Class notes
College aantekeningen Culturele Antropologie 1
- Course
- Institution
Aantekeningen van alle hoorcolleges van CA1 ()!
[Show more]
Seller
Follow
tesstolsma
Reviews received
Content preview
Inleiding in de CA - 1CA1: inleiding in de Culturele Antropologie
Hoorcollege 1
Antropologie: enkele centrale begrippen
▸Over menselijke verscheidenheid: zijnskenmerken en omgevingsfactoren.
“Wie zijn wij eigenlijk?” Deze vraag is niet te beantwoorden zonder naar de ‘environmental
context’ te kijken.
▸ Cultuur is wezenlijk onderdeel van ‘menselijke omgevingsveld’.
▸ Sociale en culturele factoren en praktijken sturen cognitieve, emotionele en zelfs biologische
ontwikkeling.
▸ Kottak: schoonheidsidealen of sport.
Kottak claimt keer op keer dat cultuur niet alleen richting geeft als emotionele, identitaire en
cognitieve ontwikkeling, maar ook gevolg kan hebben voor menselijke lichamelijkheid
(biologische aspecten).
Voorbeeld: mensen die in een bergachtige omgeving wonen en veel lopen, hebben een andere
stand van hun voeten en een andere (lagere) hartslag. Hun lichaam past zich aan aan de
omgeving.
Tarahumara en hardlopen
▸Veel meer dan alleen een wedstrijd, geen individuele prestatie maar het is een team effort.
Iedereen helpt mee waar het kan.
▸Activiteit die een sociale en spirituele dimensie heeft.
▸Lange afstandsrennen heeft hier niks te maken met stone age athletes of bon sauvage
kwaliteiten. Die vermogens hebben te maken met de achtergrond van allerlei tradities en sociale
activiteiten die een functie hebben gehad, historisch en sociaal, in die gemeenschap. Dat heeft te
maken met persistence hunting, maatschappelijke omstandigheden, de arbeidsomstandigheden,
religieuze en spirituele activiteiten, en dus weinig of niets met biologische of genetische
aspecten (ook al vertalen deze zich in bepaalde lichamelijke eigenschappen).
▸In conclusie: lange-afstandsrennen van Tarahumara moet worden begrepen tegen de
achtergrond van wijdverspreide en oude traditie van persistence hunting, prominente rol van
loopwedstrijden in T cultuur, met sociale en spirituele betekenis van endurance dancing tijdens
rituelen. Dit alles ingebed in gemeenschappen (sociale dimensie). Dat is een hele andere lezing
dan Tarahumara als uitzonderlijke lange afstandslopers vanwege speciale inheemse talenten of
biologische predisposities. (Dus kijken naar omgevingsfactoren en niet dat zij lichamelijke
voordelen zouden hebben).
Antropologie om te beginnen: centrale termen
▸Aanpassingsvermogen: Kottak: ‘processes by which organisms cope with environmental
forces and stresses (p.4)’.
▸Toelichting:
Wanneer we vaststellen dat culturele en natuurlijke omgevingsfactoren van belang zijn voor
menselijke ontwikkeling en diversiteit, dan is dat niet te verklaren zonder het begrip
‘aanpassing’ centraal te stellen. Die natuurlijke omstandigheden zijn heel erg verschillend,
daarom is het ook niet verwonderlijk dat er sprake is van een grote menselijke diversiteit (op
mondiale schaal). Bovendien onderscheidt de mens zich door een enorme mate van creativiteit
en flexibiliteit. Daardoor wordt de diversiteit en pluriformiteit van sociale en culturele
praktijken die mensen ontwikkelen, alleen maar groter. Het centrale begrip dat daar in
bemiddeld, tussen natuurlijke omstandigheden en menselijke ontwikkeling, is het begrip
aanpassing/adaptation.
▸Onderscheid tussen biologische en sociaal culturele aanpassingsvermogens, technologische
ontwikkeling.
▸Cross-culturele analyse: Kottak: ‘The cross-cultural test is fundamental tot he anthropological
approach, which orients this textbook (p.2).’
Pagina | 1
, Inleiding in de CA - 1
▸Toelichting: kwestie van perspectief-gezichtspunt. Meerwaarde van kanteling van perspectief.
Kijken naar hoe maatschappijen reageren op sociaal-culturele variabelen, hoe passen zij zich
aan.
▸Uitspraken doen over the human condition of wat het betekent om mens te zijn, kan het beste
door vanuit een andere culturele groep te kijken.
Wat is antropologie?
▸Anthropos (mens) en Logos (rede/kennis/kunde)
▸De antropologie bestaat uit vier sub-disciplines:
▪(Socio-) culturele antropologie
▪Archeologische antropologie
▪Biologische antropologie
▪Linguïstische antropologie
▸Culturele antropologie bestudeert, beschrijft en interpreteert culturele verschillen om iets te
kunnen zeggen over de menselijke soort.
▸Etnografie: het begrijpen en analyseren van een speciale groep/gemeenschap/cultuur door
daar op een uitgebreide en systematische manier te rapporteren.
▸Etnologie: Op vergelijkende wijze analyseren van de etnografische gegevens tot algemene
uitspraken over samenlevingen en culturen komen.
Cultuur
▸Cultuur is de (veranderende) verzameling van tradities, kennis en gebruiken die de ideeën en
het gedrag van mensen vormgeven (niet bepalen of determineren).
▸Deze tradities, kennis en gebruiken kunnen worden geleerd en aldus doorgegeven.
▸Het leren van deze gebruiken en tradities wordt enculturatie genoemd.
▸Begrijpelijk maken van wereld, antwoorden op fundamentele vragen: waarheid, schoonheid,
ethiek.
▸Cultuur wanneer sprake is van samenhang, consistentie en permanentie (duurzaamheid).
Kottak’s gebruik van het cultuur-begrip
▸Cultuur en cultureel zijn abstracte begrippen die we gebruiken om aan te duiden dat mensen
tradities, kennis en gebruiken leren en overbrengen (en niet van nature hebben).
▸Echter, Kottak gebruikt af en toe het begrip cultuur alsof we te maken hebben met afgebakende
en aanwijsbare individuele culturen. Dat is niet consistent en kan ten onrechte suggereren dat
elke groep mensen zijn eigen afgebakende cultuur heeft.
Cultuur, tradities, en groep
▸Culturele tradities zijn over het algemeen aanwijsbare gebruiken, kennis en ideeën, hoewel dat
niet altijd betekent dat mensen (of wijzelf) expliciet weten welke dat zijn.
▸Het abstracte begrip cultuur koppelt tradities, gebruiken en kennis niet (alleen) aan specifieke
groepen maar laat ruimte om in te zien dat verschillende groepen culturele tradities met elkaar
delen en/of elkaars tradities beïnvloeden.
▸Groep ≠ cultuur
Toegepaste antropologie
▸Kottak: ‘Innovation succeeds best when it is culturally appropriate… (p.62).’
▸Is invloedrijk tegenwoordig, maar heeft lange geschiedenis: koloniaal bestuur vs steun lokale
gemeenschappen.
▸Begrijpen (en steunen) van lokale gemeenschappen is ook betwist…
▸Uitgangspunt: antropologische werkwijze, dicht bij mensen (vs afstand bestuurders, bedrijven),
inzicht in mogelijkheden van projecten van verandering/interventie.
▸Antropologie is de wetenschap, toegepaste antropologie betekent het verwerken van de
wetenschap in de praktijk (bv verbeteren van verhoudingen op de werkvloer).
Pagina | 2
, Inleiding in de CA - 1
Velden van toegepaste antropologie
▸Antropologie en ontwikkeling
▪Aansluiting bij lokale instituties is belangrijk
▸Antropologie en onderwijs
▪Thema’s in curriculum, macht om beslissingen te maken
▸Urbane antropologie
▪Lokale gemeenschappen, samenwerkingsverbanden
▸Medische antropologie
▪Cultuur is van invloed op ervaring van symptomen
▪Keuzes over behandelingen
▪Interacties tussen dokter en patiënt, etc.
▸Bedrijfs- en organisatie-antropologie
▪Marketing, consumptie, budget
▪Maar ook bedrijven die interne processen willen veranderen
Pagina | 3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tesstolsma. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.29. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now