Samenvatting Hoofdstuk 2 en 3; Bevorderen van gezondheid en gezond gedrag
28 views 2 purchases
Course
Gezondheidsbevordering
Institution
Hogeschool Arnhem En Nijmegen (HAN)
Book
Bevorderen van gezondheid en gezond gedrag, 1e herziene editie met MyLab NL toegangscode
Samenvatting van hoofdstuk 2 en 3 vanuit het boek; Bevorderen van gezondheid en gezond gedrag. De samenvatting is gemaakt voor het vak gezondheidsbevordering, module 6.
Bevorderen van gezondheid en gezond gedrag
Hoofdstuk 2; Determinanten die (gezond) gedrag verklaren
Waarom is een gedragsverandering niet eenvoudig?
Een groot deel van ons gedrag vindt automatisch plaats. Het is lastig om deze vaste patronen te
doorbreken. Veel gedrag zetten we ook bewust in, zoals bewegen. Je kiest er namelijk bewust voor
om iedere dag iets aan beweging te doen (bijvoorbeeld fietsen, wandelen of een sport uitoefenen).
Welke determinanten (factoren) spelen een rol bij een gedragsverandering?
Er zijn een aantal theorieën en modellen die in kaart brengen welke determinanten (threat –
expectations – cues to actions) van invloed kunnen zijn op het in stand houden van bepaald gedrag.
2.1 Inspelen op automatisch gedrag
2.1.1 Gecontroleerd en automatisch gedrag
Gecontroleerd gedrag heeft betrekking op gedrag waarover de persoon nadrukkelijk heeft
nagedacht, omdat er een duidelijke trigger is (de gezondheid is verslechterd), of omdat hij ervan
overtuigd is dat ander gedrag beter voor hem is. De ontvanger is gemotiveerd om de boodschap te
verwerken. Dit is een bewuste route van beïnvloeden naar gezonder gedrag.
2.1.2 Landscaping
Verandering van automatisch gedrag werkt volgens andere principes dan verandering van
gecontroleerd gedrag. Automatisch gedrag vertoon je zonder dat je daar een duidelijk doel aan
koppelt. Dit gedrag is veelal onbewust en daarom lastig te veranderen. Om automatisch gedrag te
kunnen beïnvloeden wordt gebruik gemaakt van tekst, beeld, geluid of geur. Deze neem je vaak
onbewust tot je en daar handel je dan soms ook naar. Het inspelen op automatisch gedrag wordt
landscaping genoemd: het aanbrengen van visuele aanwijzingen of cues die leiden tot het
automatisch en niet-intentioneel in gang zetten van gewenst gedrag.
Een aantal voorbeelden van factoren die kunnen prikkelen om gedrag aan te passen:
- Zichtbaarheid (een lichtspoor leidt naar de trap in plaats van de lift)
- Wederkerigheid (wanneer iemand iets voor jou doet, ben je geneigd om iets terug te doen)
- Schaarste (bijvoorbeeld er zijn nog 2 kamer beschikbaar, je boekt snel)
- Sympathie (je wilt tegemoetkomen aan de ander omdat je hem/haar sympathiek vind)
2.1.3 Nudging
Wanneer je je doelgroep een duwtje in de juiste richting geeft, noemen we dat nudging. Nudging
gaat uit van het idee dat we de meeste keuzes automatisch maken en er niet te veel over nadenken.
Het maakt het gewenste gedrag makkelijker en het ongewenste gedrag moeilijker. Bijvoorbeeld het
gebruiken van een ontbijtbord i.p.v. dinerbord, hierdoor schep je minder op, maar niemand
weerhoudt jou er van om twee keer op te scheppen.
Een ander begrip is priming: een automatische verbinding tussen prikkels en gedrag uit een verleden
manifesteert zich later opnieuw. Bijvoorbeeld een opgeruimde omgeving met een zichtbare
prullenbak nodigt uit om je afval in de prullenbak te doen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Rienalda. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.39. You're not tied to anything after your purchase.
