In het document heb ik een samenvatting van het boek privaatrecht als opdracht vanaf hoofdstuk 16-23. Zo kort mogelijk samengevat. Dit boek gebruikt men bij Inleiding verbintenisrecht.
hoofdstuk 17 bronnen van verbintenis en de rechtshandeling
hoofdstuk 18 vertrouwensbeginsel
verklaring en rechtshandeling
hoofdstuk 19 vertegenwoordiging
ho
Written for
Universiteit Leiden (UL)
Rechtsgeleerdheid
Inleiding verbintenisrecht
All documents for this subject (3)
Seller
Follow
sadhanaD
Content preview
Boek: Privaatrecht als opdracht
Hoofdstuk 16 Inleiding Verbintenissenrecht
§ 16.1 Inleiding
Verbintenis: rechtsbetrekking tussen degene die een prestatie schuldig is en degene die daarop
recht heeft.
Vermogen bestaan uit:
- Actief-vermogensbestanddelen z.a. de zaken en vermogensrechten
- Passief-vermogensbestanddelen z.a. schulden (het terugbetalen van een geleende
geldsom, het teruggeven van een geleende zaak, het betalen van de huur enz.)
§ 16.2 Verbintenissenrecht; beginselen en kernbegrippen
Kernvraag in het verbintenissenrecht: wie is tot wat verplicht?
Aantal beginselen van belang bij beantwoording:
1. Beginsel dat men zijn toezegging en/of afspraken moet nakomen. Bij het negeren van
deze regel, zou het maatschappelijk leven ernstig ontwricht worden.
2. Beginsel dat een gerechtvaardigd vertrouwen op een bepaald gedrag van een ander
door die ander niet mag worden beschaamd, met name niet als dat vertrouwen is
gebaseerd op wat een ander op een bepaald moment zegt of lijkt te willen. Dit beginsel
is richtinggevend bij overeenkomsten.
3. Beginsel dat mensen in al hun doen en laten een zekere mate van zorgvuldigheid
moeten betrachten, gevaar moeten voorkomen en met name rekening moeten houden
met de gerechtvaardigde belangen van anderen.
Kernbegrippen in het verbintenissenrecht: ‘goede trouw’, ‘redelijkheid en billijkheid’ en
‘maatschappelijke zorgvuldigheid’.
§ 16.3 Verbintenissenrecht en maatschappelijk verkeer
Daarnaast staan de vele gevallen uit het leven van alle dag waarin niet de algemene norm, die
eist dat met andermans belangen moet worden gerekend, centraal staat maar juist een
concrete prestatie van een bepaalde ander wordt verwacht.
§ 16.4 Verwachtingen en verbintenissen
Wanneer is nu sprake van een gerechtvaardigde verwachting?
Aan verwachtingen van sociale/ morele aard worden door het recht op zich geen juridische
gevolgen gebonden vb. de belofte elkaar te trouwen, afspraak om iemand op te bellen enz.
3 mogelijkheden voor het kwalificeren van toezeggingen of afspraken:
1. Er is sprake van een verplichting van louter sociale/ morele aard
2. Er is een volwaardige juridische of afdwingbare verplichting ontstaan
, 3. Er is sprake van een natuurlijke verbintenis (niet afdwingbaar)
Er moet geoordeeld worden op basis van concrete feiten in een concrete situatie aan de hand
van het objectieve recht.
§ 16.5 Juridische bescherming van verwachtingen
De meest voor hand liggende juridische bescherming is de toekenning van een
vorderingsrecht.
Voorwaarde daarvoor is wel dat de verwachting betrekking heeft op een concrete en duidelijk
bepaalbare prestatie van een ander.
Prestatie moet ruim worden opgevat. Hieronder valt niet alleen het geven, maar ook een doen
en een nalaten.
Het recht kan in beginsel slechts tegenover één andere persoon worden ingeroepen. (relatief/
persoonlijk recht) Het rust niet op een goed, maar op een prestatie.
§ 16.6 De verbintenis als rechtsbetrekking en de wet
Het samenstel van vorderingsrecht en prestatieplicht vormt een rechtsbetrekking.
In BW staat dat alle verbintenissen ontstaan, of uit overeenkomst, of uit de wet.
De wetgever is onduidelijk geweest wat een verbintenis is. 2 andere mogelijkheden om kennis
te verwerven (memorie van toelichting van de wetgever op een wet en jurisprudentie
rechterlijke instanties)
§ 16.7 De verbintenis en de wetgever
Uit de memorie van toelichting zijn er wel aanwijzingen waaraan bij een verbintenis moet
worden gedacht. Een vereiste dat een subjectief vorderingsrecht bestaat, maar dat er daarmee
een corresponderende rechtsplicht bestaat.
§ 16.8 Verbintenis en rechtsplicht
Het is de taak van de wetgever dat mensen aan hun plichten nakomen. Welke betekenis aan
de term verbintenis moet worden gegeven (rechtsbetrekking of rechtsplicht) zal bijna altijd
zonder problemen kunnen worden afgeleid uit de context van de bepalingen die over de
verbintenis spreken.
§ 16.9 Onderscheiding van rechtsplichten
Het begrip verbintenis kan 2 betekenissen hebben:
1. De klassieke betekenis van rechtsbetrekking tussen 2 personen waarbij 1 persoon een
subjectief recht heeft op een prestatie terwijl daartegenover een rechtsplicht van een
ander staat.
, 2. Een element daaruit, de rechtsplicht. Wordt gebruikt als de rechtsband al bestaat maar
vervolgens nog moet worden uitgevoerd.
De wetgever onderscheidt 3 soorten rechtsplichten:
1. Rechtsplichten die geen verbintenis zijn;
2. Rechtsplichten die een rechtens afdwingbare verbintenis zijn;
3. Rechtsplichten die een rechtens niet-afdwingbare verbintenis zijn.
§ 16.10 Rechtsplichten die géén verbintenissen zijn
1. de algemene rechtsplichten (vb. de plicht om links te houden in het verkeer, stoppen
bij rood verkeerslicht enz.) Ze bestaan voor ieder lid van de samenleving zonder dat
men kan zeggen dat het om een concreet bepaalde verwachting van een bepaalde
persoon ten aanzien van een andere persoon betreft.
2. de algemene rechtsplichten die wel samenhangen met privaatrechtelijke rechten maar
toch geen onderdeel van een verbintenis kunnen zijn. (vb. de plicht om andermans
zaken niet te stelen, niet te beschadigen, niet ongevraagd te gebruiken enz.) Die rechten
werken algemeen tegenover iedereen en niet ten opzichte van één bepaald persoon.
§ 16.11 Rechtsplichten die wèl verbintenissen zijn
Een plicht om een bepaalde prestatie te verrichten ten opzichte van een bepaalde persoon die
een concrete prestatie verwacht. Is die verwachting gerechtvaardigd dan kan in het
verbintenissenrecht aan deze verwachting bescherming worden verleend door die verwachting
te erkennen als een vorderingsrecht. Sprake van een verbintenis.
Bestaat er eenmaal een verbintenis dan kan de nakoming hiervan afgedwongen worden via de
rechter. Ook wel een rechtens afdwingbare verbintenis genoemd.
§ 16.12 De natuurlijke verbintenis
Een natuurlijke verbintenis bestaat als aan een ‘normale’ afdwingbare verbintenis de
afdwingbaarheid wordt ontnomen door wet of rechtshandeling (vb overeenkomst)
Gentlemen’s agreement: In een rechtshandeling (overeenkomst) vastgelegde afspraken dat
rechten en verplichtingen die duidelijk verbintenissen zijn niet via een rechter kunnen worden
afgedwongen. Slechts sprake van een natuurlijke verbintenis.
De wetgever houdt er rekening mee dat een verwachting nog niet in aanmerking kan komen
als een relatief recht te worden erkend maar wel als zodanig sterk kan zijn dat er voor de
wederpartij een verplichting van zware morele aard kan worden aangenomen. De verplichting
wordt erkend als een natuurlijke verbintenis.
Goudse Bouwmeesterarrest
Nakoming van een natuurlijke verbintenis kan namelijk weliswaar niet worden afgedwongen,
maar als eenmaal een natuurlijke verbintenis door de schuldenaar is nagekomen, kan de
prestatie niet als onverschuldigd betaald door hem worden teruggevorderd. Het moet steeds
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sadhanaD. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.88. You're not tied to anything after your purchase.
