Summary
samenvatting hoofdstuk 2 psychiatrie en filosofie
- Course
- Institution
Samenvatting hoofdstuk 2 Pychiatrie en filosofie van Gerrit Glas. hoofdstuk: wat is psychiatrische ziekte?
[Show more]
Seller
Follow
mavans
Content preview
Wat is psychiatrische ziekte? (Gerrit Glas H2)Diagnose: gericht op het individuele geval. In het gunstigste geval biedt een
diagnose:
Een beschrijving van een toestandbeeld met zekere duur (syndroom)
Een beschrijving van de veronderstelde aanleidingen of oorzaken voor dit
toestandsbeeld.
Een beschrijving van aangeboren of verworven kwetsbaarheid die heeft
bijgedragen aan het ontstaan van een stoornis.
Een beschrijving van de ziektebestendige factoren.
Een diagnosticus identificeert niet alleen maar voegt ook kleur toe in de
beschrijving. Hij zoekt naar oorzaken en aanleidingen.
Classificeren: bestaat uit het ordenen van objecten in groepen of klassen in
overeenstemming met een bepaalde relatie tussen die objecten. Classificatie is
altijd gericht op groepen van verschijnselen.
Taxonomie: de wetenschap van het classificeren (Taxon= Grieks voor klasse).
Beschrijving en verklaring kunnen elkaar in de taxonomie naderen, maar heel
vaak staan ze los van elkaar.
Er is in de grondslagendiscussie over de biologie veel te doen over de principes
waarop de taxonomie gebaseerd moet zijn, twee belangrijke benaderingen zijn de
nummerieke (statische) taxonomie en de cladistiek.
Nummerieke benadering: hierbij probeert men inductief (=van onderaf)
eigenschappen van objecten in groepen/clusters onder brengen op basis van
gelijkenissen. Vrij algemeen wordt aangenomen dat deze benadering in zuivere
vorm een onmogelijke opgave is en dat die tot veel onbruikbare clusters leidt.
Cladistiek: ordent op basis van evolutionaire informatie. Iedere stap in de evolutie
impliceert een nieuwe functionele aanpassing en daarmee een nieuw
organisatieprincipe of bouwplan volgens de cladistici. Dit bouwplan ligt
verankerd in genetische informatie.
Toestand (met een zekere duur) of proces- in-context?
Vandaag lijkt de eerste visie dominant te zijn. Toch is dit niet vanzelfsprekend,
nog geen halve eeuw geleden verdedigde men dat we af moeten van het
classificeren van psychiatrische stoornissen. Ziekte was voor deze denkers geen
toestand, geen ding: het is een dynamisch proces, de resultante van een
interactie tussen het organisme en zijn omgeving.
Categorie of dimensie; discrete entiteit of continuüm?
Categoraal: duidt op het aan- of afwezig zijn van ziekte. Men heeft de ziekte wel
of niet, er is geen tussenvorm.
Dimensionaal: duidt op de opvatting die ziekte ziet als iets gradueels: als
waarmeenbaar verschijnsel van variatie op een achterliggende dimensie.
De psychiatrie neigt momenteel naar een categoriale opvatting van ziekte,
ondanks het toenemend luider worden van de tegenstemmen.
Disposities (dimensies) vragen om een andere wijze van denken dan categorale
verschijnselen. Categorale verschijnselen heeft men, of heeft men niet. Om ze
vast te stellen heeft men de context niet nodig. Voor disposities geldt dit niet,
deze worden zichtbaar in een specifieke relatie met de context.
Beschrijvend of verklarend; statistisch of nosologisch?
, Aan de ene kant zijn er psychopathologen die stellen dat als classificatie meer wil
bieden dan een willekeurige indeling van symptoomclusters, deze gebaseerd
moeten zijn op causale(=oorzakelijke) hypothesen. Anderen menen dat dit in de
psychiatrie een brug te ver is en misschien ook wel helemaal niet hoeft.
Nosologische eenheid: een beschrijving van het toestandbeeld + het beloop + de
onderliggende oorzaken.
Nominalisme of realisme?
Volgens het realisme heeft kennis betrekking op een werkelijkheid die echt
bestaat. De realistische opvatting van ziekten houdt in dat de termen die voor
ziekten gebruikt worden, duiden op een werkelijkheid die echt bestaat. Volgens
het nominalisme zijn de begrippen waarin onze kennis ligt vervat, slechts namen
(nomen=naam). Deze namen zijn hulpmiddelen om het denkproces te
structureren. De onderscheidingen lopen ook hier weer parallel:
psychopathologen die neigen tot de ziekte-als-toestandbenadering, kiezen
meestal ook voor de discreteentiteitsopvatting voor de nosologie en voor het
realisme.
Objectivisme of evaluationisme (normativisme)?
Objectivisten menen dat het mogelijk is ziekten te definiëren los van enige
verwijzing naar waarden of sunjectieve waardering. Evaluationisten menen dat
het ziektebegrip inherent waardegeladen is. in de literatuur worden naast sterke
ook zwakke vormen van normativisme onderscheiden.
In tabel 2.1 op blz. 39 zijn de visies op ziekte samengevat.
Ziektemodellen:
Ziekte als subjetief lijden; ziekte als klacht: volgens deze opvatting is
ziekte hetzelfde als zich ziek voelen. Deze opvatting doet recht aan het feit
dat ziekte hinderlijk is, maar loopt vast op mensen die ziek menen te zijn
maar het niet zijn: klagers. De ontkenners zouden bij deze opvatting buiten
de boot vallen.
Ziekte is dat wat artsen behandelen: er zijn belangrijke bezwaren tegen dit
pragmatisme, zeker als het te ver wordt doorgevoerd.a als alleen zij die de
drempel van de spreekkamer passeren ziek zijn, dan is er, net als bij
subjectief lijden, geen grond voor ingrijpen in het geval van ontkennig,
onwil, risico of preventie.
Ziekte als laesie (=beschadiging): een benadering die in het voorafgaande
is aangeduid als nosologisch of biomedisch. Er kan pas van ziekte worden
gesproken als er een relatie is gelegd tussen oorzaak en aandoening.
Ziekte als gebrekkige adaptie: gaat om adaptie aan de omgeving in de
ruimste zin, niet om evolutionaire adaptie. Ziekte uit zich volgens dit
model als psychofysiologische desorganisatie. Desorganisatie kan in
allerlei gradaties van ernst voorkomen.
Ziekte als uiterste op een continuüm: ziekte en gezondheid zijn geen
afgebakende domeinen, maar ze lopen in elkaar over.
Ziekte als afwijking van een statistische norm: het bezwaar tegen dit
model is vooral dat het te breed is; er zijn afwijkingen van de norm die
geen last opleveren (zoals lang zijn) en sommige die zelfst voordeel
opleveren (superieure intelligentie).
Ziekte als biologisch nadeel: sluit aan bij het vorige, maar probeert de
norm tussen ziek en niet-ziek te vinden in het criterium ‘biologisch nadeel’.
Ziekte als vermomde prescriptie (of handelingsplan): de term ziekte heeft
betrekking op situaties waarvan medici vinden dat deze om medisch
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mavans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.34. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
84669 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now