Forensische Psychiatrie Werkgroepen compleet
Werkgroep 1:
- Hoofdstuk 1 en 2; Boek ‘Forensische Psychiatrie en de Rechtspraktijk’.
- Documentaire van Roy Dames: Max, een leven in tbs.
Werkgroep 2:
- Hoofdstuk 3-17; Boek ‘Forensische Psychiatrie en de Rechtspraktijk’.
- Liem M.C.A. &...
,Werkgroep 1
Verplichte literatuur
- Hoofdstuk 1 en 2; Boek ‘Forensische Psychiatrie en de Rechtspraktijk’.
- Documentaire van Roy Dames: Max, een leven in tbs.
Hoofdstuk 1 - Psychiatrische stoornis en diagnostiek
Om te kunnen spreken van een psychiatrische ziekte moet sprake zijn van lijdensdruk en/of
sociaal disfunctioneren. Maar psychische klachten en verschijnselen komen veel voor, ze
horen bij het leven. De vraag is wanneer dergelijke psychische klachten en verschijnselen
ernstig genoeg zijn om van een psychiatrische ziekte te spreken. Dit wordt ook bepaald door
sociale en culturele normen. Psychiatrie is nooit waardevrij en wordt gekleurd door tijd en
plaats.
Bij de werking van de hersenen wordt onderscheid gemaakt tussen neurologische en
psychische functies.
- Neurologische functies → zintuiglijke waarnemingen, reflexen en motoriek.
- Psychische functies → complexer van aard en zijn niet op één plaats in de
hersenen te lokaliseren zijn. Psychiaters beschouwen psychische klachten
en verschijnselen als symptomen van stoornissen van de psychische
functies.
- Er zijn drie psychische hoofdfuncties:
1) Cognitieve functies → zoals opnemen en verwerken van
informatie.
2) Affectieve functies → zoals voelen.
3) Conatieve functies → zoals motivatie en gedrag.
Dit alles in beschouwing genomen kan tot de volgende definitie van een psychische stoornis
worden gekomen:
- Psychiatrische stoornissen → zijn stoornissen in de cognitieve, affectieve en
conatieve functies van de hersenen. Deze stoornissen gaan gepaard met psychische
klachten en verschijnselen, die lijdensdruk en beperkingen in het sociaal functioneren
veroorzaken. Dit kan worden beschouwd als symptomen van de psychiatrische
stoornis.
- Psychiatrische diagnostiek → het vaststellen van de psychiatrische stoornis
aan de hand van psychische symptomen.
Het probleem is wel dat psychiatrische ziekten niet aantoonbaar zijn in de hersenen. Voor
het diagnosticeren van deze ziektebeelden zijn subjectieve ervaringen en het sociale
disfunctioneren van de betrokkene dan ook belangrijk. Daarom spreekt men in de
psychiatrie meestal niet van ziekten, maar van stoornissen.
Doelen en onderdelen van psychiatrische diagnostiek
Doelen:
- Het doel van psychiatrische diagnostiek is:
1) Het vaststellen of er sprake is van een stoornis; zo ja
2) Welke stoornis;
, 3) Wat de mogelijke oorzaken zijn; en
4) Wat de aangewezen behandeling is.
Onderdelen:
- In grote lijnen is de psychiatrische diagnostiek in tweeën te delen: (1) de anamnese
(het vragen naar psychiatrische klachten en mogelijke oorzaken) en (2) het eigenlijke
onderzoek (het vaststellen van psychiatrische symptomen).
1) Heteroanamnese
- Middelenanamnese → oorzaken die verband houden met
geneesmiddelen, alcohol of drugs.
- Psychiatrische voorgeschiedenis → eerdere episoden van een
psychiatrische stoornis; keuze van behandeling.
- Lichamelijke anamnese en eventueel lichamelijk onderzoek →
lichamelijke oorzaken.
- Sociale anamnese → psychosociale oorzaken.
- Biografische anamnese → verworven psychische
kwetsbaarheden.
2) Het symptoomonderzoek
- Observatie → objectieve symptomen.
- Testen → objectief meten van psychische functiestoornissen.
Psychiatrische meetinstrumenten
In de psychiatrie wordt toenemend gebruikgemaakt van gestructureerde interviews en
vragenlijsten om symptomen van psychiatrische stoornissen vast te leggen. Door de
uitgebreide gestructureerde interviews kunnen de belangrijkste psychiatrische stoornissen
met een hoge tussenbeoordelaarsbetrouwbaarheid worden gediagnosticeerd. Om de ernst
van de stoornis vast te stellen maakt men gebruik van deze ernstinstrumenten als
vragenlijsten en korte interviews. Tegenwoordig spreekt men van ROM: Routine Outcome
Monitoring.
Psychologisch onderzoek
Door psychologen zijn veel gestandaardiseerde tests ontwikkeld om verschillende
psychische functies betrouwbaar te meten. Bekend zijn de intelligentietest en
persoonlijkheidstests. Van toenemend belang zijn de neuropsychologische tests die
specifieke hersenfuncties meten, zoals aandacht, geheugen en taal.
Diagnose
Een psychiatrische diagnose heeft als doel het verklaren en begrijpen van de toestand van
de betrokkene om een doeltreffende behandeling te kunnen kiezen. De diagnose gaat over
de symptomen, lichamelijke, psychische en sociale oorzaken van de aandoening, de huidige
omstandigheden en het gedrag van de betrokkene en naasten.
Er worden twee typen diagnosen onderscheiden:
1) De syndroomdiagnose
- Oftewel descriptieve diagnose. Deze diagnose is alleen beschrijvend en geeft
geen informatie over de redenen en mechanismen van ontstaan. Hier worden
symptomen geordend tot groepen van samen optredende symptomen.
2) De structuurdiagnose
, - Oftewel diagnostische formulering. Deze diagnose beschrijft behalve de
symptomen ook waardoor het syndroom is ontstaan. Gaat in op de
somatische, psychische en sociale oorzaken. Daarom spreekt men ook wel
van het biopsychosociaal model:
- Hierbij wordt aandacht geschonken aan:
- Factoren die iemand kwetsbaar maken (predisponerende factoren);
- Factoren die de stoornis uitlokken (precipiterende factoren);
- Factoren die de stoornis onderhouden of versterken (onderhoudende
factoren).
Classificatie
Idealiter is een classificatie gebaseerd op de beschrijving van het syndroom, de oorzaken,
het ziekteproces en de prognose van het ziektebeeld. Omdat deze zaken in de psychiatrie
doorgaans nog niet met zekerheid zijn vast te stellen, berusten de huidige psychiatrische
classificatiesystemen grotendeels op syndroomdiagnoses.
Er zijn twee soorten classificaties:
1) Categoriale classificatie
- Deze gaat uit van een kwalitatief onderscheid tussen gezondheid en ziekte.
Een dergelijk classificatiesysteem bestaat uit duidelijk te onderscheiden
categorieën die elkaar niet overlappen. Elke categorie heeft kenmerkende
symptomen.
2) Dimensionale classificatie
- Hier beschouwt men ziekte als een uitsluitend kwantitatief afwijkende variant
van gezondheid. De aandoening wordt geplaatst op een continuüm: onder of
boven een afgesproken grenswaarde spreken we van een stoornis.
In de psychiatrie hanteert men op dit moment het categoriale classificatiesysteem. Het
gevaar is dat er ten onrechte een te groot waarheidsgehalte wordt toegekend aan de
betreffende indeling in ziektebeelden. Een tweede bezwaar is dat de psychiatrische
stoornissen zijn opgesplitsts in grote aantallen verschillende categorieën. Als gevolg hiervan
krijgen veel betrokkenen meer dan één diagnose.
De Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM)
De DSM geeft classificaties. In de DSM staat elke stoornis met diagnostische kenmerken,
prevalentie, behandeling, ontwikkeling etc. Sinds januari 2017 is in Nederland de vijfde
versie van het DSM-systeem in gebruikt: de DSM-5. Een van de wijzigingen in de DSM-5 is
het invoeren van criteria voor de ernst van de psychiatrische stoornissen. Daarmee wordt
een stap gezet in de richting van een meer dimensionale classificatie. Men hoopt dat dit
meer recht doet aan de individuele verschillen tussen de betrokkenen en dat de classificatie
beter voorspelt welke behandeling de juiste is.
De rol van context en intacte psychische functies
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Selmaa. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.39. You're not tied to anything after your purchase.
