Summary
Biologie: Zenuwstelsel en Waarnemen - Samenvatting
- Course
- Level
- Book
Volledige samenvatting van de hoofdstukken Zenuwstelsel en Waarnemen. Bevat: samenvatting Zenuwstelsel, samenvatting Waarnemen, bijbehorende BINAS-tabellen.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
ValentijnVatSamen
Reviews received
Content preview
BIOLOGIE SAMENVATTINGH13 Zenuwstelsel, H14 Waarnemen & Gedrag en Seksualiteit
TOETSWEEK III
VALENTTIJN VAN DIJK
VWO V
, Hoofdstuk 13 - Zenuwstelsel
H13.1 - Het Centrale Zenuwstelsel
Je zenuwstelsel bestaat uit 2 delen: het centrale zenuwstelsel (CZS) en het perifere
zenuwstelsel. Het CZS bestaat uit de zenuwcellen (neuronen) in de hersenen en de zenuwcellen
in het ruggenmerg (BINAS 88B). Het perifere zenuwstelsel bestaat uit zenuwen, bundels uitlopers
van neuronen (BINAS 88A) die zintuigen verbinden met het CZS en het CZS met spieren en
klieren.
In de hersenen en ruggenmerg (BINAS 88C en J) zitten donkere delen (de grijze stof, bevat
neuronen) en lichte delen (de witte stof, bevat myeline). Het ruggenmerg is beschermd doordat
het in de hersenen in het wervelkanaal ligt, en omdat het is omgeven door drie
ruggenmergvliezen. De hersenen zijn ook goed beschermd: deze liggen in de schedel en zijn ook
omgeven door die hersenvliezen. Ook stroomt er veel hersenvloeistof door de hersenvliezen; dit
beschermd de hersenen nog meer. Om de hersenen te beschermen tegen ongewenste stoffen is
er een bloed-hersenbarrière die alleen bepaalde stoffen doorlaat. In de hersenen zitten de
endotheelcellen van de haarvaten strak tegen elkaar aan door tight junctions. Astrocyten, die
steuncellen (ofwel gliacellen) zijn met veel uitlopers, zijn ook belangrijk bij de uitwisseling tussen
bloed en hersenvocht. Zowel de astrocyten, endotheelcellen en haarvaten vormen de bloed-
hersenbarrière.
De grote hersenen (BINAS 88C) zijn het grootste deel van de hersenen. Ze bestaan uit 2
hersenhelften, die verbonden zijn via de hersenbalk. Zo geven de hersenhelften informatie aan
elkaar door; dit alles gebeurd in het grijze deel, de hersenschors.
Alles wat je hoort gaat vanuit je gehoor via impulsen via neuronen naar de sensorische centra
(BINAS 88C2). In het primaire gehoorcentrum komen die impulsen binnen en vindt
bewustwording plaats; je hoort geluid. Doordat je dit geluid koppelt aan geheugeninformatie in
het secundaire gehoorcentrum, kun je het geluid interpreteren en herkennen. Elk type zintuig
heft zijn eigen primair- en secundair gebied in de schors van zowel de linker- als de
rechterhersenhelft. In de primaire motorische schors zitten gebieden met neuronen die allemaal
een eigen groep spieren aansturen. Dit is verbonden met de secundaire motorische schors, die
informatie bevat over hoe spieren bewegingen gecoördineerd kunnen uitvoeren.
Alle zintuigelijke informatie gaat via de thalamus (BINAS 88C) naar de hersenschors. De thalamus
‘’stuurt’’ de impulsen van de zintuigen aan naar bepaalde gebieden in de hersenschors.
Dopamine is een stof die boodschappen van neuronen doorgeeft en je goed doet voelen.
De hypothalamus (BINAS 88C) in je hersenen regelt de homeostase en stuurt de hypofyse aan.
De hypofyse zorgt ervoor dat hormonen worden losgelaten. De hypothalamus bevat ook je
thermostaat (BINAS 87B) en je biologische klok.
De kleine hersenen (BINAS 88C1) spelen een rol in het coördineren van bewegingen. De
hersenstam bestaat uit de middenhersenen, de pons en het verlengde merg. De
middenhersenen spelen een rol bij reflexen. De pons verbindt de grote- en kleine hersenen. Het
verlengde merg is het overgangsgebied van de hersenen naar je ruggenmerg en bevat
regelcentra voor ademhaling, hartslag, slikken, en meer. Uit je gehele hersenen komen in totaal 12
paar (dus 24 in totaal) hersenzenuwen, waarvan ze zich allemaal (op de zwervende zenuw na)
binnen het gebied van het hoofd of de hals bevinden (BINAS 88L).
Je hersenstam gaat over in het ruggenmerg (BINAS 88J), dat de hersenen met het perifere
zenuwstelsel verbindt. Uit het ruggenmerg komen in totaal 31 paar (dus 62 in totaal)
ruggenmergzenuwen die verbinden met bepaalde organen. In het ruggenmerg-deel aan de
rugzijde zitten uitlopers van sensorische neuronen, die impulsen vanuit zintuigen naar het
1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ValentijnVatSamen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.43. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now