Hoofdstuk 11: Het cardiovasculair stelsel (bloed) + deel hoofdstuk 7 pathologie:
aandoeningen van bloed
Mannen hebben ong. 5-6 liter bloed in het lichaam
Vrouwen hebben ong. 4-5 liter bloed in het lichaam
De belangrijkste functies van bloed zijn:
Transport van opgeloste stoffen, gassen, voedingstoffen, hormonen en
afvalproducten
Stabilisering van de ph een de ionensamenstelling van de interstitiële vloeistof
Beperking van vloeistofverlies
Verdediging tegen ziekteverwekkers en gifstoffen
Stabilisering van de lichaamstemperatuur
Fysische eigenschappen van bloed:
Temperatuur is 38 graden
5x zo hoge viscositeit als water (stroperigheid)
Ph is 7,35-7,45 (gemiddeld 7,4
Bloed bestaat uit 2 bestanddelen:
Plasma
Celfragmenten
Plasma: water + opgeloste stoffen (eiwitten)
Voorbeeld belangrijke eiwitten in plasma:
Albumine handhaven osmotische druk
Fibrinogeen stolling
Immunoglobulines rol bij afweer
Celfragmenten: er zijn 3 soorten celfragmenten in bloed aanwezig:
1
Erytrocyt (rode bloedcel): ongeveer 1/3 van de cellen in je bloed zijn rode bloedcellen. Ze
hebben geen celkern.
Functie erytrocyt:
Vervoeren van zuurstof (02) en het afvoeren va koolstofdioxide (co2)
Belangrijk eiwit in erytrocyt:
Hemoglobine (HB): HB bevat veel ijzer, die zich bindt aan zuurstof. Hierdoor kan je via
de rode bloedcel zuurstof vervoeren
De aanmaak van rode bloedcellen: wordt ook wel erytropoëse genoemd. Dit gebeurt in het
rode beenmerg
Hemocytoblast (stamcel die kan rijpen tot allerlei cellen) Melyoide stamcel dan
rijpt ie door tot een goede rode bloedcel
EPO: stimuleert de aanmaakt van rode bloedcellen (wordt gemaakt in de nieren)
Hoe meer EPO hoe meer rode bloedcellen.
- Gevaar EPO injectie: verandering samenstelling bloed. Hematrocriet (hoeveelheid
rode bloedcellen in je bloed) kan hartprobleem veroorzaken
Anemie: ook wel bloedarmoede genoemd. (Te weinig HB of een tekort aan erytrocyt). Hier
kan je moe, duizelig, tachycardie (verhoogde hartslag), tachypneu (verhoogd AF) of bleek
van worden/krijgen.
De soorten oorzaken van bloedverlies kunnen zijn:
- bloedverlies
- verhoogde bloedafbraak
- gestoorde bloedaanmaak
Bloedverlies: kan acuut (trauma) zijn of chronisch (kanker, ulcus of menstruatie)
Verhoogde bloedafbraak (hemolyse): kan komen door aangeboren afwijkingen (bijvoorbeeld
sikkelcelziekte) of een verkeerde bloedtransfusie (met een verkeerde bloedgroep)
Verstoorde bloedaanmaak: kan komen door beenmerg beschadigen (bijv. leukemie), tekort
aan bouwstenen of een verminderde aanmaak van EPO
Sikkelvorming ziekte: de vorm van de bloedcel is anders (sikkelvormig). Dit komt omdat deze
patiënten een te weinig aan HB hebben. Hierdoor kunnen ze niet goed meer door de wand
en kunnen ze blijven haken en kunnen ze geen zuurstof meer afgeven aan achterliggend
weefsel. Patiënten met deze aandoening kunnen pijnklachten gaan ontwikkelen.
(Sikkelcelcrise)
Trombocyten (bloedplaatjes): hebben geen celkern, en leven ongeveer 9-12 dagen.
3
, Functies trombocyten:
Ze zijn belangrijk voor de stolling
Aanmaak van trombocyten: worden ook geproduceerd uit de hemocytoblast (stamcel).
Bloedstolling: stoppen van bloeden. Bloedstolling heeft 2 stappen:
Primaire hemostase
Secundaire hemostase
Primaire hemostase (bloedplaatjesfase): trombocyten betrokken. De trombocyten plakken
aan de wond kant (adhesie) en daarna gaan ze samen klonten op de plek van de wond
(aggregatie). Daar ontstaat dan een bloedplaatjes prop (1e stap van de stolling van bloed)
Secundaire hemostase (coagulatiefase): hier wordt een fibrinestolsel gevormd door
stollingsfactoren en vitamine K.
Trombocytopenie: te kort aan bloedplaatjes hierdoor werkt de stolling niet goed.
Hierdoor kan je bloedingsneigingen krijgen.
Trombocytose: te veel bloedplaatjes hierdoor kan je te veel stolling vormen (bloedprop).
Ook wel stollingsneigingen genoemd kan lijden tot trombose (prop die bloedvat afsluit)
en embolie (losgeraakt stolsel wat verderop een afsluiting kan veroorzaken)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisannevdboon. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.54. You're not tied to anything after your purchase.