatie
• Iedereen heeft intrinsieke motivatie om zich te ontwikkelen
• Intrinsieke motivatie: meest wenselijke toestand om diep en succesvol te kunnen leren, de
leerling/student verdiept zich in de leerinhoud omdat hij dit boeiend vindt en er meer over te
weten wil komen
• Extrinsieke motivatie: je voert een activiteit uit om een uitkomst te bereiken die buiten de
activiteit ligt (vb.: een sticker na het afwerken van oefeningen)
• Wanneer de leerling niet gemotiveerd is, probeer je als leerkracht er achter te komen wat de
leerling dwarszit (neem de tijd hiervoor)
o Wanneer leerlingen weinig spontane interesse tonen voor hun studiemateriaal, kan je
als leerkracht hier op inspelen
• Motivatie is belangrijk om leren en presteren te bevorderen
• Autonomie:
o Bevorderende factoren:
▪ Verhogen intrinsieke motivatie
▪ Vb.: aanbieden van keuze → een schrijfopdracht waarbij de leerlingen de keuze
krijgen tussen verschillende onderwerpen, hierbij kunnen ze kiezen voor iets
waarin ze geïnteresseerd zijn
~3~
, o Dwarsbomende factoren:
▪ Doen intrinsieke motivatie dalen
▪ Vb.: gedragscontrolerende factoren: deadlines opleggen, limieten stellen
• Competentie:
o Bevorderende factoren:
▪ Verhogen intrinsieke motivatie
▪ Het creëren van een leeromgeving waarin kinderen worden uitgedaagd op hun
niveau (→ de zone van naaste ontwikkeling)
• Verbondenheid:
o Bevorderende factoren:
▪ Een positieve relatie aangaan met de leerlingen, zorgen voor een veilige,
vertrouwende pedagogische relatie
▪ Constructieve, motiverende dialoog is van belang
▪ Inzetten op ‘vertrouwen’ en ‘waarderen’
• Wanneer een kind beperkt wordt in zijn psychologische basisbehoeften, raakt dit de intrinsieke
motivatie. Willen we de motivatie en psychologische basisbehoeften ondersteunen, dienen we
onze dialoog en taal hierop af te stemmen
Een empathische houding is een startpunt, we dienen sensitief en responsief met kinderen om
te gaan en hierbij rekening te houden met de psychologische basisbehoeften
2 Fundamenten voor een positieve dialoog en relatie: de
basishoudingen waarderen en vertrouwen
2.1 Belang van een positieve relatie
• De basis voor een positieve relatie is een goede dialoog
• 5 essentiële elementen (volgens Rogers & Gordon) van een goede dialoog:
o Gelijkwaardigheid: de verhouding tussen leerkracht en leerling houdt vaak een
machtsverschil in. Daardoor dreigt het verhaal van het kind wel eens vergeten te
geraken. Door een gevoel van druk, kan het kind sociaal wenselijke antwoorden geven.
Om in te zetten op een goede dialoog, moet de leerkracht in staat zijn om deze
ongelijkheid op te heffen, en door goed te luisteren een gelijkwaardige gesprekspartner
te worden. Het kind wordt serieus genomen, en gerespecteerd in zijn gevoelens,
gedachten en meningen
o Authenticiteit: iemand gedraagt zich hoe hij is, zonder zich te verschuilen achter een
façade. Er is echtheid door overeenstemming (= congruentie) tussen gevoelens en
gedrag, tussen denken en doen
o Acceptatie: wanneer je de ander als persoon met zijn meningen en gevoelens aanvaardt.
Hoe beter je de ander als persoon kan accepteren, des te meer veiligheid en warmte de
relatie zal bieden
o Empathie: het zich kunnen verplaatsen in de gevoelens van de ander, zonder hierover te
oordelen. Je hoeft zelf niet die gevoelens te hebben om empathisch te kunnen zijn
o Ontvankelijkheid: zowel de leerling als de leerkracht moeten bereid en in staat zijn om
met elkaar in dialoog te treden, rekening houdend met alle bovenstaande elementen
~4~
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anblondeel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.35. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now