Summary
Samenvatting Biologie voor jou vwo 5 thema 1 regeling en 2 waarneming en gedrag
- Course
- Level
- Book
Samenvatting van het boek en wat extras van tijdens de les op TSG Zwolle
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Followmelissaschmitz
Reviews received
Content preview
Biologie samenvattingH1 Regeling
$1 Regeling en homeostase
- Homeostase: het in stand houden van een dynamisch evenwicht in het inwendige milieu van
organismen
- Een regelkring bestaat uit een sensor, een controlecentrum en een effector
- Via regelkringen worden bepaalde normwaarden gehandhaafd. Hierdoor is er een dynamisch
evenwicht
- Bij negatieve terugkoppeling heeft het resultaat van een proces een remmende invloed op het
proces
- Bij positieve terugkoppeling versterkt een toename van het resultaat het proces
- Homeostase is een voorbeeld van zelfregulatie op het organisatieniveau organisme
- Bij homeostase in meercellig organismen vindt communicatie tussen cellen plaats met
signaalmoleculen, zoals hormonen en neurotransmitters
$2 Hormonale regulatie
- Hormoonklieren (endocriene klieren) geven hormonen af aan het bloed
(secretie)
- Exocriene klieren (zweetklieren, speekselklieren) geven hun product af via
een afvoerbuis
- Hormonen regelen de werking van doelwitorganen waarvan de cellen
receptoren bezitten waaraan het hormoon kan binden
- Een hormoon kan processen in meerdere doelwitorganen regelen
- De mate van reactie van doelwitorganen wordt onder andere bepaald door
de hormoonspiegel (hormoonconcentratie) e=van een hormoon en het aantal
receptoren op de celmembranen van de cellen
- Hormonen reguleren vooral geleidelijke veranderingen
- De werking van hormonen die door het celmembraan heen kunnen:
- Een hormoonmolecuul bindt aan een receptoreiwit in het cytoplasma van en
doelwitcel
- Er wordt een hormoon-receptorcomplex gevormd dat via een kernporie naar het
kernplasma wordt getransporteerd
- Daar kan het bepaalde genen in het DNA aan- of uitzetten.
- Wanneer een gen aan staat, kan de cel eiwitten maken. De gevormde
eiwitmoleculen kunnen verschillende functies hebben
- De werking van hormonen die binden aan een receptoreiwit aan de buitenzijde
van het celmembraan van een doelwitcel:
- Aan de binnenzijde van het celmembraan wordt een second messenger
geactiveerd of gevormd. Deze kan bvb een enzym activeren. Het geactiveerde
enzym kan het signaal doorgeven aan een volgend signaalmolecuul, een specifieke
reactie op gang brengen in het cytoplasma of genen in het DNA aan- of uitzetten
- Signaalcascade (cascade): een signaal wordt in de cel via meerdere schakels
doorgegeven
, - De hypothalamus controleert veel homeostatische regelmechanismen en bestuurt het
hormoonstelsel doordat neuronen neurohormonen produceren en afgeven
- De hypofyse produceert oa hormonen die de werking van andere hormoonklieren beïnvloeden
- Werking van hormoonklieren en hun hormonen te vinden in binas 89A
- Inhibiting hormonen (IH) zorgen ervoor dat de endocriene cellen in de hypofysevoorkwab geen
hormonen geen produceren
- Releasing hormonen (RH) stimuleren de endocriene cellen in de hypofysevoorkwab juist om
bepaalde hormonen te produceren
$3 Het zenuwstelsel
- Indeling zenuwstelsel op grond van bouw:
- Het centrale zenuwstelsel: grote hersenen, kleine hersenen en ruggenmerg
- Het perifere zenuwstelsel: zenuwen
- Indeling zenuwstelsel op grond van functie:
- Het animale zenuwstelsel: regelt vooral de bewuste en onbewuste reacties (reflexen)
- Het autonome (vegetatieve) zenuwstelsel: regelt vooral de werking van inwendige organen
- Werking van het zenuwstelsel:
- Zintuigcellen (receptoren) vangen prikkels op en zetten deze om in
impulsen
- Prikkel: een invloed uit het milieu op een organisme
- Neuronen (conductoren) geleiden impulsen naar het centrale
zenuwstelsel, verwerken deze in het centrale zenuwstelsel en geleiden
impulsen vanaf het centrale zenuwstelsel
- Spieren of klieren (effectoren) reageren op impulsen afkomstig van het
centrale zenuwstelsel
- Gliacellen in het zenuwstelsel hebben een ondersteunende functie
- Zenuw: een bundel uitlopers van neuronen, omgeven door een laag bindweefsel
- Zenuwen verbinden het centrale zenuwstelsel met alle lichaamsdelen
- 3 typen zenuwen: gevoelszenuwen, bewegingszenuwen en gemengde zenuwen
- Een neuron bestaat uit een cellichaam met een kern en bevat cytoplasma
met ribosomen en endoplasmatisch reticulum
- Uitlopers:
- Dendrieten: uitlopers die impulsen naar het cellichaam toe geleiden
- Axonen: uitlopers die impulsen van het cellichaam af geleiden
- Myelineschede: isolerende laag om veel axonen die wordt gevormd door
cellen van Schwann. Tussen de cellen bevinden zich insnoeringen
- Cell junction: de verbinding tussen cellen in meercellige organismen
- Communicatie met neurotransmitters:
- Een axon geeft neurotransmitters af in de synaptische spleet
tussen een neuron en een doelwitcel
- De neurotransmitters binden aan receptoren in het
celmembraan van de doelwitcel
- Communicatie via impulsen en neurotransmitters is snel
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller melissaschmitz. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.44. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now