Summary
Samenvatting de juridische gereedschapskist
- Course
- Institution
- Book
Hierin is alle literatuur verwerkt van blackboard
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
sanne199951
Content preview
Lisanne van Gils, ERE1V.DJuridische gereedschapskist
Hoofdstuk 1
Rechtsregels hebben als doel om menselijke gedragingen te ordenen en daarmee ook te
uniformeren, doordat ze voor iedereen gelijkelijk van kracht zijn. Rechtsregels beogen dus
een zekere maatschappelijke ordening van menselijk gedrag. Dat gebeurt door het
vaststellen van voorschriften waarin gedragingen worden benoemd in termen van
bevoegdheden en verplichtingen. De meeste rechtsregels beogen door het voorschrijven van
gedrag een zekere gerechtigheid te bevorderen. Tegelijk speelt bij rechtsregels de
doelmatigheid vaak een rol. Het recht bestaat grotendeels uit een verzameling van regels die
betrekking hebben op het handelen van mensen als leden van de samenleving en op de
organisatie van die samenleving. Het recht heeft twee belangrijke functies:
Het ordenen en uniformeren van menselijk gedrag door het stellen van regels
Het handhaven ervan
Onder de term ‘recht’ verstaan we het geheel van geldende rechtsregels. We gebruiken
daarvoor de term positief recht, een synoniem daarvoor is objectief recht. Dit is een
optelsom van alle rechtsregels die op dit moment in Nederland gelden.
Positief recht het geheel van geldende rechtsregels
DUS NIET morele-, religieuze-, fatsoensregels, afgeschafte- en nog niet ingevoerde
rechtsregels.
Een tweede vorm van recht is subjectief recht. Dit is de bevoegdheid die iemand in een
concreet geval aan een regel van objectief recht ontleent. Een recht is een aan het
objectieve recht ontleende, individuele bevoegdheid. Het woord ‘recht’ heeft dus twee
betekenissen:
- Algemene regel(s) (law)
- Individuele bevoegdheid (right)
Iedere individuele bevoegdheid die iemand jegens een ander of jegens alle anderen kan
doen gelden, moet altijd berusten op een algemene regel.
In de rechtsbronnen is te vinden uit welke rechtsregels het positieve recht bestaat.
Rechtsbronnen in het Nederlandse recht:
De wet
De jurisprudentie
De gewoonte
Verdragen
Het staat ieder land in beginsel vrij in zijn wetgeving te regelen wat het nodig acht, en te
bepalen welke bevoegdheden aan het bestuur en de rechterlijke macht toekomen. Dit
verschijnsel wordt soevereiniteit genoemd. Naast nationaal recht geldt binnen staten ook
internationaal recht.
Regels die betrekking hebben op de rechten en plichten van personen in hun onderling
verkeer, worden regels van materieel recht genoemd. Zij zijn op de inhoud gericht. Regels
over de wijze van procederen bij de rechter worden regels van formeel recht genoemd.
Formeelrecht wordt ook procesrecht genoemd. Pas als er moeilijkheden in het materieel
recht ontstaan komt het procesrecht in beeld.
, Lisanne van Gils, ERE1V.D
Staatsrecht
Het staatsrecht bevat de regels die betrekking hebben op de organisatie van de Staat en zijn
organen en op de bevoegdheden van die organen. Het omvat tevens de verhouding van
burgers tot de Staat en de mogelijkheden die de burgers hebben om invloed uit te oefenen
op het functioneren van de diverse staatsorganen. Het wettelijk fundament van het
staatsrecht wordt gevormd door de Grondwet. Het eerste hoofdstuk van de Gw gaat over de
grondrechten. Deze berusten op de gedachte dat de mens meer is dan alleen onderdaan van
de staat en dat de overheid dat meerdere heeft te eerbieden. Type grondrechten:
Vrijheidsrechten
Politieke rechten
Sociale rechten
Naast de grondwet en de organieke wetten bestaat het staatsrecht uit een aantal regels die
geleidelijk in het parlementaire leven zijn ontwikkeld en die niet in een wettelijke regeling
zijn vastgelegd, het gewoonterecht. Het gaat om de verhouding tussen regering en
parlement en om de gang van zaken bij de kabinetsformatie.
Bestuursrecht
Een synoniem voor bestuursrecht is administratief recht. De belangrijkste wettelijke regeling
van het bestuursrecht is de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Het bestuursrecht bevat
regels over het optreden van de bestuursorganen tegenover de burger en een eigen
procesrecht over de beslechting van geschillen. In het bestuursrecht staat de
rechtsverhouding tussen overheid en burger centraal, deze relatie komt voor een groot deel
tot uiting in de zogenoemde beschikking. Dit is een besluit van een bestuursorgaan in een
individueel geval. Het materiele bestuursrecht houdt zich in hoofdlijnen bezig met de
bevoegdheid van bestuursorganen tot het maken van beschikkingen en met de vereisten die
aan een rechtsgeldige beschikking worden gesteld. Beschikkingen zijn alleen geldig als ze in
overeenstemming zijn met de wet en met de zogenoemde algemene beginselen van
behoorlijk bestuur. Tegen een beschikking kan de burger bezwaar maken bij het
bestuursorgaan dat de beschikking uitvaardigde.
Strafrecht
Het materiele strafrecht geeft aan welke gedragingen strafbaar zijn, wie de dader is en welke
straffen voor het plegen van strafbare feiten kunnen worden opgelegd. Het materiele
strafrecht is grotendeels neergelegd in het Wetboek van Strafrecht. Het formele strafrecht
bevat voorschriften omtrent de gang van zaken bij de opsporing van strafbare feiten, het
onderzoek ter terechtzitting en de tenuitvoerlegging van de straf. Strafbare feiten kunnen
worden gepleegd door natuurlijke personen en door rechtspersonen. De belangrijkste
strafrechtelijke sancties zijn gevangenisstraf, hechtenis, taakstraf en geldboete (art. 9 Sr).
Burgerlijk recht
Het burgerlijk recht of privaatrecht heeft de juridische betrekking tussen personen onderling
tot onderwerp. Het burgerlijk recht is geregeld in het Burgerlijk Wetboek (BW). In het
materiele privaatrecht kan men twee hoofdgroepen van relaties onderscheiden:
Regels betreffende de persoon
o Personen- en familierecht
o Rechtspersonenrecht
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sanne199951. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.71. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
51662 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now