à Veel symptomen van hematologische ziekten kunnen teruggebracht worden tot
beenmerginsufficiëntie
- Daling RBC = anemie à zorgt vooral voor moeheid
o RBC zorgen normaal voor O2-transport en -voorziening aan de organen à anemie
kan klachten geven van dyspnoe bij inspanning en duizeligheid + kan aanleiding
geven tot tachycardie en hartkloppingen
- Daling van neutrofiele granulocyten = neutropenie à toename van bacteriële infecties en
schimmelinfecties à uit zich vaak als koorts = neutropene koorts
- Daling van thrombocyten = thrombocytopenie à bloedingen thv huid en mucosae
- Daling van T-lymfocyten = lymfopenie à toename van virale, protozoaire en fungale infecties
à Stoornissen van stollingsfactoren kunnen aanleiding geven tot bloedingen vnl thv de spieren en
gewrichten
à Lymfoïde tumoren gaan dikwijls gepaard met een gestoorde B- en T-cel immuniteit als gevolg
ð Weinig symptomen bij hematologische ziekten zijn specifiek voor deze ziekten
o MAAR het optreden van deze symptomen moet de arts aanzetten tot hematologisch
onderzoek = perifeer bloedonderzoek + stollingsonderzoek
Etiologie van lymfadenopathie
3 grote groepen: infectieus, tumoraal en inflammatoir (niet-infectieus) + afhankelijk van orgaan en
klinische toestand nog andere categorieën van oorzaken
- Infecties
o Viraal: EBV (mononucleosis infectiosa), CMV, mazelen, rubella, HIV, virale hepatitis
o Bacterieel: in het drainagegebied van een lokale infectie (faryngitis, tandabces, otitis,
…) (TBC, syfilis, brucellose, salmonella, bacteriële endocarditis
o Schimmels bv histoplasmose
o Protozoa bv toxoplasma
- Tumoraal:
o Lymfomen: Hodgkin en non-Hodgkin lymfomen
o Leukemieën: vnl lymfocytaire leukemieën
o Macroglobulinemie van Waldenström (lymfoplasmocytair lymfoom met
overproductie van IgM)
1
, o Metastasen van carcinoom (bv axillaire lymfadenopathie bij borstcarcinoom)
- Niet-infectieus inflammatoir:
o Auto-immuunziekten: SLE, RA
o Sarcoïdose
- Medicatie bv difenylhydantoïne
- Hyperthyroïdie
à Diagnose
- Intra-thoracale en intra-abdominale lymfeklieren
diagnosticeren adhv beeldvorming: RX, thorax,
echografie abdomen, CT-scan, soms PET-scan
- Onduidelijke diagnose? à lymfeklierbiopsie
Etiologie van splenomegalie
- Infecties
o Mononucleosis infectiosa
o Bacteriële endocarditis, TBC, brucellose
o Leishmaniose, schistosomiase, malaria
- Inflammatoire en auto-immune ziekten
o SLE, RA
o Auto-immune hemolytische anemie, auto-immune neutropenie
- Infiltratieve ziekten:
o Leukemieën, lymfomen
o Myeloproliferatieve neoplasieën
o Stapelingsziekten (ziekte van Gaucher, ziekte van Niemann-Pick, glycogeenstapeling,
amyloïdosis)
o Tumoren en cysten
- Hereditaire hemolytische anemie: sferocytose, elliptocytose, thalassemie, sikkelcelanemie
- Congestieve splenomegalie
o Levercirrose
o Thrombose van v. porta, thrombose van v. sushepaticae, obstructie van v. lienalis
o Congestief hartfalen
- Idiopathisch
Hematologische diagnostiek
- Anamnese à fysisch onderzoek à labo-onderzoeken
o Eerste labo-onderzoeken: perifeer bloedbeeld en stollingsonderzoek (APTT, PT,
fibrinogeen)
2
, - Obv klinisch onderzoek kunnen labo-afwijkingen in de richting van bepaalde aandoeningen
wijzen
à Indicaties voor beenmergonderzoek
- Voorkeur = zowel beenmergbiopsie of botbiopsie als uitstrijkjes van het beenmerg
o Botbiopt wordt anatomo-pathologisch onderzocht ó uitstrijkje cytologisch
- Soms ook beenmergaspiraat uitgevoerd om beenmergcellen te kweken, immunologische
merkers te onderzoeken en om moleculair onderzoek te doen
- Indicaties beenmergonderzoek:
o Onverklaarde anemie, onverklaarde leukopenie, onverklaarde thrombocytopenie
o Pancytopenie = daling van RBC, WBC en thrombocyten
o Bij vermoeden van leukemie, myeloom en lymfoom
o Bij staging van een niet-Hodgkin lymfoom
o Evaluatie van ijzerreserves
o Uitsluiten van metastasen
o Voor de diagnose van granulomateuze ziekten bv mycobacteriën, brucellose,
histoplasmose
o Myeloproliferatieve neoplasieën
o Stapelingsziekten (ziekte van Gaucher, ziekte van Niemann-Pick)
3
, HOOFDSTUK 2: HET OPPUNTSTELLEN VAN EEN ANEMIE
Anemie = tekort aan Hb in het perifeer bloed à altijd de oorzaak zoeken à fysiopathologisch 3
groepen van oorzaken van anemie
- Verminderde aanmaak van Hb of RBC
- Verhoogde afbraak van RBC = hemolytische anemie
- Bloedverlies
ð Anemie kan verschillende oorzaken hebben: bloeding, loodintoxicatie, hemolyse,
hypothyroïdie, leukemie, leverziekten, vitamine B12 deficiëntie, folaat deficiëntie, …
1) Anamnese en fysisch onderzoek
2) Classificatie anemie obv MCV = gemiddelde volume van een RBC
o Microcytaire anemie = MCV gedaald à Meestal hypochroom =
hypochrome, microcytaire anemieën (afbeelding = hypochromie)
o Normocytaire anemie = MCV normaal à Meestal normochroom = normochrome,
normocytaire anemieën
o Macrocytaire anemie = MCV gestegen
3) Perifeer bloeduitstrijkje
o Opzoeken van rode bloedcelanomalieën à kunnen wijzen op abnormale productie
of afbraak van RBC
o Witte bloedcellen- en/of thrombocytanomalieën à kunnen wijzen op een
veralgemeende bloedziekte
4) Reticulocyten = jonge RBC die door het beenmerg werden losgelaten à hebben groter MCV
dan RBC + inhoud van RNA
o Door aanwezigheid van RNA kan mn reticulocyten apart kleuren en zo onderscheiden
o Bepaling van reticulocytenaantal geeft een aanwijzing ivm de kinetische basis van de
anemie
o Reticulocyten worden gekleurd met methyleenblauw, briljant cresylblauw of
flowcytometrie met thiazoloranje
5) Serumijzer, totaal ijzerbindende capaciteit (= TIBC, komt overeen met ferritine) en
serumferritine à geven een indruk over het ijzermetabolisme
o Ijzer = belangrijk voor de erytropoiese
o Ijzersaturatiestatus of transferrinesaturatie = serumijzerconcentratie / TIBC à
vertegenwoordigt het % ijzerbindende platsen van transferrine waarop jizer
gebonden is
o Serumferritine = indruk over de algemene ijzerreserves in het lichaam à is gestegen
bij inflammatie
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller pauliena. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.60. You're not tied to anything after your purchase.