Opdracht
Momenteel debatteren regering en parlement over de toevoeging van een ‘artikel 0’
aan de Grondwet. Bekijk dit voorstel en de memorie van toelichting daarbij
(Kamerstukken II 2015/16, 34516, 2 en 3) en ga na wat dit voorstel precies behelst.
a) Wat zouden de consequenties zijn van het opnemen van deze algemene bepaling
in de Grondwet (zie m.n. par. 4 van de toelichting)?
Artikel 0 algemene bepaling dat de Grondwet de democratie, de rechtsstaat en de
grondrechten garandeert. Het geeft de waarborgfunctie van de Grondwet.
b) Wat is de stand van zaken van het voorstel?
Grondwetswijziging, er komt nu een nieuwe kamer dus gelijktijdig met de nieuwe kamer.
Actualiteit
Vorig jaar publiceerde de Raad van State het document In gesprek: Bijdragen aan de
dialoog over de rechtsstaat. Hierin stelt de Raad het volgende:
‘De verwevenheid van wetgever en bestuur is toegenomen. Deze komt onder meer tot
uitdrukking in kaderwetten, vergaande delegatie van bevoegdheden en aanzienlijke
beleidsruimte van het bestuur en heeft de marges voor dwingend en (in)dringend
bestuurlijk optreden vergroot.’
Leg uit hoe kaderwetten e.d. zorgen voor deze verwevenheid van wetgever en bestuur,
maar ook de verwevenheid tussen wetgever, bestuur en rechtsprekende macht.
Kaderwetten wetgever geeft algemene lijnen/open normen
Uitvoerder geeft zijn eigen invulling aan een wet, dus verwevenheid met wetgever
De rechter gaat kijken of op de juiste manier invulling is gegeven aan de wet door de
uitvoerder
Extra opdrachten
Legitimatie van overheidsgezag ziet op de bereidheid tot aanvaarding van
machtsuitoefening en rechtsschepping door de overheid. In hoeverre kan het
Staatsrecht bijdragen aan de legitimatie van overheidsgezag en wat is het verschil met
de andere drie functies van het Staatsrecht?
Legitimatie in hoeverre accepteert de burger het gezag van de overheid
Opdracht bij week 2
Opdracht
Op 11 juli 2014 gaf de Koninkrijksregering aan aanwijzing aan de gouverneur van
Aruba (Stcrt. 2014, 20467). Kort gezegd komt de aanwijzing erop neer dat de
gouverneur de vaststelling van de begroting over 2014 aanhoudt en onderzoek doet
naar realiteit van de begroting en van de meerjarige ontwikkeling van de
overheidsfinanciën van Aruba. De regering van Aruba is woedend, de minister-
president gaat zelfs in hongerstaking.
a. Geef weer welke Koninkrijksaangelegenheid, naar de opvatting van de
Koninkrijksregering, in het geding is. Wat vindt u van deze grondslag voor de
interventie?
Er is sprake van een ondeugdelijk bestuur art. 43 lid 2 Statuut. Zij stellen zich op
deze grond, omdat het een vage norm is. Er is geen specifieke Koninkrijk
aangelegenheid.
, b. Leg uit op welke wijze (bestuurders of vertegenwoordigers) van Aruba invloed
konden uitoefenen op het geven van en de inhoud van de aanwijzing.
Ze hadden kunnen deelnemen in de vergadering van de raad van ministers, omdat
het hier ging over de begroting van Aruba o.g.v. art. 10 lid 1 Statuut
Actualiteit
Momenteel is een voorstel van rijkswet tot wijziging van het Statuut in behandeling
(het wetsvoorstel-Van Oven, later -Van Laar; Kamerstukken 27 570). De Staten-
Generaal hebben het voorstel aanvaard, nu (augustus 2021) ligt het voorstel voor
aanvaarding in de Staten van Aruba, Curaçao en Sint-Maarten (art. 55 lid 2 Statuut).
Het voorstel wil de zelfstandige algemene maatregel van rijksbestuur afschaffen,
behalve in ‘buitengewone gevallen van dringende aard’. Omdat het Statuut de
algemene maatregelen van rijksbestuur niet nader regelt, is het de vraag of daarop art.
89 lid 2 Gw van toepassing is. Sommige juristen menen dat art. 89 lid 2 Gw een
bepaling is die een landsaangelegenheid behartigt, andere juristen menen dat de
bepaling een Koninkrijksaangelegenheid betreft (zie voor de opvattingen: H.G.
Hoogers, De normenhiërarchie van het Koninkrijk der Nederlanden, Nijmegen: WLP
2009, p. 80-83).
Leg uit waarom het relevant is of art. 89 lid 2 Gw een lands- of een
Koninkrijksaangelegenheid is.
Een amvb over straffen is alleen mogelijk als daarvoor een wettelijke grondslag is. Als dit
een landsaangelegenheid is en dus alleen in Nederland geldt, dan kan de Rijkswetgever
zelfstandig amvb’s opstellen over straffen.
Als dit artikel een Koninkrijk aangelegenheid is dan kan de Rijkswetgever niet zelfstandig
een amvb opstellen over straffen, maar dan bestaat er geen wettelijke grondslag.
Opdrachten bij week 3
Actualiteit
Op 2 juni 2020 heeft de Tweede Kamer in eerste lezing een wetsvoorstel aangenomen
ter herijking van de grondwetsherzieningsprocedure. Lees het voorstel en de
toelichting daarbij, zie Kamerstukken II 35419, nr. 2-3. Wat beoogt het voorstel te
bereiken? Welke voor- en nadelen heeft het voorstel volgens u?
Het wetsvoorstel heeft tot doel om meer duidelijkheid te verschaffen over onderdelen van de
Grondwetsherzieningsprocedure, met name over welke Tweede Kamer de tweede lezing
moet doen. Het wetsvoorstel stelt dat alleen de Tweede Kamer die wordt gekozen na de
bekendmaking van de verklaringswet het voorstel kan behandelen en niet een latere Kamer.
Anders vervalt het voorstel. Voordeel is dat geen ontbindingsbesluit meer genomen hoeft te
worden o.g.v. art. 137 Gw. Nadeel is dat als de zittingsperiode heel kort is dat de tweede
lezing ook snel moet worden behandeld.
Opdracht bij week 4
Actualiteitsopdracht
Referenda zijn de laatste jaren nogal eens in het nieuws. Hét referendum bestaat
echter niet: er bestaan veel verschillende soorten. Het SP-Kamerlid Van Raak heeft
een initiatiefwetsvoorstel ingediend (Kamerstukken II 35 129) dat momenteel in
behandeling is bij de Staten-Generaal. Kort samengevat stelt hij het volgende voor.
Nadat een wetsvoorstel door beide Kamers is aangenomen, kan een groep van
kiesgerechtigden door middel van een inleidend verzoek vragen een referendum te
houden. Binnen een door de wetgever gestelde termijn moet vervolgens de steun
worden verworven van een grotere groep kiesgerechtigden. Indien ook dit aantal
steunverklaringen is verkregen, wordt overgegaan tot het houden van een referendum.
Het aan een referendum onderworpen wetsvoorstel vervalt van rechtswege als een
meerderheid van de opgekomen kiesgerechtigden.
, a. Licht toe waarom het nodig is om de Grondwet te wijzigen als een dergelijk
referendum wordt ingevoerd.
Het referendum is nu niet opgenomen in de wetsprocedure art. 81 e.v. Gw.
b. In art. 89b van het wetsvoorstel (Kamerstukken II 2018/19, 35 129, nr. 2) worden
onderwerpen genoemd die niet referendabel zijn. Kunt u toelichten waarom deze
uitzonderingen worden gemaakt?
Bij sommige onderwerpen is het onwenselijk. Dit soort thema’s vormen de kern van het
stelsel en deze willen ze niet onderwerpen aan het referendum.
c. Geef tot slot beredeneerd aan welke voor- en nadelen u aan invoering van een
dergelijk referendum ziet en of u alles bijeengenomen, invoering van het voorstel
steunt of niet.
Voordeel directe democratie
Nadeel Burgers hebben niet altijd kennis of geen goede afweging van het algemeen
belang.
d. Het oorspronkelijke wetsvoorstel is geamendeerd door een aangenomen
amendement-Van der Graaf (Kamerstukken II 2020/21, 35 129, nr. 14). Wat houdt dit
amendement in?
Strenge drempel van een meerderheid; ten minste gelijk aan een meerderheid van het aantal
bij de meest recente verkiezingen uitgebrachte geldige stemmen.
Opdracht bij week 5
1. Maak de volgende oefeningen:
a. Is delegatie mogelijk op grond van artikel 116 lid 1 Grondwet?
Nee
b. Vindt delegatie plaats op grond van artikel 116 lid 2 Grondwet?
Delegatie is toegestaan, want er staat een vorm van ‘regelen’. Of delegatie
plaatsvindt, moet je kijken in de desbetreffende wet.
c. Is delegatie mogelijk op grond van artikel 106 Grondwet?
Ja, er staat een vorm van ‘regelen’. In dit geval is het dus toegestaan.
d. Is subdelegatie mogelijk op grond van artikel 24 lid 1
Vreemdelingenwet?
Ja, er staat namelijk ‘bij of krachtens algemene maatregel van bestuur’.
e. Is subdelegatie mogelijk op grond van artikel 46 lid 2
Vreemdelingenwet?
Nee, er staat enkel ‘bij’. Het woordje ‘regels’ is alleen bij de Grondwet van
belang.
6. Lees het besluit van 24 juni 2019, Stb. 2019, 237 betreffende het app-verbod in
het verkeer. Welke vorm van geclausuleerde delegatie is toegepast bij deze
maatregel?
Het gaat om gecontroleerde delegatie. Zie art. 2b WVW
Actualiteit
Bij Wet van 27 maart 2019, Stb. 2019, 123 heeft de wetgever ter voorbereiding op de
terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie enkele wettelijke
voorzieningen getroffen. De wet bevat enkele opmerkelijke delegatiebepalingen.
1. Lees artikel X van de Verzamelwet Brexit.
a. Beargumenteer dat de delegatie in lid 1 staatsrechtelijk nauwelijks door de
beugel kan.
Deze bepaling is heel ruim geformuleerd, omdat er staat ‘ met het oog op een goed
verloop’. Er is dan ook twijfel of het primaat nog bij de wetgever ligt Aanwijzing 2.19.
Ook te zeggen is dat deze bepaling in strijd is met Aanwijzing 2.21 en 2.23.
b. De leden 3, 4, 5 bevatten verschillende vormen van clausulering van de
delegatie. Vergelijk deze vormen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bojansen2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.28. You're not tied to anything after your purchase.